Interpretacja Szczęście - Stare Dobre Małżeństwo

Piosenka "Szczęście" autorstwa Starego Dobrego Małżeństwa, z tekstem zaczerpniętym od wybitnego poety Bolesława Leśmiana i muzyką skomponowaną przez Krzysztofa Myszkowskiego, stanowi głęboką refleksję nad paradoksalną naturą ludzkiego doświadczenia szczęścia. Utwór ten, który znalazł się na kilku albumach zespołu, w tym na "Piosenkach Stachury" (1986), "Sercopisaniu" (1990) i "Pod wielkim dachem nieba" (1992), doskonale wpisuje się w nurt poezji śpiewanej, z której Stare Dobre Małżeństwo jest doskonale znane, często sięgając po twórczość tak wybitnych poetów jak Edward Stachura czy właśnie Leśmian.

Już pierwsza zwrotka wprowadza słuchacza w atmosferę antycypacji i niezwykłości. „Coś srebrnego dzieje się w chmur dali” – ten obraz maluje wizję czegoś rzadkiego, pięknego, być może cudownego, co zbliża się z dalekich, niebiańskich przestrzeni. Wiatr pukający do drzwi, niczym posłaniec niosący ważną wiadomość, oraz świst burzy w niebiosach, sugerują nadejście wydarzenia o epickich, niemal kosmicznych rozmiarach. Podkreślenie, że "Myśmy długo na siebie czekali", buduje poczucie przeznaczenia i wyczekiwanego spełnienia, które wreszcie ma nadejść. Nie jest to zwykłe, codzienne zjawisko, lecz moment kulminacyjny, długo upragniony.

Druga zwrotka wprowadza jednak niepokojący dysonans. Podmiot liryczny zwraca się do drugiej osoby, opisując jej "duszę gwiezdną i rozrzutną", co może oznaczać zarówno wielkoduszność, hojność, jak i pewną niestałość, ulotność. Pytanie o pamięć "pośpiechu pomieszanych tchnień" sugeruje wspólną, intensywną przeszłość, być może naznaczoną namiętnością lub chaosem. Najbardziej wstrząsający jest jednak centralny paradoks utworu: „Szczęście przyszło. Czemuż nam tak smutno, że przed jego blaskiem uchodzimy w cień?”. To zderzenie upragnionego nadejścia szczęścia z reakcją ucieczki w cień, smutku i wycofania, stanowi sedno interpretacji. Podmiot liryczny nie potrafi w pełni przyjąć lub znieść blasku szczęścia, a wręcz czuje się przytłoczony jego intensywnością, szukając schronienia w mroku. To świadczy o lęku przed nadmiarem, przed zmianą, a może przed odpowiedzialnością, jaką niesie prawdziwe, głębokie szczęście. Jest to uniwersalne doświadczenie – lęk przed tym, co dobre, piękne i wymarzone, które potrafi onieśmielić i sprawić, że instynktownie się wycofujemy.

Ostatnia zwrotka pogłębia tę analizę, rozwijając naturę szczęścia i reakcję człowieka. Pytanie: "Czemuż ono w mroku szuka treści i rozgrzesza nicość i zatraca kres?" jest niezwykle symboliczne. Może oznaczać, że szczęście, choć samo w sobie jest światłem, potrafi dotrzeć do najgłębszych zakamarków ludzkiej duszy, nawet tych mrocznych i pustych ("nicość"), nadając im sens, a tym samym "rozgrzeszając" je. Jednocześnie, poprzez swój "bezmiar", szczęście zdaje się zacierać granice, usuwać kresy, zatracać wszelkie miary, co dla człowieka może być zarówno fascynujące, jak i przerażające. W tym bezmiarze jednak, istnieje granica. "Jego bezmiar wszystko w sobie zmieści, oprócz mego lęku, oprócz twoich łez" – to ostateczne i bolesne wyznanie. Szczęście, choć wszechogarniające, nie jest w stanie całkowicie wymazać ludzkich, głęboko zakorzenionych emocji: lęku i smutku. Sugeruje to, że te uczucia są integralną częścią ludzkiej kondycji, niemożliwą do całkowitego usunięcia nawet przez największe szczęście. Są one być może nawet gwarancją autentyczności tego szczęścia, świadomością jego ulotności i kruchości. W tej ambicji Leśmiana, mistrzowsko przetworzonej w muzykę przez SDM, kryje się tragizm i piękno ludzkiego bytu, który nawet w obliczu absolutnego spełnienia, nosi w sobie cień melancholii i egzystencjalnego niepokoju.