Interpretacja Wąwóz Kolorado - Lombard

„Wąwóz Kolorado” zespołu Lombard to utwór pochodzący z albumu Szara Maść wydanego w 1984 roku. Płyta ta, której pomysłodawcą był Grzegorz Stróżniak, jest często uznawana za jedną z najciekawszych w dorobku zespołu z lat 80. i za jeden z najlepszych albumów 1984 roku w Polsce. Ciekawostką jest, że oryginalna wersja analogowa albumu Szara Maść nie zawierała przerw między utworami, które albo nachodziły na siebie, albo były połączone specjalnie dobranymi efektami dźwiękowymi. W edycji na CD zrezygnowano z tego rozwiązania. Słowa do piosenki napisał Jacek Skubikowski, a muzykę skomponował Grzegorz Stróżniak. Nagrania zrealizowano w studiu Polskiego Radia „Giełda” w Poznaniu. Małgorzata Ostrowska, wokalistka zespołu w latach 1981-1991, użyczyła utworu swojego charakterystycznego głosu.

Tekst piosenki maluje obraz współczesnego życia, gdzie „orle gniazda” – wysokich apartamentowców czy odosobnionych miejsc – stają się enklawami w zgiełku metropolii. Początkowe wersy wprowadzają w ten świat, gdzie bohater „żyje jak król” godzinę od miasta, obserwując „spieniony nurt asfaltu”, co metaforycznie oddaje dynamiczny i niekiedy chaotyczny ruch miejski. Tytułowy Wąwóz Kolorado to intrygująca metafora. Choć Wielki Kanion Kolorado w USA to potężna formacja geologiczna, symbol natury i przestrzeni, w utworze Lombardu zdaje się on odnosić do miejskiego labiryntu wieżowców, głębokich ulic i zaułków, które razem tworzą przytłaczający, lecz fascynujący krajobraz.

Wizja miasta jako miejsca, do którego „Pershing nie doleci” i „skona z zachwytu”_ jest silnym obrazem, sugerującym, że nawet najpotężniejsze narzędzia zniszczenia bledną wobec niezwykłości tego urbanistycznego „kanionu”. Może to być ironiczne stwierdzenie o ucieczce od globalnych zagrożeń w mikroświat własnego blokowiska, lub wyolbrzymienie wrażenia, jakie miasto robi na obserwatorze. Kolejne wersy, takie jak „defilada skał, amfilada ciał! Czworoboki wież, murowany jeż!” to dynamiczne, wręcz militarne, opisy architektury miejskiej i gęstości zaludnienia. „Magazyny strat, Eldorado zdrad!” wprowadza nutę pesymizmu i rozczarowania, ukazując miasto jako miejsce, gdzie obok aspiracji do bogactwa (Eldorado) gromadzą się porażki i rozczarowania.

Powtarzające się sceny z „17:03”, „złotym płynem” i dymem z czajnika, jak również stwierdzenie „Wracasz, bo masz tu swój blok!”, ugruntowują piosenkę w codziennej, powtarzalnej rutynie. Jest to portret powrotu do domu po pracy, do własnej, małej przestrzeni w olbrzymim systemie. Dźwięki „ognisk szumiącego płynnego gazu” i „buczenia rur”, które „przechodzi w bas, bas, bas. Gra jak organy!”, to poetyckie uwznioślenie prozaicznych, miejskich odgłosów, nadające im niemal mistyczny wymiar. Na tych „skalnych półkach blisko gwiazd” – czyli w mieszkaniach na wysokich piętrach – nadchodzi „czas bicia piany”, co oznacza poświęcenie czasu na jałowe rozmowy, bezcelową aktywność lub powierzchowne interakcje.

Zakończenie utworu, z powtórzeniem rytuału i finałowym, gorzkim „Wracasz, bo rozum dał w bok” (co znaczy, że rozum uległ, ustąpił), podkreśla poczucie rezygnacji i przyjęcia narzuconego schematu. Bohater wraca do swojego bloku nie tyle z wyboru, co z pewnego rodzaju inercji, odrzucając racjonalne dążenia do czegoś więcej. Piosenka, poprzez bogactwo metafor i symboliki, jest krytycznym spojrzeniem na alienację w miejskim krajobrazie lat 80., gdzie pozorne poczucie władzy i wyjątkowości w „orlim gnieździe” zderza się z rzeczywistością powtarzalności, płytkich relacji i ukrytego rozczarowania. Wykorzystanie syntezatorów, które były charakterystyczne dla brzmienia Szarej Maści, a także „komputerowej pulsacji” w „Wąwozie Kolorado”, doskonale oddaje futurystyczny, a zarazem nieco przytłaczający klimat ówczesnych miast i technologii.