Interpretacja Korzkiew (Aptekarzowa) - Grzegorz Turnau

Utwór Grzegorza Turnaua „Korzkiew (Aptekarzowa)” to makabryczna ballada, osadzona w scenerii historycznej Korzkwi, małej miejscowości pod Krakowem. Piosenka, utrzymana w charakterystycznym dla Turnaua stylu, łączy liryczność z czarnym humorem i groteską, opowiadając historię, która z pozoru mogłaby być lokalną legendą. Piosenka pojawiła się na albumie „7 widoków w drodze do Krakowa”, wydanym w 2014 roku.

Tekst rozpoczyna się od bezpośredniego zwrotu do przechodnia, który ma wysłuchać „pieśni… co dosyć przykra dla ucha”, od razu wprowadzając słuchacza w nastrój ponurej opowieści. Akcja toczy się „pod lipą w Korzkwi”, co nadaje jej rys lokalnej baśni czy podania ludowego, osadzonego w konkretnym miejscu i czasie. Turnau, znany ze swojego zamiłowania do Krakowa i jego okolic, często czerpie inspirację z lokalnej topografii, nadając swoim utworom unikalny, regionalny koloryt.

Centralnymi postaciami opowieści są Aptekarzowa i jej mąż, magister farmacji. Już na samym początku mąż zostaje scharakteryzowany jako „oprych”, „nekrofil” i „Korzkwi postrach”, co budzi grozę i zapowiada tragiczny rozwój wydarzeń. Ten opis jest kluczowy dla zrozumienia motywacji Aptekarzowej, która, będąc „śliczna, zwiewna i eteryczna”, postanawia uciec się do desperackiego czynu. Postać nekrofila w tak eterycznym utworze jest zaskakująca i wprowadza element szoku, który wzmacnia mroczny charakter ballady.

Aptekarzowa decyduje się na otrucie męża, podając mu „arszeniku troszki” w proszkach. Motyw trucizny, zwłaszcza arszeniku, jest klasycznym elementem kryminału i opowieści grozy, często kojarzonym z aptekarzami i ich dostępem do śmiercionośnych substancji. Niestety, plan kobiety kończy się tragiczną ironią: mąż, zamiast umrzeć, „ożywił” i to właśnie jemu „perwersji mu się zachciało”. Następuje najbardziej wstrząsający fragment, w którym „bezcześcił biedne jej ciało”, co w kontekście wcześniejszej charakterystyki męża jako nekrofila sugeruje, że padła ofiarą jego zboczeń, prawdopodobnie po tym, jak ją zabił. Ostatecznie „potem pod lipą żonę zakopał”, a cała sprawa zostaje uznana za „rzecz skończoną”.

Piosenka ma strukturę klamrową, powracając na koniec do narratora i lipy. „Dziś lipa szumi gorzko / Aptekarzowej z Korzkwi”, symbolizując pamięć o tragicznych wydarzeniach i wieczne echo cierpienia Aptekarzowej. Drzewo staje się niemym świadkiem i strażnikiem makabrycznej tajemnicy.

Ciekawostką jest fakt, że utwór „Korzkiew (Aptekarzowa)” nie jest jedynym nawiązaniem Turnaua do tej miejscowości. Na tym samym albumie „7 widoków w drodze do Krakowa” znajduje się również piosenka „Sen w Korzkwi” z tekstem Bronisława Maja, która również odwołuje się do Korzkwi, ale w bardziej melancholijnym, refleksyjnym tonie, zadając pytania o sens istnienia i tożsamości, z Aptekarzową łkającą w tle. To sugeruje, że postać Aptekarzowej i sama Korzkiew stanowią dla artysty pewnego rodzaju mitologiczną przestrzeń, pełną niedopowiedzeń i mrocznych historii. Współistnienie tych dwóch utworów na jednej płycie tworzy intrygujący dyptyk, gdzie jedna piosenka jest groteskową anegdotą, a druga – filozoficzną refleksją na tle tej samej scenerii.

Groteskowy realizm i makabryczny humor są cechami wyróżniającymi „Korzkiew (Aptekarzową)”. Turnau, z jego delikatnym, subtelnym głosem i często melancholijnymi kompozycjami, świadomie kontrastuje formę z treścią, potęgując efekt szoku. Piosenka staje się przestrogą, a zarazem czarną komedią o nieudanym zamachu i przerażających konsekwencjach. Podkreśla to artystyczną odwagę Turnaua w eksplorowaniu ciemniejszych zakamarków ludzkiej natury i ludowych podań, zawsze z wyczuciem języka i formy. Jest to dowód na to, że nawet w pozornie lekkiej formie pieśni, można przemycić głębokie i niepokojące treści.