Interpretacja Quicksand - David Bowie

David Bowie, artysta-kameleon, w piosence „Quicksand” z albumu Hunky Dory, wydanego w Wielkiej Brytanii 17 grudnia 1971 roku, przedstawia intymny portret umysłu targanego wątpliwościami egzystencjalnymi i duchowym kryzysem. Utwór ten, charakteryzujący się melancholijną, folkową melodią i wielościeżkowymi gitarami akustycznymi, które producent Ken Scott starał się uczynić równie potężnymi jak te na albumie George'a Harrisona All Things Must Pass, jest głęboką refleksją nad tożsamością, wiarą i poszukiwaniem sensu w złożonym świecie.

Bowie otwiera piosenkę odważnymi stwierdzeniami: „I'm closer to the Golden Dawn / Immersed in Crowley's uniform / Of imagery”. Odnosi się tu do Hermetycznego Zakonu Złotego Brzasku, okultystycznej organizacji, oraz do Aleistera Crowleya, wpływowego okultysty XX wieku. Te odwołania natychmiast wprowadzają słuchacza w sferę ezoteryki i magii, tematy, które fascynowały Bowiego w tym okresie. W artykule na platformie The Dungherder z 2017 roku zauważono, że tekst ten ukazuje związek muzyka z mistycyzmem. Sam Bowie w wywiadach mówił o „Quicksand” jako o „łańcuchowej reakcji poruszania się po Ameryce, przez wczoraj, przez Nowy Jork i Hollywood”, co zaowocowało „eposem konfuzji”. Mimo to, podkreślał, że mógłby napisać ten utwór wszędzie, będąc „zagubionym”.

Kolejne wersy „I'm living in a silent film / Portraying / Himmler's sacred realm / Of dream reality” zaskakująco łączą okultyzm z mroczną historią. Heinrich Himmler, jeden z czołowych nazistów, był również zainteresowany okultyzmem. Ta linijka sugeruje, że Bowie zagłębia się w mroczną stronę ludzkiej psychiki i historii, odczuwając lęk przed tym, co nazywa „total goal / Drawing to the ragged hole” – niejasnym, przerażającym celem, który prowadzi do upadku. Jest to moment głębokiego zwątpienia w siebie, wyrażonego przez powtarzające się „And I ain't got the power anymore”.

Dalej artysta kontynuuje eksplorację tożsamości, śpiewając „I'm the twisted name / on Garbo's eyes / Living proof of / Churchill's lies”. „Garbo” może odnosić się zarówno do ikonicznej aktorki Grety Garbo (która również inspirowała Bowie'ego do stworzenia pozy na okładce Hunky Dory, a także była teozofką i okultystką), jak i do Juana Pujola Garcíi, brytyjskiego podwójnego agenta z czasów II wojny światowej, znanego pod pseudonimem „Garbo”. Wzmianka o „kłamstwach Churchilla” dodatkowo zakorzenia utwór w kontekście wojennym i politycznym, sugerując, że prawda jest wielowymiarowa i często ukryta. Bowie czuje się „torn between the light and dark”, co odzwierciedla wewnętrzną walkę i brak jasnych moralnych drogowskazów, w kontraście do „divine symmetry”, którą inni widzą w świecie. Pytanie „Should I kiss the viper's fang / Or herald loud / the death of Man” to dramatyczny dylemat między poddaniem się złu a ogłoszeniem końca ludzkości, symbolizujący głęboką duchową udrękę. Ten chaos myśli prowadzi do tytułowego „I'm sinking in the quicksand / of my thought”.

Refren utworu, „Don't believe in yourself / Don't deceive with belief / Knowledge comes / with death's release”, jest niezwykle ważnym przesłaniem. Można go interpretować jako wezwanie do porzucenia ego i fałszywych przekonań, które zniekształcają rzeczywistość. W wywiadzie z 2017 roku na Dungherderze, Mirabella (cytowana w artykule) zinterpretowała te słowa jako stwierdzenie, że „życie nie ma znaczenia, baw się, ile tylko możesz” i że „śmierć jest ostateczna, to jest wiedza”. Sugeruje to, że prawdziwa wiedza i wyzwolenie przychodzą dopiero po uwolnieniu się od ziemskich ograniczeń i iluzji.

W ostatniej zwrotce Bowie dystansuje się od roli proroka czy „człowieka z epoki kamienia łupanego”, opisując się jako „Just a mortal / with the potential of a superman”. Jest to odwołanie do koncepcji Übermensch (nadczłowieka) Friedricha Nietzschego, która była później wypaczona przez nazistów. Bowie bada tu granice ludzkiego potencjału, jednocześnie pozostając „tethered to the logic / of Homo Sapien”, czyli ograniczony do ludzkiej logiki i natury. Krytycznie odnosi się do fałszywej wiary, „bullshit faith”, co pokazuje jego sceptycyzm wobec dogmatycznych systemów przekonań. Zakończenie utworu, „If I don't explain what you ought to know / You can tell me all about it / On, the next Bardo”, nawiązuje do tybetańskiego buddyzmu i koncepcji bardo, czyli stanu przejściowego między śmiercią a odrodzeniem. Oznacza to, że pewne prawdy mogą zostać ujawnione dopiero po śmierci, poza ludzkim zrozumieniem.

„Quicksand” to ballada, która ukazuje Bowiego jako artystę zagłębiającego się w najciemniejsze zakamarki własnego umysłu i historii, zmagającego się z poszukiwaniem sensu w świecie pełnym sprzeczności i iluzji. Jest to utwór o duchowym przebudzeniu, które jest zarazem przerażające i wyzwalające, manifestacja wewnętrznego niepokoju artysty, który mimo wszystko dąży do samopoznania. Jak sam Bowie opisał piosenkę, jest to „mieszanka narracji i surrealizmu”. Piosenka ta, nagrana 14 lipca 1971 roku, stała się jednym z najbardziej cenionych utworów na albumie Hunky Dory, ukazującym geniusz i złożoność wizji Davida Bowiego.