Interpretacja Urodziny wśród rodziny - Łejery

Piosenka „Urodziny wśród rodziny” w wykonaniu zespołu Łejery to nie tylko radosna celebracja, ale przede wszystkim głęboko zakorzeniona w lokalnej tożsamości oda do Poznania i jego rozległej, wielkopolskiej „rodziny”. Utwór ten, zgodnie z tekstem „Poznań kończy siedem setek i 50 lat”, powstał najprawdopodobniej z okazji 750. rocznicy lokacji Poznania na prawie magdeburskim, która przypadała w 2003 roku. Było to doniosłe wydarzenie, hucznie obchodzone w mieście licznymi koncertami, spektaklami i paradami, podkreślającymi 750-letnią historię i dorobek stolicy Wielkopolski. Zespół Łejery, którego nazwa pochodzi od poznańskiej gwary („łe jery!” oznacza „o rety!, o jejku!”), od samego początku swego istnienia w 1975 roku promuje niekonwencjonalne myślenie, optymistyczny styl życia i przede wszystkim rodzinność, włączając w swoje działania artystyczne całe rodziny.

Tekst piosenki, z wpadającą w ucho melodią, doskonale odzwierciedla ducha tej organizacji. Już pierwsze wersy, mówiące o „starym, lecz jarym” Poznaniu i fanfarach z okazji urodzin, wprowadzają atmosferę uroczystości i dumy. Nie jest to jednak święto wyłącznie samego miasta. Piosenka rozszerza perspektywę, zapraszając na urodziny „gości ze świata” i „naszą rodzinę” z okolicznych miejscowości. Wymieniane są konkretne, dobrze znane mieszkańcom Wielkopolski miasteczka i wsie: Rogalina, Oborniki, Września, Gniezno, Bnin w pierwszej zwrotce, a w refrenie Swarzędz, Luboń, Śrem, Kaźmierz, Gądki, Manieczki. To symboliczne przedstawienie aglomeracji poznańskiej jako jednej, zjednoczonej wspólnoty, celebrującej wspólne korzenie i wzajemne powiązania. „Z tych miasteczek pochodzimy, małych ciepłych gniazd” oraz „Z tych wioseczek pochodzimy, pradziad, dziad i my” – te słowa podkreślają silne więzi pokoleniowe i historyczne, które łączą mieszkańców regionu z Poznaniem.

Szczególnie interesujące są nawiązania do wybitnych postaci związanych z Wielkopolską. Piosenka wymienia Reymonta z Kołaczkowa, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, oraz „Wisławę, damę z Bnina, co zdobyła świat”, czyli Wisławę Szymborską, również noblistkę, która urodziła się właśnie w Bninie (obecnie części Kórnika). Gościem z Kórnika jest także „Hojny hrabia, pan Zamoyski”, co najprawdopodobniej odnosi się do Władysława Zamoyskiego, właściciela kórnickich dóbr i znanego filantropa. Wspomniany jest również „Ród Raczyńskich z Rogalina”, którego pałac w Rogalinie stanowi jedną z wizytówek regionu. Te historyczne i kulturalne odniesienia sprawiają, że utwór staje się nie tylko piosenką o urodzinach miasta, ale także przypomnieniem o bogactwie dziedzictwa i wybitnych osobach, które kształtowały ten region.

Tekst nawiązuje także do postaci z jeszcze dawniejszych epok. „Janko z Czarnkowa” to Janko z Czarnkowa (ok. 1320–1387), średniowieczny kronikarz, a „Wacław z Szamotuł” to Wacław Szamotulski (ok. 1520–1560), wybitny kompozytor renesansowy. Piosenka wspomina także o „Janie z Ostroroga”, którym najpewniej jest Jan Ostroróg (ok. 1436–1501), prawnik i myśliciel renesansowy, autor traktatu "Monumentum pro Reipublicae ordinatione". Te historyczne i kulturalne odniesienia sprawiają, że utwór staje się nie tylko piosenką o urodzinach miasta, ale także przypomnieniem o bogactwie dziedzictwa i wybitnych osobach, które kształtowały ten region.

„Urodziny wśród rodziny” to zatem piosenka o ponadczasowym przesłaniu – o znaczeniu wspólnoty, szacunku dla tradycji i pielęgnowaniu więzi międzyludzkich i regionalnych. Łejery, tworząc ten utwór, w piękny i przystępny sposób celebrują poznańską tożsamość, umacniając poczucie przynależności i dumy z bycia częścią wielkiej, wielkopolskiej rodziny. Jak to ujęto w refrenie, dla tej „rodziny kawał tortu i najsłodszy krem”, a na koniec niech zabrzmi tradycyjne: „Wiwat i sto lat!”.