Interpretacja Poznańskie Koziołki - Łejery

Piosenka „Poznańskie Koziołki” autorstwa zespołu Łejery to nie tylko radosny utwór dla dzieci, ale także głęboko zakorzeniona w lokalnej kulturze Wielkopolski interpretacja jednego z najbardziej rozpoznawalnych symboli Poznania. Zespół Łejery, założony w 1975 roku przez Jerzego Hamerskiego, to teatr szkolny, który wykorzystuje sztukę jako narzędzie wszechstronnego rozwoju dzieci, promując przy tym optymistyczny styl życia i zaangażowanie całej rodziny. Właśnie w ten nurt doskonale wpisuje się utwór, którego tekst napisała wybitna polska poetka dziecięca, Wanda Chotomska, a muzykę skomponował Mariusz Matuszewski.

Centralnym punktem piosenki są, rzecz jasna, poznańskie koziołki, które codziennie w samo południe trykają się rogami na wieży ratuszowej. To widowisko ma swoją bogatą historię i legendę, która sięga XVI wieku, dokładnie roku 1551. Jak głosi opowieść, podczas uroczystego bankietu z okazji otwarcia nowego ratusza, mały kuchcik Pietrek przez nieuwagę spalił sarni udziec, mający być głównym daniem. W panice, by uniknąć kary, chłopiec ukradł dwa koziołki z pobliskiej łąki, zamierzając je upiec. Jednak zwierzęta uciekły i wdrapały się na ratuszową wieżę, gdzie zaczęły trykać się rogami, ku uciesze zgromadzonych gości, w tym samego wojewody. Rozbawiony wojewoda ułaskawił kuchcika i polecił zegarmistrzowi Bartłomiejowi Wolfowi stworzyć mechanizm, który odtwarzałby tę scenę każdego dnia. Od tego czasu koziołki stały się nieodłącznym elementem miasta, a od 2002 roku noszą imiona Pyrek i Tyrek, nadane przez słuchaczy Radia Złote Przeboje. Imię Pyrek pochodzi od wielkopolskiego określenia ziemniaka, zaś Tyrek nawiązuje do „tyrania”, czyli ciężkiej pracy, z której słyną mieszkańcy Poznania.

Piosenka Łejerów doskonale oddaje ten lokalny koloryt, jednocześnie nadając mu uniwersalne przesłanie. Już pierwsze wersy: „Stary zegar z ratusza melodyjkę wydzwania, / Stary zegar z ratusza wskazówkami się kłania, / A koziołki rogate też nam dają wskazówki, / Ludzie, bierzcie z nas przykład i puknijcie się w główki”, jasno wskazują na edukacyjny, a nawet moralizatorski ton utworu. Koziołki, będące świadkami codziennych ludzkich waśni i sporów – „Ten się z tamtym kłóci / Ten się z tamtym leje” – patrzą na świat z góry i swoim „trykaniem” dają ludziom do zrozumienia, że warto zastanowić się nad własnym postępowaniem. W refrenie ten motyw staje się jeszcze bardziej wyraźny: „W głowy się pukają / Kozły ratuszowe / My to samo zróbmy / Puknijmy się w głowę / Jak się pukniesz w głowę / W głowie się rozjaśni / Kochajcie się ludzie, dosyć mamy waśni!”. To prosty, acz sugestywny apel o refleksję, o opamiętanie się, o zakończenie sporów i dążenie do harmonii. „Puknięcie się w głowę” symbolizuje tu otrzeźwienie, moment, w którym „w głowie się rozjaśni”, prowadząc do zrozumienia, że wzajemna miłość i zgoda są ważniejsze niż konflikty.

W dalszej części utworu następuje zwrot w kierunku radości i wspólnego świętowania. Koziołki, które wcześniej spoglądały z góry na ludzkie waśnie, nagle „Skoczyły na Rynek / Koziołki z ratusza”, zapraszając do tańca. To symboliczne zejście z piedestału i aktywne włączenie się w życie miasta, przekształcające obserwatorów w animatorów wspólnej zabawy. „Razem z koziołkami / Tłum do tańca rusza / Oj tak, tak! Oj tak, tak! / Tłum do tańca rusza”. Piosenka staje się wówczas zaproszeniem do celebrowania jedności i radości bycia razem: „Kłaniaj się koziołkom / Tupnij obcasami, / Zaśpiewaj i zatańcz / Razem z koziołkami”. To przesłanie idealnie wpisuje się w misję Teatru Łejery, który od początku swojego istnienia promuje wychowanie przez sztukę i budowanie wspólnoty. Piosenka nie tylko uczy dzieci legendy o poznańskich koziołkach, ale również przekazuje ponadczasowe wartości społeczne, takie jak pokój, miłość i wzajemny szacunek, zachęcając do aktywnego udziału w życiu lokalnej społeczności. Jest to hymn na cześć Poznania i jego najbardziej sympatycznych mieszkańców – koziołków, którzy z dumą przypominają o znaczeniu zgody i radości.