Interpretacja Piosenka małego patrioty - Łejery

Utwór „Piosenka małego patrioty” w wykonaniu poznańskiego Teatru Szkolnego Łejery, z tekstem Marcina Przewoźniaka i muzyką Mariusza Matuszewskiego, stanowi współczesną i odświeżającą interpretację tematu patriotyzmu dla najmłodszych. W swojej formie piosenka nawiązuje do klasycznego „Katechizmu polskiego dziecka” Władysława Bełzy z 1900 roku, otwierając się na podobne pytanie: „Kto ty jesteś?”. Odpowiedź – „Polak mały!” – od razu umiejscawia ją w bogatej tradycji wychowania patriotycznego, która przez lata z pokolenia na pokolenie przekazywała podstawowe wartości narodowe w przystępny sposób. Wiersz Bełzy, znany również jako „Wyznanie wiary dziecięcia polskiego”, był prostą formą edukacji w czasach zaborów, budując tożsamość narodową poprzez dialog. Współczesna piosenka Łejerów kontynuuje ten dialog, rozbudowując go o nowe, niezwykle ważne konteksty.

Łejery to nie tylko zespół, ale przede wszystkim szkoła podstawowa i teatr szkolny założony w 1975 roku przez Jerzego Hamerskiego w Poznaniu. Ich nazwa wywodzi się z gwary poznańskiej, oznaczając zawołanie takie jak „o rety!” czy „o jejku!”. Celem tej instytucji jest wszechstronny rozwój dzieci poprzez sztukę i teatr, wspieranie ich talentów, a także pomoc w rozwiązywaniu trudności w relacjach z innymi. Ta pedagogiczna misja idealnie współgra z przesłaniem „Piosenki małego patrioty”.

Pierwsza zwrotka utworu koncentruje się na podstawowych symbolach narodowych: Białym Orle jako godle i biało-czerwonej fladze. Dziecko deklaruje wierność tym barwom, co stanowi fundament budowania tożsamości. Jest to wprowadzenie w świat symboli, które łączą wszystkich Polaków. Jednak prawdziwa głębia utworu ujawnia się w refrenie, który jest powtarzaną mantrą edukacyjną:

Ucz się kochać kraj rodzinny,
I to od najmłodszych lat,
Ważne by szanować innych,
Byś rozumiał lepiej świat.

Ten refren jest kluczowy, ponieważ harmonijnie łączy miłość do ojczyzny z uniwersalną wartością szacunku dla innych. Łejery, promując optymistyczny styl życia w gromadzie i rodzinność, wplatają w patriotyzm element otwartości i empatii. To nie jest patriotyzm wykluczający, zamknięty w sobie, lecz taki, który poprzez zrozumienie własnych korzeni prowadzi do lepszego pojmowania globalnej wspólnoty.

Druga zwrotka personalizuje pojęcie ojczyzny, sprowadzając je do najbliższego otoczenia dziecka: „Moja szkoła, dom, rodzina / To ojczyzna, którą znam”. Taka definicja jest niezwykle ważna, gdyż uczy, że miłość do kraju zaczyna się od miejsca, w którym się wzrasta, od relacji z bliskimi i codziennego życia. Co więcej, utwór odważnie porusza delikatny temat „wrogów”. Zamiast promować ślepą nienawiść, piosenka uczy rozróżniania między wrogiem a gościem oraz przestrzega przed pogardą, aby samemu nie stać się obiektem lekceważenia: „Wobec wrogów trzeba twardo, / Lecz odróżniaj, wróg czy gość, / I nie traktuj go z pogardą, / By nie gardził tobą ktoś”. To przesłanie jest wyjątkowo dojrzałe i aktualne, wychowując młodego patriotę w duchu asertywności, ale i humanizmu.

Ostatnia zwrotka porównuje patriotyzm do wiary, podkreślając jego wewnętrzny, głęboki wymiar i potrzebę aktywnego działania: „Patriotyzm jest jak wiara, / Serce pełne wiary miej, / A kto wierzy, ten się stara / Więc dla kraju staraj się”. Piosenka kończy się wizją pozytywnej przyszłości, kształtowanej przez mądre dzieci, które stają się dobrymi ludźmi, tworzącymi „mądry dzień”. To wyraz nadziei, że wartości wpajane od najmłodszych lat zaowocują społeczeństwem opartym na wzajemnym szacunku i odpowiedzialności.

„Piosenka małego patrioty” Łejerów to zatem nie tylko edukacyjny utwór o symbolach narodowych, ale przede wszystkim subtelny i głęboki manifest na rzecz patriotyzmu otwartego, zakorzenionego w lokalnej tożsamości, ale jednocześnie otwartego na świat i promującego fundamentalne wartości humanitarne. Doskonale wpisuje się w pedagogiczną filozofię Łejerów, którzy poprzez sztukę i zabawę uczą dzieci wrażliwości i refleksji, kształtując w nich postawy odpowiedzialnych i świadomych obywateli, rozumiejących swoje miejsce w rodzinie, społeczeństwie i świecie.