Interpretacja Piosenka o mojej Warszawie - Mieczysław Fogg

Piosenka o mojej Warszawie Mieczysława Fogga to utwór, który wykracza poza ramy zwykłego dzieła muzycznego, stając się emocjonalnym pomnikiem i wyrazem głębokiej miłości do zniszczonej stolicy. Choć Mieczysław Fogg jest kojarzony z tą pieśnią i to jego wykonanie uczyniło ją tak popularną, to autorem zarówno słów, jak i muzyki jest Albert Harris (Aaron Hakelman), który napisał ją w 1944 roku w Moskwie, z dala od cierpiącej Warszawy. Sam Fogg otrzymał tę piosenkę od Harrisa 16 stycznia 1945 roku w studiu Polskiego Radia w Lublinie, w obecności Stefanii Grodzieńskiej i Jerzego Jurandota. Utwór szybko zdobył ogromną popularność, szczególnie w latach 1945–1947, a Mieczysław Fogg wspominał, że nigdy wcześniej nie miał w repertuarze tak wzruszającego utworu, który tak powszechnie wyciskał łzy.

Pierwsze zwrotki piosenki malują obraz idealizowanej, przedwojennej Warszawy, widzianej oczyma zakochanego podmiotu lirycznego. Porównania do „uśmiechu dziewczyny kochanej”, „wiosny budzącej się wiew” czy „świerszczotu jaskółek nad ranem” nadają miastu cechy żywej istoty, pięknej i radosnej, budzącej młodzieńcze, nieznane uczucia. Warszawa jawi się tu jako ucieleśnienie marzeń i snów, pełna „radosnych przechodniów” i „ulicznego rozgwaru” – obraz tętniącej życiem metropolii, za którą tęskni serce śpiewającego.

W kolejnej części tekstu tęsknota przybiera bardziej konkretne formy. Podmiot liryczny pragnie „krokiem beztroskim” odnaleźć dawne ślady swoich wędrówek, „bez celu przejść się Marszałkowską”, „na Wisłę napatrzeć się z mostu”, a także „dziewiątką pojechać w Aleje” i „z tłumem się wpleść w Nowy Świat”. To nic innego jak podróż sentymentalna do utraconego świata, do Warszawy lat młodości, która „śmieje się” do niego, niosąc wspomnienia beztroski i szczęścia. Te szczegółowe odniesienia do ikonicznych miejsc stolicy potęgują wrażenie intymności i osobistego związku z miastem, które dla Mieczysława Fogga, warszawiaka z krwi i kości, miały szczególne znaczenie. Fogg przez całe życie mieszkał w Warszawie, a jego pierwszy dom znajdował się na rogu ulic Długiej i Freta.

Przełom następuje w ostatniej zwrotce, która w zaskakujący sposób konfrontuje idylliczne wspomnienia z brutalną rzeczywistością. „Ja wiem, żeś ty dzisiaj nie taka, że krwawe przeżyłaś już dni, że rozpacz i ból cię przygniata, że muszę nad tobą zapłakać”. Te słowa, napisane w 1944 roku, w obliczu zniszczeń wojennych i upadku Powstania Warszawskiego, są dramatycznym świadectwem losu miasta. Warszawa była w 84% zniszczona przez Niemców po upadku powstania w 1944 roku, a jej lewobrzeżna część zamieniła się w morze ruin. Podmiot liryczny nie odrzuca cierpienia, lecz je akceptuje, przyznając, że nad miastem trzeba zapłakać.

Jednak piosenka nie kończy się na rozpaczy. Przemienia się ona w manifest nadziei i niezłomnej woli odbudowy. „Lecz taką, jak żyjesz w pamięci, przywrócę ofiarą swej krwi. I wierz mi, Warszawo, prócz piosnki i łzy, jam gotów ci życie poświęcić”. To heroiczne zobowiązanie do poświęcenia życia dla miasta, które doskonale oddaje nastrój powojennej odbudowy i determinacji mieszkańców. Mieczysław Fogg, który sam był żołnierzem Armii Krajowej pod pseudonimem „Ptaszek” i podczas Powstania Warszawskiego dał 104 koncerty w schronach i szpitalach, aby podtrzymywać ludzi na duchu, traktował te słowa jako osobistą deklarację. Prawnuk artysty, Michał Fogg, podkreśla, że jego pradziadek kochał Warszawę wprost fanatycznie. Fogg po wojnie, już 18 stycznia 1945 roku, wrócił do zrujnowanej stolicy i dwa miesiące później otworzył słynną Café Fogg przy Marszałkowskiej 119, gdzie w otoczeniu wypalonych ruin śpiewał swoje przeboje, w tym „Piosenkę o mojej Warszawie”, a słuchacze często płakali.

Piosenka o mojej Warszawie stała się hymnem odbudowy i symbolem niezłomności Warszawy. To utwór, który z liryzmem i sentymentem opowiada o utraconym pięknie, ale jednocześnie z mocą deklaruje wierność i gotowość do największych poświęceń dla ukochanego miasta. W ten sposób, zrodzona w bólu, stała się pieśnią nadziei i wiecznej miłości do stolicy, która podniosła się z ruin.