„Bal na Gnojnej” to ikoniczna pieśń, nierozerwalnie związana z wizerunkiem Stanisława Grzesiuka jako barda przedwojennego Czerniakowa i popularyzatora warszawskiego folkloru ulicznego. Chociaż często przypisywana Grzesiukowi jako autorowi, w rzeczywistości jest to walc skomponowany przez Fanny Gordon do słów Juliana Krzewińskiego (właśc. Julian Piotr Maszyński) i Leopolda Brodzińskiego (właśc. Trzebuchowski) około 1934 roku. Utwór ten, pierwotnie powstały dla jednego z warszawskich teatrów rewiowych, szybko stał się jedną z najpopularniejszych piosenek apaszowskich, a pierwsze nagranie płytowe Tadeusza Faliszewskiego pochodzi z lat 1933/1934. Grzesiuk spopularyzował ją na nowo w powojennej Polsce, nadając jej swój niepowtarzalny, autentyczny styl, pełen gwary i charakterystycznego akompaniamentu bandżoli.

Piosenka maluje barwny, lecz brutalny obraz życia warszawskiej ulicy, koncentrując się wokół legendarnego lokalu „U Grubego Joska” przy ulicy Gnojnej. Ulica Gnojna, choć w 1902 roku przemianowana na Rynkową, a po wojnie zniknęła z mapy Warszawy, w świadomości mieszkańców i w tekstach piosenek wciąż funkcjonowała pod starą nazwą. Była to ulica tętniąca życiem, zamieszkiwana przez ortodoksyjnych Żydów, a jej atmosfera przyciągała różnorodnych bywalców: od tragarzy, alfonsów i złodziei, po eleganckie damy i wojskowych, takich jak generał Bolesław Wieniawa-Długoszowski. Knajpa „U Grubego Joska” (Józefa Ładowskiego) była miejscem, które otwierało podwoje o drugiej w nocy, stając się azylem dla tych, którzy po zabawie w wytwornych lokalach szukali mocniejszych wrażeń i autentycznego warszawskiego folkloru. Wnuk „Grubego Joska”, kanadyjski pianista Davis, w 2010 roku nagrał nawet trzy wersje tej piosenki na płycie "My Mother's Father's Song", opowiadając o swoim dziadku i zniszczonej żydowskiej dzielnicy.

Tekst piosenki rozpoczyna się od opisu nieprzespanej nocy znojnej, która pozostawiła swój ślad na ustach narratora. Od razu wprowadza nas to w świat intensywnego życia nocnego, gdzie granice między dniem a nocą, pracą a rozrywką, zacierają się. U Grubego Joska przy ulicy Gnojnej zebrał się ferajny kwiat – słowo "ferajna" oznacza tu lokalną społeczność, grupę ludzi związanych wspólnym środowiskiem, często z marginesu społecznego, ale też z własnym kodeksem honorowym. "Kwiat" ferajny to ci, którzy najlepiej reprezentują ten styl życia, ci najbardziej charakterni i wpływowi. Ich motto jest proste: Bez jedzenia i bez spania, byle byłoby co pić, Kiedy na harmonii Feluś zaiwania, Trzeba tańczyć, trzeba żyć! To kwintesencja hedonizmu i pogardy dla codziennych trosk, celebrowanie chwili w obliczu trudnej rzeczywistości. Muzyka Felusia na harmonii jest siłą napędową, rytmem, który pozwala zapomnieć o głodzie i zmęczeniu.

Następne strofy budują atmosferę balu: Harmonia na trzy czwarte z cicha rżnie, Ferajna tańczy - wszystko z drogi! Jest głośno, beztrosko, ale pojawia się też ostrzeżenie: Z szaconkiem, bo się może skończyć źle, Gdy na Gnojnej bawimy się. To zdanie jest kluczowe, sygnalizuje niebezpieczeństwo i przypomina o brutalnych zasadach rządzących tym światem. Brak szacunku (mojra) mógł prowadzić do dintojry, czyli zemsty, ulicznej rozprawy, często kończącej się tragicznie. Piosenka szybko przechodzi od sielankowego obrazu zabawy do brutalnej rzeczywistości. Kto zna Antka, czuje mojrę, Ale jeden nie znał jej i naraził się dlatego na dintojrę, Skończył się z przyczyny mej. Narrator nie tylko opisuje wydarzenie, ale przyznaje się do udziału w tragicznych konsekwencjach. To podkreśla jego przynależność do tego świata i akceptację jego reguł.

Finał piosenki jest niezwykle przejmujący. Obraz jak latarnie ciemno świecą, Smętnie gwiżdże nocny stróż wprowadza ponurą scenerię, a postać kata Maciejewskiego tam, pod szubienicą, Na Antosia czeka już jest symbolicznym zwieńczeniem dramatu. Stefan Maciejowski (znany też jako Alfred Kalt lub Alfred Kaltbaum), był pierwszym cywilnym katem II Rzeczypospolitej, postacią znaną i nawet „opiewaną w popularnej przedwojennej balladzie”. Był to człowiek o burzliwym życiorysie, który wykonywał wyroki śmierci przez powieszenie i którego postać na stałe wpisała się w ponury krajobraz przedwojennej Warszawy. Jego obecność w piosence Grzesiuka jest dowodem na to, jak głęboko zakorzeniła się jego postać w świadomości społecznej.

Ostatnia zwrotka przynosi moment refleksji i gorzkiej rezygnacji: Harmonia na trzy czwarte z cicha łka, Ferajna tańczy, ja nie tańczę. Melodia, która wcześniej porywała do tańca, teraz łka, a narrator wycofuje się z zabawy. Pytanie Dlaczegoż bal na Gnojnej jak co dnia, Gdy niejednej pary dziś brak? jest retoryczne, pełne smutku i zrozumienia tragicznego cyklu życia i śmierci w tym środowisku. Bal trwa, życie toczy się dalej, ale utracone osoby pozostawiają pustkę. To świadectwo nieustannego tańca na krawędzi, gdzie chwile beztroskiej radości przeplatają się z brutalnością i nieuchronnym losem. „Bal na Gnojnej” to zatem nie tylko barwny obraz przedwojennej Warszawy, ale też uniwersalna opowieść o życiu na marginesie, o sile przetrwania, o cenie wolności i o nieuchronności przeznaczenia. Stanisław Grzesiuk, mimo że nie był autorem słów i muzyki, swoim wykonaniem uczynił z niej hymn warszawskiej ulicy, wzruszający i autentyczny portret czasów minionych.