Interpretacja PTSD - Joost

Joost Klein, znany z energetycznych występów i łączenia humoru z głębokimi, introspektywnymi tekstami, w utworze „PTSD” z albumu Fryslân (2022) otwiera się na temat swoich zmagań z zespołem stresu pourazowego w sposób niezwykle bezpośredni i poruszający. Piosenka, choć krótka i powtarzalna, jest mocnym wyrazem cierpienia i wołania o pomoc, które u wielu słuchaczy rezonują na głębokim poziomie.

Utwór rozpoczyna się od natychmiastowego zwrócenia się do lekarza, z bolesnym i jednoznacznym wyznaniem: „Dokter alstublieft, Ik weet niet wat ik heb maar ik heb PTSD” (Doktorze, proszę, nie wiem, co mi jest, ale mam PTSD). Ta linia od razu wprowadza w sedno problemu, podkreślając zarówno dezorientację, jak i pewność co do natury dolegliwości. Powtarzające się „Ja dat je dat maar weet PTSD” (Tak, żebyś wiedział, PTSD) i „Nee ik ben niet oké, Het is een tijd gelee maar, Zit er nog steeds mee PTSD” (Nie, nie jestem okej, minęło trochę czasu, ale nadal z tym jestem, PTSD) oddają chroniczny i uporczywy charakter traumy, która, choć wydarzyła się w przeszłości, wciąż silnie oddziałuje na teraźniejszość. Ta repetycja nie jest jedynie chwytem stylistycznym, ale odzwierciedla natrętną i nieustanną obecność myśli i uczuć związanych z PTSD.

Dalsze wersy, „Ik ben een oorlogsveteraan, Been een wereldverbeteraar, Maar mijn verleden dat was naar, Nu doet mijn lichaam een beetje raar” (Jestem weteranem wojennym, byłem ulepszycielem świata, ale moja przeszłość była okropna, teraz moje ciało zachowuje się trochę dziwnie), są kluczowe dla interpretacji. Określenie siebie mianem „weterana wojennego” może być metaforą wewnętrznej walki, którą Joost toczył z własnymi demonami. Wiemy z wywiadów, że Joost stracił oboje rodziców w młodym wieku – ojca w wieku 12 lat, a matkę rok później. Te wydarzenia z pewnością stanowią podstawę jego osobistych traum, które artysta często porusza w swojej twórczości, w tym w przeboju „Europapa”, gdzie opowiada historię osieroconego chłopca podróżującego po Europie. Mówiąc o byciu „ulepszycielem świata”, Joost może odnosić się do swojej artystycznej misji – tworzenia muzyki, która porusza ważne tematy i buduje wspólnotę. Jego muzyka często służy fanom jako mechanizm radzenia sobie z własnymi problemami psychicznymi. Fraza „nu doet mijn lichaam een beetje raar” sugeruje somatyczne objawy stresu pourazowego, takie jak napięcie, ból czy zaburzenia snu, które są powszechne u osób cierpiących na PTSD.

W kolejnym segmencie Joost precyzuje swoje potrzeby, kierując jasne instrukcje do lekarza: „Dokter alstublieft, ik heb slaap problematiek, Dokter asltublieft, gebruik geen pedagogiek, Dokter alstublieft, ik wil trauma therapie, Ik luister liever niet naar Dе pharmazeutische industrie” (Doktorze, proszę, mam problemy ze snem, Doktorze, proszę, nie używaj pedagogiki, Doktorze, proszę, chcę terapii traumy, Wolę nie słuchać przemysłu farmaceutycznego). To odrzucenie „pedagogiki” (być może w rozumieniu moralizowania czy bagatelizowania problemu) i „przemysłu farmaceutycznego” na rzecz „terapii traumy” jest silnym komunikatem. Podkreśla on pragnienie autentycznego uzdrowienia i rozwiązania źródła problemu, a nie tylko maskowania objawów lekami. Joost otwarcie mówił o swoich latach terapii i o tym, jak w sesjach terapeutycznych zachęcano go do pisania, a następnie spalania części swojej historii, aby zrobić miejsce na nową energię, co symbolicznie przedstawił w teledysku do „Europapy” paląc zdjęcie rodzinne. Podkreślał również, że traumy nie powinny być tylko ciężarem, ale mogą być czymś, co pcha do przodu w nowym kierunku.

Finałowe powtórzenia refrenu znowu wprowadzają słuchacza w stan ciągłej obecności traumy, która jest „zawsze” z nim, mimo upływu czasu. Piosenka kończy się tym samym, co zaczyna, tworząc pętlę cierpienia i ciągłego zmagania, co jest charakterystyczne dla życia z PTSD. „PTSD ja dat je dat maar weet, PTSD nee ik ben niet oké, Het is een tijd gelee maar, Zit er nog steeds mee PTSD”. Ta struktura wzmacnia poczucie, że PTSD to nie jednorazowe wydarzenie, lecz ciągły stan, z którym trzeba się mierzyć każdego dnia.

Joost Klein konsekwentnie wykorzystuje swoją platformę artystyczną do poruszania tematów zdrowia psychicznego i osobistych zmagań. W wywiadzie dla 3voor12 z 2022 roku, gdzie omawiał album Fryslân, Joost wspominał o ciężkiej walce z systemem opieki zdrowotnej (GGZ) po stracie rodziców, opisując okres, kiedy wpadł w „nową, głęboką, ciemną dziurę”, nie spał i nie jadł. Stwierdził, że przez pierwsze czterdzieści przesłuchań albumu Fryslân (na którym znajduje się „PTSD”) płakał. Jego muzyka, pomimo często radosnego i energetycznego brzmienia, skrywa głębię i szczerość w tekstach, co pozwala słuchaczom utożsamiać się z jego przeżyciami i czuć się mniej samotnie w swoich własnych zmaganiach. Właśnie ta autentyczność i odwaga w mówieniu o bólu sprawiają, że utwór „PTSD” jest tak potężnym i niezapomnianym świadectwem walki z niewidzialnymi ranami.