Interpretacja A chacun sa chanson - Joe Dassin

Piosenka „A chacun sa chanson” autorstwa niezapomnianego Joe Dassina to niezwykle wzruszająca i uniwersalna oda do indywidualności oraz mocy ekspresji, która rezonuje z każdym, kto kiedykolwiek czuł potrzebę wyrażenia siebie. Wydana w 1973 roku na albumie „13 Chansons Nouvelles”, ta francuska chanson jest w rzeczywistości adaptacją utworu „I Shall Sing” Van Morrisona, którego pierwszą komercyjną wersję zaprezentowała Miriam Makeba. Oryginalne angielskie teksty Van Morrisona, napisane w 1969 roku, zostały mistrzowsko przełożone na francuski przez Pierre'a Delanoë i Claude'a Lemesle'a, nadając piosence nowego, równie głębokiego wymiaru.

Centralnym przesłaniem utworu jest myśl, że każdy posiada swoją własną pieśń – swój refren, swoją przyczynę istnienia, a co za tym idzie, swój unikalny sposób wyrażania siebie. Słowa „A chacun sa chanson / Son refrain, sa raison” (Każdy ma swoją piosenkę / Swój refren, swój powód) otwierają piosenkę, ustalając jej ton i zapraszając słuchacza do refleksji nad własną wewnętrzną melodią. Dassin, z jego głębokim, charyzmatycznym głosem, przekazuje tę ideę z niezwykłą delikatnością i przekonaniem.

Tekst podkreśla, że potrzeba śpiewania, czyli wyrażania siebie, towarzyszy nam przez całe życie, niezależnie od wieku. „A seize ans pour aimer / A cent ans pour rêver” (W wieku szesnastu lat, by kochać / W wieku stu lat, by marzyć) to piękne zobrazowanie tego, jak muzyka i ekspresja stają się stałymi towarzyszami, dostarczającymi pocieszenia i inspiracji w każdym wieku. Joe Dassin, urodzony w Nowym Jorku Amerykanin, który stał się ikoną francuskiej piosenki, z pewnością rozumiał uniwersalny język muzyki, przekraczający granice kulturowe i wiekowe. Jego wrażliwość, często opisywana jako połączenie introspektywnego romantyka z odwołaniami do amerykańskich archetypów i optymizmu, doskonale pasuje do takiej interpretacji.

Piosenka celebruje także autentyczność i indywidualność. „Ton refrain sans façon / C'est le tien, c'est le bon” (Twój refren bez zarzutu / To twój, to ten dobry) to zachęta do bycia sobą i do śpiewania własnej pieśni bez obawy przed osądem. Dassin, który był pierwszym francuskojęzycznym artystą podpisanym przez CBS Records w 1964 roku i zmarł przedwcześnie w wieku 41 lat w 1980 roku, sam był przykładem artysty, który podążał własną ścieżką. Jego kariera, początkowo oparta na adaptacjach amerykańskiego folku i country, ewoluowała w kierunku bardziej tradycyjnych francuskich chanson.

Kolejne wersy, „Ta guitare joue la Tosca / Ta baignoire c'est l'opéra” (Twoja gitara gra Toskę / Twoja wanna to opera), to genialne metafory podkreślające wszechobecność i dostępność muzyki. Nie potrzebujemy wielkich scen czy doskonałych instrumentów, by wyrazić siebie. Możemy śpiewać w najprostszych miejscach, a nasza codzienność może stać się sceną dla naszej osobistej opery. To przypomnienie, że prawdziwa ekspresja pochodzi z wnętrza i może objawić się w każdej formie, bez względu na formalności czy perfekcję.

Refren „A chacun sa chanson / A chacun sa façon / En solo, en chorale / Juste ou faux, bien ou mal / Il faut chanter” (Każdy ma swoją piosenkę / Każdy ma swój sposób / Solo, w chórze / Dobrze czy źle, dobrze czy źle / Trzeba śpiewać) podsumowuje całe przesłanie. Dassin przekazuje tu kluczową myśl: liczy się akt śpiewania, akt wyrażania siebie, a nie jego perfekcja czy ocena zewnętrzna. Nieważne, czy śpiewamy w pojedynkę, czy w grupie, czy dźwięki są „dobre, czy złe” – ważne jest, by w ogóle śpiewać. To jest to „Il faut chanter” – „trzeba śpiewać”, które staje się mantrą piosenki, prostym, a jednocześnie potężnym imperatywem.

Dassing, który przez lata studiował medycynę i antropologię, zdobywając nawet doktorat z antropologii, zanim ostatecznie poświęcił się muzyce, z pewnością z perspektywy naukowca rozumiał fundamentalną potrzebę człowieka do komunikacji i ekspresji. Jego piosenka, choć prosta w formie, dotyka głęboko zakorzenionych aspektów ludzkiej psychiki i kondycji. Powtarzające się „Là-là-là...” to esencja czystej radości, uniwersalnego dźwięku, który nie potrzebuje słów, by przekazać emocje. To proste wokalizy, które stanowią symbol wolności i spontaniczności, dostępne dla każdego.

„A chacun sa chanson” nie jest może najbardziej znanym przebojem Dassina, jak choćby „Les Champs-Élysées” czy „L'Été Indien”, ale jej przesłanie jest ponadczasowe. To hymn o samopoznaniu, akceptacji i odwadze w wyrażaniu swojego wewnętrznego świata. To przypomnienie, by znaleźć i pielęgnować własną melodię życia, śpiewać ją głośno i z dumą, bo każda pieśń, bez względu na jej formę, ma swoją wartość i swoje miejsce w orkiestrze ludzkich doświadczeń.