Interpretacja Tri cunici - Jaromír Nohavica

Piosenka Jaromíra Nohavicy „Tři čuníci”, czyli „Trzy prosiaczki”, to utwór z pozoru prosty, adresowany do dzieci, a jednak kryjący w sobie uniwersalne przesłanie o radości życia, wytrwałości i prostocie istnienia. Utwór, wydany na albumie koncertowym o tym samym tytule w 1994 roku, jest częścią zbioru piosenek poświęconych zwierzętom, nagranych w olomunieckim klubie U-klub Olomouc. Album ten, a zwłaszcza tytułowa piosenka, szybko zdobył ogromną popularność, stając się jednym z najbardziej rozpoznawalnych dzieł Nohavicy, często mylonym nawet z utworem ludowym.

Tekst opowiada o trzech prosiaczkach, które wyruszają w świat. Nie mają bagażu, nie znają drogi, po prostu idą przed siebie, brodząc w błocie i wesoło sobie śpiewając „Ui-ui ui-ui uí”. Ten beztroski początek od razu wprowadza w nastrój niewinności i spontaniczności. Prosiaczki, choć małe i bezbronne, emanują niezwykłą pogodą ducha. Idą „jak jeden mąż”, ignorując zdziwione spojrzenia ludzi, którzy nie rozumieją ich radości. W ich postawie jest coś głęboko symbolicznego: nie potrzebują celu ani skomplikowanych planów, by cieszyć się podróżą. Wystarcza im samo bycie w drodze i towarzystwo.

Nohavica, tworząc ten utwór, kierował się początkowo bardzo pragmatycznymi pobudkami. Jak sam wspomina, pod koniec 1990 roku postanowił napisać wielki hit z powodów finansowych. Szukał chwytliwego, prostego i zapadającego w pamięć refrenu. Eksperymentował z różnymi onomatopejami i słowami obcojęzycznymi, aż w końcu, zainspirowany francuskim „oui oui”, połączył to brzmienie z czeskimi „čuníci” – prosiaczkami. Tak narodziło się charakterystyczne „Ui-ui ui-ui uí”, które stało się znakiem rozpoznawczym piosenki. Co ciekawe, to właśnie jego żona zasugerowała, aby tekst był bardziej rozbudowany i opowiadał więcej o samych prosiaczkach, czyniąc utwór ciekawszym niż sam tylko chwytliwy refren.

W dalszych zwrotkach prosiaczki stawiają czoła różnym wyzwaniom, które mogłyby złamać ducha mniej optymistycznych wędrowców. Samochody jeżdżą „tam i z powrotem”, ciężarówki „tu i tam”, ale one idą „prosto za nosem”, przeżuwając żyto i potrząsając uszami. Kiedy spada deszcz i „chmury się rozdzierają”, błyskawice „błyskają”, a krople „chlapią”, prosiaczki po prostu tulą się do siebie, „ryjek do ryjka”, i dalej śpiewają swoją wesołą pieśń. Nawet gdy „kopytka pieką” i brakuje im tchu, odpoczywają na brzegu strumienia, moczą kopytka i po chwili ruszają dalej, niezmiennie z piosenką na ustach. Ta niezwykła odporność na przeciwności losu, połączona z niesłabnącym optymizmem, jest sercem interpretacji.

Piosenka ma także głębsze, alegoryczne znaczenie. Te trzy prosiaczki, które „przeszły kulę ziemską trzykrotnie tam i z powrotem” przez „całe mnóstwo lat”, symbolizują niezłomność ludzkiego ducha w obliczu nieprzewidywalności życia. Są metaforą prostego szczęścia, które nie zależy od materialnych dóbr czy ustalonego celu, lecz od wewnętrznej postawy. Ich podróż to podróż przez życie, z jego trudami i pięknem, którą można przebyć z lekkością i radością, jeśli tylko zachowa się pozytywne nastawienie i zaufanie do samego siebie oraz towarzyszy. Jak sugerują niektóre źródła, tworzenie piosenek dla dzieci, w tym „Tři čuníci”, mogło być dla Nohavicy formą osobistej terapii w trudnym okresie psychologicznym, co ostatecznie przyniosło mu jeszcze większy sukces i otworzyło na nową publiczność.

Finał piosenki jest zaproszeniem do tej uniwersalnej radości: „chodźmy z nimi zaśpiewać ich wesołą pieśń”. To wezwanie do porzucenia zmartwień, do odnalezienia prostoty i spontaniczności, a także do wspólnego przeżywania życia, bez względu na okoliczności. „Tři čuníci” to zatem nie tylko urocza piosenka dla najmłodszych, ale też mądra lekcja dla dorosłych, przypominająca, że prawdziwe szczęście często tkwi w prostocie, w umiejętności czerpania radości z samej podróży i w niezłomnym optymizmie, który pozwala śpiewać nawet w deszczu.