"Basket Case" Green Day to utwór, który z miejsca stał się hymnem pokolenia zmagającego się z wewnętrznym chaosem, niepewnością i lękiem. Wydany w 1994 roku jako drugi singiel z przełomowego albumu Dookie, piosenka z niezwykłą szczerością i energią oddaje stan umysłu osoby na granicy załamania. Słowa utworu zostały napisane przez wokalistę i gitarzystę Green Day, Billie Joe Armstronga, który zmagał się wówczas z atakami paniki i zaburzeniami lękowymi, zanim zdiagnozowano u niego zaburzenia lękowe. Jak sam przyznał, jedynym sposobem, by zrozumieć, co się z nim dzieje, było napisanie o tym piosenki.

Pierwsza zwrotka od razu wprowadza słuchacza w świat wewnętrznego rozdarcia: „Do you have the time to listen to me whine / About nothing and everything all at once?” Podmiot liryczny pyta, czy ktoś ma czas wysłuchać jego narzekań na „nic i wszystko jednocześnie”. To doskonale oddaje naturę lęku uogólnionego, gdzie umysł szuka czegoś, o co można by się martwić, a drobne kwestie urastają do rangi katastrof. Określa się mianem „melodramatycznego głupca”, „neurotyka do szpiku kości”, co wskazuje na autoironię i świadomość własnej przesady, ale jednocześnie podkreśla niemożność ucieczki od tych uczuć.

Refren to eskalacja lęku i paranoi: „Sometimes I give myself the creeps / Sometimes my mind plays tricks on me / It all keeps addin' up, I think I'm crackin' up / Am I just paranoid or am I just stoned?” Te wersy idealnie ilustrują uczucie utraty kontroli nad własnymi myślami i obawę przed szaleństwem. Billie Joe Armstrong cierpiał na ataki paniki od dzieciństwa, a w latach 80. nikt tak naprawdę nie rozumiał, czym one są. Często budził się w środku nocy z atakami paniki i jeździł na rowerze po ulicach, żeby "przeczekać" ten stan. Wers „Am I just paranoid or am I just stoned?” odzwierciedla dezorientację i niepewność, czy to, co się dzieje, jest efektem psychiki czy używek. Co ciekawe, Armstrong przyznał, że pierwsze, "żenująco złe" teksty do utworu, które były historią miłosną, napisał pod wpływem metamfetaminy, ale po wytrzeźwieniu je odrzucił. Powrócił do melodii z nowymi, bardziej osobistymi słowami o swoich doświadczeniach z lękiem.

Druga zwrotka opisuje poszukiwanie pomocy: „I went to a shrink to analyze my dreams / She says it's lack of sex that's bringin' me down / I went to a whore, he said my life's a bore / So quit my whining 'cause it's bringin' her down”. Krytyka pod adresem terapeutki, która bagatelizuje problemy, sprowadzając je do braku seksu, jest powszechnym doświadczeniem osób zmagających się z problemami psychicznymi. Następnie podmiot liryczny udaje się do prostytutki, która również odrzuca jego skargi. W tekście intryguje użycie zaimka „he” dla prostytutki, a następnie „her” w odniesieniu do tego, kto „zasmuca”, co wywołało spekulacje na temat biseksualności Armstronga. Sam Billie Joe był otwarty na temat swojej biseksualności i wspominał, że album Dookie poruszał tę kwestię. Można to interpretować jako celowe zagranie z konwencją, podkreślające jego dezorientację, poszukiwanie zrozumienia w nietypowych miejscach lub próbę przełamania stereotypów.

Most „Grasping to control / So I better hold on” to rozpaczliwa próba utrzymania resztek zdrowia psychicznego, kurczowe trzymanie się nadziei, że wszystko nie rozpadnie się całkowicie. Piosenka była dla Armstronga formą autoterapii, sposobem na radzenie sobie z tym, co czuł. Utwór został nagrany w Fantasy Studios w Berkeley w Kalifornii, z producentem Robem Cavallo. Teledysk do „Basket Case” został nakręcony w opuszczonym szpitalu psychiatrycznym Agnews Developmental Center w Santa Clara County w Kalifornii, co dodatkowo wzmacnia motywy szaleństwa i zagubienia. Członkowie zespołu znaleźli tam stare akta pacjentów, głębokie rysy na ścianach i rozrzucone odlewy stomatologiczne. Teledysk zawierał również odniesienia do filmów takich jak „Lot nad kukułczym gniazdem”.

"Basket Case" to nie tylko osobiste wyznanie Billie Joe Armstronga, ale także uniwersalna opowieść o współczesnym lęku i poczuciu dezorientacji, która zyskała status hymnu dla wielu osób. Jego punkowa energia doskonale oddaje wewnętrzny pośpiech i frustrację, sprawiając, że utwór pozostaje aktualny i poruszający.