Interpretacja A Gentleman's Excuse Me - Fish

Fish's utwór "A Gentleman's Excuse Me" to ballada o głębokim, osobistym znaczeniu, która stanowi swoiste rozliczenie z przeszłością i bolesne pożegnanie z iluzją. Wydany w 1990 roku na debiutanckim solowym albumie Fisha, Vigil in a Wilderness of Mirrors, piosenka ukazuje artystę w niezwykle intymnym świetle, mierzącego się z trudnościami w związku, który stawał się coraz bardziej fikcyjny.

Tekst piosenki, pisany z perspektywy narratora, zwraca się do kobiety, która żyje w świecie fantazji i wspomnień. Początkowe pytania: "Do you still keep paper flowers in the bottom drawer with your Belgian lace / taking them out every year to watch the colors fade away?" oraz "Do you still believe in fairy tales, in battlements of shining castles / safe from the dragons that lie beneath the hill?" malują obraz osoby uwięzionej w nostalgii i dziecięcych marzeniach, niechętnej do zmierzenia się z rzeczywistością. Te "papierowe kwiaty" i "zamki z bajek" symbolizują przemijające piękno i nierealne oczekiwania, które nie są w stanie sprostać próbie czasu ani konfrontacji z "smokami leżącymi pod wzgórzem", czyli z trudnymi aspektami życia.

Narrator dostrzega, że kobieta nadal opowiada historie o byciu "rosyjską księżniczką uratowaną przez cygańskiego tancerza", co podkreśla jej skłonność do melodramatu i ucieczki w romantyczną fikcję. To życie w fantazji sprawia, że związek staje się dla niego coraz bardziej męczący, niczym taniec, w którym on sam czuje się zagubiony i cofający się. Stąd powtarzające się, gorzkie wyznanie: "Can you get it inside your head I'm tired of dancing? / For every one step forward I am taking two steps back". Metafora tańca jest kluczowa – symbolizuje ona trwanie w schematycznym, nienaturalnym związku, który zamiast rozwijać, jedynie odsuwa od prawdziwego rozwiązania. Narrator jest zmęczony tym "tańcem", który prowadzi jedynie do stagnacji lub regresu.

Tytułowe "A gentleman's excuse me" to uprzejme, lecz zdecydowane wycofanie się, gest świadczący o zakończeniu. Fish sam przyznał, że utwór jest o jego pierwszej żonie, Tamarze, i trudnym okresie w ich małżeństwie. Stwierdził, że "małżeństwo było zawsze pod dużą presją" i że "musiał podjąć decyzję" o sobie samym. Co więcej, podczas nagrywania tego albumu, Fish dowiedział się o romansie żony, co nadało tekstowi jeszcze większej emocjonalnej głębi i bólu. Śpiewanie tych słów z taką świadomością z pewnością było dla niego wyczerpującym doświadczeniem, co potęguje autentyczność utworu. Nagrania orkiestrowe do piosenki odbyły się w słynnych Abbey Road Studios, a samo wykonanie wymagało zaledwie dwóch ujęć, co świadczy o sile emocjonalnej, jaką Fish włożył w ten utwór, nagrywając go z wiedzą o rozpadającym się małżeństwie.

Dalsze wersy wzmacniają ten obraz: "I know you still like old fashioned waltzes / your reflection in the mirror that you flirt with as you glide across the floor". Ta scena ukazuje narcyzm i skupienie na sobie, podczas gdy prawdziwa intymność zanika. Gdyby narrator powiedział, że "muzyka się skończyła" i "karta do tańca jest pusta", czy kobieta byłaby w stanie to zaakceptować?. Pytanie o wiarę w Świętego Mikołaja i "milionera szukającego twoich drzwi" z "kluczem do życia, którego nigdy byś nie zrozumiała" kontrastuje fantazje kobiety z prostą, prawdziwą miłością, którą oferuje narrator: "All I have to offer is the love I have, it's freely given". Jest to oferta bez warunków, bez bajkowych bogactw, cenna w swojej szczerości.

Piosenka "A Gentleman's Excuse Me" jest często postrzegana jako sequel do słynnego utworu Marillion "Kayleigh". O ile w "Kayleigh" Fish próbował odzyskać utraconą miłość, o tyle w "A Gentleman's Excuse Me" wyraża definitywne pożegnanie, uznając, że związek po latach prób po prostu już nie działa. To przejmujące odejście, w którym narrator robi "jeden krok w bok", staje się symbolem podjęcia trudnej decyzji o zakończeniu relacji, która stała się nierówna i wyniszczająca. Ostateczne słowa: "Can you get it inside your head that from this one step forward / there's no turning back? / Can you get it inside your head I'm tired of dancing? / We've finished dancing" podkreślają nieodwracalność podjętej decyzji. To nie tylko koniec tańca, ale koniec całego rozdziału życia, naznaczonego iluzjami i niechęcią do zmierzenia się z prawdą. Utwór ten to piękna, a zarazem tragiczna ballada o odwadze, by opuścić strefę komfortu i zrezygnować z udawania, nawet jeśli oznacza to samotność.