Interpretacja Faza I - Voo Voo

Piosenka „Faza I” zespołu Voo Voo, pochodząca z ich debiutanckiego, imiennego albumu wydanego w 1986 roku, to utwór o głębokiej, wręcz egzystencjalnej wymowie. Wojciech Waglewski, lider i główny autor tekstów Voo Voo, jest znany z tworzenia metaforycznych i wielowymiarowych liryków, które zapadają w pamięć i zmuszają do refleksji. „Faza I” jest doskonałym przykładem tego stylu, obrazując dramatyczną próbę zerwania z przeszłością i poszukiwania nowej tożsamości.

Pierwsze wersy: „Pochowałem spodnie, dziś już nie wiem gdzie / Chwilę się modliłem choć nikt nie słuchał mnie / Zakopałem buty, deszcz ich ślady zmył / Nie patrząc tam uciekłem resztką sił” – wprowadzają nas w świat bohatera dokonującego radykalnego odcięcia od swojego dawnego życia. Zakopywanie ubrań i obuwia symbolizuje porzucenie dotychczasowych ról, konwenansów i ścieżek, którymi podążał. To gest symbolicznego „grzebania” starego „ja”. Modlitwa pozostająca bez echa podkreśla poczucie osamotnienia i braku wsparcia w obliczu tej monumentalnej zmiany, a desperacka ucieczka „resztką sił” wskazuje na to, że to, od czego bohater odchodzi, było ogromnym ciężarem i źródłem wyczerpania. Jest to próba ucieczki przed czymś, co go przytłaczało, bez oglądania się za siebie, co potęguje wrażenie nieodwołalności decyzji.

Jednakże ta próba całkowitego odcięcia się od przeszłości nie jest ani prosta, ani bezbolesna. Powtarzający się refren: „Ktoś wołał: Stój, stój, stój / Musisz wrócić” – wprowadza element niepokoju i wewnętrznego konfliktu. Głos ten może być manifestacją wyrzutów sumienia, lęku przed nieznanym, a nawet ucieleśnieniem społecznych oczekiwań czy sił, które próbują zatrzymać bohatera w jego dotychczasowej roli. Stanowi on nieustanne zmaganie między pragnieniem nowego początku a więzami, które wciąż ciągną go wstecz.

W drugiej zwrotce tekst pogłębia ten dysonans: „Świeżo ogolony wkładam nowy strój / W lustrze wykrzywiony uśmiech już nie mój / Idę pochylony, a za mną obcy cień / I jest mnie dwóch - jest mnie o dwóch mniej”. „Świeżo ogolony” i „nowy strój” to próby zewnętrznej metamorfozy, stworzenia nowej, nieskazitelnej fasady. Jednak natychmiast pojawia się sygnał, że ta zmiana jest jedynie powierzchowna. „Wykrzywiony uśmiech” w lustrze, który „już nie mój”, świadczy o utracie autentyczności i głębokim poczuciu alienacji. Bohater, choć odmieniony fizycznie, nie rozpoznaje samego siebie, a nowy wizerunek jest dla niego obcy. Pochylona postawa oraz „obcy cień” podążający za nim symbolizują nadal obecne brzemię przeszłości, poczucie winy, wstyd lub nieprzepracowane traumy, które nie zniknęły wraz z symbolicznym pogrzebaniem starych ubrań. Cień jest nieodłączną częścią ludzkiej psychiki, a jego „obcość” podkreśla rozszczepienie tożsamości.

Najbardziej zagadkowa i intrygująca jest fraza: „I jest mnie dwóch - jest mnie o dwóch mniej”. Ten paradoks, typowy dla gry słów, którą Wojciech Waglewski często stosuje w swoich tekstach, doskonale oddaje złożoność wewnętrznego stanu postaci. „Jest mnie dwóch” może oznaczać rozdwojenie jaźni, współistnienie starego i nowego „ja”, lub też obecność samego siebie i towarzyszącego mu „obcego cienia”. Z kolei „jest mnie o dwóch mniej” jest gorzkim podsumowaniem tej dychotomii. Pomimo pozornego „podwojenia”, bohater czuje się pomniejszony, uboższy, pozbawiony czegoś fundamentalnego. Może to oznaczać, że stracił zarówno dawną tożsamość, którą próbował porzucić, jak i nie zdołał w pełni przyjąć nowej, co prowadzi do pustki i braku integralności. Fraza ta sugeruje, że proces „fazowania”, czyli przechodzenia między stanami, pozostawił go z głębokim deficytem.

W kontekście debiutanckiego albumu Voo Voo, Wojciech Waglewski przyznawał, że pierwsza płyta „zrobiła nam kręgosłup” i że miał on wtedy „kompletnie obojętne, co się z tą muzyką stanie później”. Opisał ją jako mającą „dość ekscentryczną realizację i rozimprowizowaną, momentami nawet zbyt histeryczną formę”. Ta swoboda artystyczna i nieco niepokojąca atmosfera doskonale współgrają z niespokojnym i introspektywnym charakterem tekstu „Fazy I”, ustanawiając Voo Voo jako zespół poszukujący, nieobawiający się eksperymentów i głębokich refleksji od samego początku swojej działalności. Voo Voo, założone w 1985 roku, charakteryzowało się połączeniem rocka z folkiem i jazzem oraz dużą ilością improwizacji, co przejawiało się również w nieszablonowym podejściu do warstwy lirycznej. „Faza I” pozostaje otwarta na interpretacje, co jest cechą rozpoznawczą twórczości Waglewskiego, zachęcając słuchaczy do indywidualnego zmierzenia się z tematem przemiany, ucieczki i wiecznych poszukiwań własnego „ja”.