Interpretacja A Strange Day - The Cure

Utwór „A Strange Day” zespołu The Cure, pochodzący z wydanego 4 maja 1982 roku albumu Pornography, stanowi kwintesencję mrocznych i introspektywnych nastrojów, które charakteryzowały twórczość grupy na początku lat osiemdziesiątych. Płyta Pornography jest często określana jako kulminacja tzw. „trylogii mroku” The Cure, rozpoczętej albumami Seventeen Seconds (1980) i Faith (1981). Okres powstawania tego albumu był dla lidera zespołu, Roberta Smitha, niezwykle trudny – zmagał się z głęboką depresją, wyczerpaniem po intensywnych trasach koncertowych oraz osobistymi stratami. W wywiadzie dla Jeffa Aptera w książce „Never Enough: The Story Of The Cure” Smith wyznał, że „miał wszelkie zamiary, by się wycofać” i pragnął stworzyć „ostateczny ‘pieprzyć to’ album, a potem odejść”.

Nagrania, które odbywały się w studiach RAK w Londynie od stycznia do kwietnia 1982 roku, naznaczone były intensywnym użyciem środków psychoaktywnych, w tym LSD i alkoholu, a także wewnętrznymi konfliktami w zespole. W wywiadzie dla Spin z 1987 roku Smith zauważył, że Pornography to „bardzo dziwna płyta stworzona przez bardzo dziwną grupę. Nie sądzę, bym rozpoznał siebie z tamtego okresu. Doświadczałem wówczas ogromnego stresu psychicznego”. Ten kontekst jest kluczowy dla zrozumienia emocjonalnego i psychicznego krajobrazu piosenki „A Strange Day”.

Utwór otwiera się prośbą o perspektywę: „Give me your eyes / That I might see the blind man kissing my hands” (Daj mi swoje oczy / Abym mógł zobaczyć ślepca całującego moje dłonie). Ten początkowy obraz jest niezwykle sugestywny. Może symbolizować pragnienie narratora, by ujrzeć własne cierpienie lub otaczającą rzeczywistość oczami kogoś, kto, paradoksalnie, jest pozbawiony wzroku, a przez to może dostrzegać głębiej, pozbawiony wizualnych zakłóceń. Człowiek niewidomy, całujący dłonie, to gest pokory, wdzięczności lub uległości, który dla pogrążonego w mroku narratora pozostaje niewidzialny, niezrozumiały – niczym utracone błogosławieństwa, jak sugeruje jedna z interpretacji. „The sun is humming / My head turns to dust as he plays on his knees” (Słońce szumi / Moja głowa obraca się w proch, gdy on bawi się na kolanach) – to surrealistyczne obrazy, które zdają się rozmywać granice między rzeczywistością a snem, sugerując poczucie rozpadu, dezintegracji umysłu w obliczu niezrozumiałych zjawisk.

Refren „And the sand / And the sea grows / I close my eyes / Move slowly through drowning waves / Going away / On a strange day” (I piach / I morze rośnie / Zamykam oczy / Poruszam się powoli przez tonące fale / Odchodzę / W dziwny dzień) jest sercem utworu. Morze symbolizuje tu wszechogarniające, przytłaczające emocje lub okoliczności, które powoli pochłaniają narratora. Zamknięcie oczu nie jest aktem rezygnacji, lecz być może próbą odcięcia się od zewnętrznego świata, by w pełni zanurzyć się w wewnętrznym doświadczeniu. Obrazy tonących fal silnie rezonują z motywem utonięcia, który jest jedną z najczęściej powtarzających się interpretacji tej piosenki, sugerującą akt samobójczy lub ostateczne poddanie się siłom większym niż jednostka. Robert Smith w jednym z fanzinów miał powiedzieć, że „A Strange Day” opowiada o tym, „jak bym się czuł, gdyby to był koniec świata”. To nie musi być koniec świata globalny, lecz koniec „jego świata” – wewnętrznego porządku, nadziei czy sensu.

W drugiej zwrotce pojawia się akceptacja, a nawet pewien rodzaj perwersyjnej radości w dryfowaniu: „And I laugh as I drift in the wind / Blind / Dancing on a beach of stone” (I śmieję się, dryfując na wietrze / Ślepy / Tańcząc na kamiennej plaży). Śmiech w obliczu dryfowania na wietrze, ślepo tańcząc na kamiennej plaży, może być wyrazem gorzkiej ironii, uwolnienia od ciężaru świadomości, a nawet swoistego katharsis w absolutnej rezygnacji. Obraz kamiennej plaży, pozbawionej miękkości i życia, podkreśla surowość i beznadzieję sytuacji. Narrator obserwuje innych: „Cherish the faces as they wait for the end / A sudden hush across the water / And we're here again” (Pielęgnuję twarze, gdy czekają na koniec / Nagła cisza nad wodą / I znowu tu jesteśmy). Może to być świadomość wspólnego losu, kolektywnego oczekiwania na kres, a „nagła cisza nad wodą” wprowadza element tajemniczości i nieuchronności. Zwrot „I znowu tu jesteśmy” sugeruje cykliczność, powtarzalność tego doświadczenia, być może niemożność ucieczki od wewnętrznego mroku lub kolejną próbę poddania się.

Ostatnia zwrotka jest kulminacją, eksplozją wewnętrznego świata: „My head falls backs / And the walls crash down / And the sky / And the impossible / Explode / Held for one moment I remember a song / An impression of sound / Then everything is gone / Forever” (Moja głowa opada w tył / A ściany runą / I niebo / I niemożliwe / Wybuchają / Zatrzymany na chwilę, pamiętam piosenkę / Wrażenie dźwięku / Potem wszystko znika / Na zawsze). To potężne, kataklizmiczne obrazy symbolizują całkowite zniszczenie granic, barier umysłu i rzeczywistości. Cały świat narratora rozpada się w jednej chwili. Wspomnienie piosenki, „wrażenie dźwięku”, jest ostatnim przebłyskiem przed ostatecznym zanikiem, ostatnim echem świadomości, zanim „wszystko zniknie na zawsze”. Jest to moment przejścia, zacierania się wszelkich śladów istnienia, absolutnej pustki po destrukcji.

„A Strange Day” idealnie wpisuje się w klimat Pornography – albumu, który, jak wielu uważa, był próbą Smitha na stworzenie czegoś „nie do zniesienia”, co miało być jego ostatecznym artystycznym gestem. W wywiadzie z 2004 roku, Robert Smith wspominał, że w okresie nagrywania Pornography „zespół rozpadał się z powodu alkoholu i narkotyków. Byłem często poważnie uzależniony”. W tych okolicznościach, utwór „A Strange Day” jest manifestem skrajnego przygnębienia i desperacji, ale jednocześnie, jak niektórzy fani zauważają, niesie ze sobą dziwną nadzieję – nadzieję na odejście do lepszego miejsca, gdy najmniej się tego spodziewa. Niektórzy odbiorcy widzą w nim nawet „promień światła” na tle mrocznego albumu, a kontrast ten sprawia, że reszta utworów wydaje się jeszcze bardziej ponura. Jest to utwór, w którym poezja łączy się z surowością post-punku, tworząc niezapomniany, emocjonalny krajobraz.