Interpretacja Orange Vigilantes - UneXpect

Utwór „Orange Vigilantes” kanadyjskiego zespołu UneXpect, pochodzący z ich trzeciego i ostatniego pełnometrażowego albumu, Fables of the Sleepless Empire, wydanego niezależnie 31 maja 2011 roku, jest fascynującą, choć mroczną alegorią. Zespół UneXpect, znany z avant-garde’owego, eklektycznego metalu, łączącego w sobie elementy black, death, symfonicznego metalu, a także folku, jazzu i muzyki cyrkowej, konsekwentnie eksplorował złożone i abstrakcyjne tematy w swoich tekstach. Syriak, główny autor tekstów zespołu, w wywiadzie dla Noizz Webzine, opisał ich podejście jako „pokręcone” i „idące w każdym kierunku”, obejmujące zarówno krytykę społeczną, jak i ezoterykę czy egzo-politykę. „Orange Vigilantes” doskonale wpisuje się w tę estetykę, malując surrealistyczny obraz apokalipsy z perspektywy… dyni.

Piosenka rozpoczyna się od wizji upadłego świata ludzkości, gdzie „Deep under the darkened cities / Beneath the overcrowded metropolis / All over the living sphere / In labyrinths of olden tunnels / Carved by forgotten forces”. To odhumanizowane środowisko, przesycone mrokiem i zapomnieniem, staje się podglebiem dla „A sneaky revolution has taken form / Insidious and unexpected”. Powstanie to nie jest dziełem ludzi, lecz czegoś organicznego, choć w pewnym sensie też ucywilizowanego: „Plugged into their mechanized training sockets / The Pumpkins are ready to march on mankind”. Metafora dyni, początkowo komiczna, szybko nabiera złowrogiego charakteru. „Zmechanizowane gniazda szkoleniowe” sugerują, że te „dynie” nie są przypadkowymi owocami, lecz celowo ukształtowaną, zorganizowaną siłą, być może nawet genetycznie zmodyfikowaną lub zainspirowaną przez ludzką technologię, by zwrócić się przeciwko niej.

Artysta przedstawia motywacje „Pomarańczowych Czujek” jako dążenie do „A unique and healthy master plan / To squash and seed once more / In league to restore a long lost balance”. To jest kluczowy moment – rewolucja ta ma na celu przywrócenie „dawno utraconej równowagi”, co można interpretować jako sprzeciw natury wobec zniszczeń dokonanych przez ludzkość. Dynie stają się „Heroic icons of the vegetable supremacy”, mścicielami za „A mistreated garden, their ultimate purgatory”. Ludzkość traktowała Ziemię jak swój prywatny ogród, doprowadzając ją na skraj zagłady, a teraz sam ogród buntuje się, czyniąc to miejsce „ostatecznym czyśćcem” dla tych, którzy go skrzywdzili. Kolor pomarańczowy, zazwyczaj kojarzony z ciepłem i jesienią, zostaje wyniesiony do rangi symbolu zbawienia – „And orange shall be the color of salvation”.

Dalej tekst pogłębia surrealizm, opisując marsz dyni: „They will row / Row without arms, but with fervor / Towards distant clouds of fire / Floating in steam-powered boats / Made of stone, shells and ivy”. Brak ramion podkreśla ich organiczną, nieludzką naturę, a jednocześnie „ferwor” (zapał, żarliwość) ukazuje siłę ich determinacji. „Łodzie napędzane parą, zbudowane z kamienia, muszli i bluszczu” to symboliczne połączenie pierwotnej, naturalnej materii z elementami technologii, która została zaprzęgnięta do służby nowej, organicznej sile. „Grimacing faces at the bow of the vagrant entities” budują atmosferę grozy i nieuchronności. Te „wędrujące byty” nie mają nic do stracenia, a ich determinacja jest przerażająca.

W kolejnych strofach utwór opisuje nadejście dyni do świata ludzi: „Looming over saturated airwaves / Fields to behold, hordes of barbarians / Sinking in hourglasses of concrete”. Obraz „hord barbarzyńców” (ludzi) tonących w „klepsydrach z betonu” to potężna wizja upadku cywilizacji ludzkiej, która sama uwięziła się w swoich betonowych konstrukcjach i przesyconych informacjami (falach radiowych) rzeczywistościach. Powtórzenie frazy „The Pumpkins are ready to march on mankind” działa jak ponure odliczanie, podkreślając nieuchronność końca.

Wojna dyni z ludzkością okazuje się być „An elitist carnage for the satisfaction of a renewed greenhouse”. Jest to czystka, ale selektywna: „But only the heads shall burn! / Hands and legs shall be spared to dance madly afterwards”. To mroczny humor, typowy dla awangardowego nurtu, gdzie zwycięzcy pozwalają pokonanym na groteskowy taniec bez głów, co symbolizuje całkowite pozbawienie rozumu i autonomii. Ludzkość zostaje „Freed from an unfair alliance by grinning ambassadors / Earth's own orange vigilantes”. Uśmiechnięci „ambasadorzy” to ci, którzy zapoczątkowali ten nowy porządek, prawdopodobnie same dynie lub ich twórcy, ustanawiający perwersyjną wolność od dotychczasowych, „niesprawiedliwych” relacji.

Piosenka zamyka się wizją końca ludzkiego panowania: „When shall rise the Pumpkins / And their organic cohorts / The reign of men as we know it / Will reach its conclusion”. Jest to ostateczne potwierdzenie zwycięstwa nowej, roślinnej supremacji. W tym nowym świecie „in a parody of ancient ways / Halls of stained glass shall commemorate the past”. Stworzona zostanie nowa historia, nowa pamięć, być może zakłamana, „A festival of altered realities and manipulated perceptions / Orchestrated by vain, secretive, faceless schemers”. To ponura sugestia, że nawet po tak radykalnej zmianie władzy, manipulacja i fałszowanie rzeczywistości nadal będą istnieć, zarządzane przez nowych, tajemniczych decydentów. Końcowa refleksja „History repeats itself as usual” podsumowuje pesymistyczne przesłanie utworu – natura cyklu władzy i dominacji jest niezmienna, bez względu na to, kto akurat dzierży ster.

„Orange Vigilantes” to dzieło, które doskonale oddaje ducha UneXpect – bezkompromisowego, wybiegającego poza schematy i pełnego symboliki. ChaotH, basista zespołu, podkreślił w wywiadzie dla Sonic Cathedral, że inspirację czerpią z wszystkiego, „coś, co nas inspiruje, to nie tylko muzyka, ale właściwie wszystko”. Ta otwartość pozwala im tworzyć tak niekonwencjonalne i wielowymiarowe narracje. Piosenka jest ostrzeżeniem przed dewastacją środowiska, ale także refleksją nad cyklicznością władzy i ludzką skłonnością do ulegania schematom, nawet gdy te są groteskowo przebrane za „zbawienie”. To przewrotna, dystopijna opowieść o tym, jak natura, w najbardziej niespodziewanej formie, może upomnieć się o swoje, nawet jeśli nowy porządek będzie tylko karykaturą starego.