Utwór "Europa i Azja" zespołu Sztywny Pal Azji, choć nie jest jednym z ich najbardziej rozpoznawalnych przebojów jak "Wieża radości, wieża samotności", stanowi istotny element debiutanckiego albumu o tym samym tytule, wydanego w 1987 roku. Płyta ta, sprzedana w kilkuset tysiącach egzemplarzy, była prawdziwym fenomenem, ugruntowując pozycję grupy w historii polskiego rocka. Tekst piosenki, którego autorem jest Jarosław Kisiński, ukazuje głęboką refleksję nad dychotomią cywilizacyjną i kulturową, rozpiętą pomiędzy Wschodem a Zachodem.

Piosenka rozpoczyna się od sugestywnego obrazu: "Europa i Azja to jedno ciało / Głowa poszła do przodu, nogi z tyłu zostały". Ta metafora doskonale oddaje postrzegane różnice w rozwoju i mentalności obu kontynentów. Głowa, symbolizująca Europę, kojarzona jest z rozwojem i cywilizacją. To racjonalne, postępowe podejście, dążące do nieustannej ewolucji. W kontraście do niej, nogi – utożsamiane z Azją – "klęczą przed Buddą, to mądrość i racja". Ten obraz wskazuje na zakorzenienie w tradycji, duchowości i filozoficznej mądrości, która niekoniecznie podąża za zachodnim pędem do przodu, ale czerpie siłę z głębokich, często mistycznych źródeł. Wyrażenie "mądrość i racja" sugeruje, że ta pozornie "opóźniona" postawa wcale nie jest gorsza, a może nawet zawiera w sobie inną, równie ważną formę sensu i prawdy.

Druga zwrotka rozwija temat podziałów: "Europę od Azji odgrodzono Uralem / Podzielono na części, podzielono na kraje". Góry Ural, tradycyjnie wyznaczające granicę między kontynentami, stają się symbolem sztucznego, a może nawet arbitralnego rozdzielenia tego, co w istocie jest jednością – "jednym ciałem". Podkreślona jest tu idea fragmentacji i podziałów politycznych oraz kulturowych. Kolejne wersy pogłębiają stereotypowe, choć często obecne w zachodnim dyskursie, postrzeganie obu regionów: "Na zachód to postęp, to wina i kara / Na wschód to tradycje, fanatyzm i Arab". Zachód jest tu widziany przez pryzmat postępu, ale także winy i kary, co może odnosić się do moralnych konsekwencji szybkiej industrializacji, kolonializmu, czy poczucia odpowiedzialności za pewne wydarzenia historyczne. Z kolei Wschód sprowadzony jest do tradycji, fanatyzmu i stereotypu "Araba". To uproszczone, a wręcz niebezpieczne uogólnienie, które jednak często funkcjonuje w zbiorowej świadomości, budując mur niezrozumienia i uprzedzeń. Jarosław Kisiński w jednym z wywiadów wspomniał, że tekst piosenki powstał pod wpływem jego intensywnych lektur, a pomysł na pisanie o islamie i świecie zachodu zrodził się z książek. To wskazuje, że artysta czerpał inspirację z szerszych dyskusji kulturowych i geopolitycznych.

Refren powtarza główną tezę: "Europa i Azja to jedno ciało / Głowa poszła do przodu, nogi z tyłu zostały", wzmacniając przekaz o fundamentalnej jedności, która została zaburzona przez różnice w rozwoju i wartościach. Ostatnie wersy, łącząc cechy "głowy" i "nóg", wskazują na wzajemne powiązanie i przenikanie tych odmiennych cech: "Głowa to postęp, to wina i kara / Nogi tradycje, fanatyzm i Arab / Klęczą to mądrość, racja, racja, racja". Podkreślenie "racja, racja, racja" w kontekście klęczących nóg może być ironicznym komentarzem do pewności siebie, z jaką każda ze stron przypisuje sobie wyłączną prawdę, lub też – w głębszym sensie – próbą znalezienia wspólnej mądrości, która wykracza poza proste podziały.

Ciekawostką jest, że utwór "Europa i Azja" znalazł się jako bonus na reedycji debiutanckiego albumu z 2000 roku, a także na singlach i wydaniach koncertowych, takich jak "Europa i Azja LIVE" z 2016 roku, będącym zapisem koncertu w Chrzanowie, rodzinnym mieście zespołu. Sam album "Europa i Azja" z 1987 roku jest kamieniem milowym w historii Sztywnego Pala Azji i polskiego rocka. Jego powstanie oraz kontekst, w którym nagrano piosenki, są tematem audycji radiowych i wywiadów z członkami zespołu, takimi jak Jarosław Kisiński i Ryszard Wojciul. Teksty Sztywnego Pala Azji, choć osadzone w konkretnym czasie, do dziś pozostają aktualne, co zresztą podkreślał Jarosław Kisiński. Ta ponadczasowość dotyczy również "Europy i Azji", która wciąż zmusza do refleksji nad złożonymi relacjami między kulturami i cywilizacjami, ukazując, że pod pozorami podziałów kryje się głęboka, często ignorowana, wspólna istota.