Utwór „To jest nasza kultura” zespołu Sztywny Pal Azji, pochodzący z ich debiutanckiego albumu „Europa i Azja” wydanego w 1987 roku, stanowi ostry i bezkompromisowy komentarz do ówczesnych realiów społecznych w Polsce. Zespół, założony w 1986 roku przez Leszka Nowaka i Jarosława Kisińskiego, szybko zyskał popularność, stając się jednym z ważniejszych głosów polskiego rocka przełomu lat 80. i 90.. Piosenka ta, jak zauważają niektórzy, jest jednym z „poważniejszych tekstowo i muzycznie” utworów na debiucie grupy, niosąc ze sobą nadal aktualny przekaz.

Tekst piosenki maluje obraz codzienności przesyconej frustracją i bezradnością. Pierwsze wersy: „Ja krzyczę, ja ciągle krzyczę / Tak jak moi koledzy, tak jak moi rodzice” doskonale oddają poczucie dziedziczonego niezadowolenia, buntu, który nie znajduje ujścia, stając się raczej rodzajem odruchu, niż świadomej walki. To krzyk, który towarzyszy kolejnym pokoleniom, naznaczonym podobnymi doświadczeniami i brakiem perspektyw. Jest to świadectwo zbiorowego stanu ducha, gdzie głośny sprzeciw jest wpisany w codzienność, a jego korzenie sięgają głęboko w rodzinne i społeczne tradycje.

Dalsze wersy: „Ja pluję, ja pluję na ulice / Tu jest taka tradycja, ja to wszystko dziedziczę” oraz „Ja żyję w brudzie i smrodzie / I to mi nie przeszkadza, to tutaj jest w modzie” uderzają brutalną szczerością. „Plucie na ulice” to symboliczne wyrażenie pogardy dla przestrzeni publicznej, braku dbałości o otoczenie, a jednocześnie akt defiacji i frustracji. Co więcej, artysta wskazuje na to jako na „tradycję”, coś, co jest przekazywane z pokolenia na pokolenie, stając się częścią tożsamości. Przyzwolenie na „brud i smród” i twierdzenie, że „to tutaj jest w modzie”, podkreśla zjawisko normalizacji patologii, akceptacji degradacji jako czegoś naturalnego, a nawet… trendu. To gorzka refleksja nad stanem społeczeństwa, które zdaje się pogrążać w apatii i przestaje walczyć o lepsze warunki.

Kluczowe dla interpretacji są powtarzające się fragmenty refrenu: „To jest nasza kultura” oraz „Idź do diabła / Fuck off”. Powtórzenie frazy „To jest nasza kultura” jest sarkastycznym przyjęciem rzeczywistości. Nie jest to duma, lecz raczej gorzkie potwierdzenie stanu rzeczy, ironiczna akceptacja bylejakości i marazmu jako integralnych elementów tożsamości. W kontekście panującego ustroju politycznego w drugiej połowie lat 80. w Polsce, utwór ten stawał się głosem niezgody na otaczającą rzeczywistość, na wszechobecną szarość i brak perspektyw. Dopisek „Idź do diabła / Fuck off” to bezpośredni wyraz buntu i odrzucenia, skierowany do niewidzialnego, opresyjnego systemu lub po prostu do otaczającej rzeczywistości, która nie oferuje niczego pozytywnego. Angielski zwrot „Fuck off” wzmacnia uniwersalność tego przesłania frustracji, przekraczając granice lokalnego kontekstu.

W końcowej części utworu pojawia się intrygująca zmiana: „To jest nasza kultura / To jest wasza kultura”. O ile wcześniejsze powtórzenia umacniały poczucie wspólnej, choć niechcianej tożsamości, o tyle to rozróżnienie wprowadza element konfrontacji. Może to być wyraz zrzucenia odpowiedzialności na władze lub elity, sugerując, że „ta” kultura, pełna krzyku, brudu i frustracji, jest narzuconą „kulturą” rządzących, podczas gdy podmiot liryczny (czy szerzej – społeczeństwo) jedynie ją dziedziczy i w niej funkcjonuje. Jest to również próba odcięcia się od odpowiedzialności, przerzucenia ciężaru na tych, którzy kształtują warunki życia.

„To jest nasza kultura” to surowy i szczery manifest, który doskonale oddawał ducha czasów. Zespół Sztywny Pal Azji, debiutując w drugiej połowie lat 80., trafił w punkt z utworem, który rezonował z nastrojami społecznymi. Choć w wywiadach członkowie zespołu często wspominają o genezie innych swoich przebojów, takich jak „Wieża radości, wieża samotności” czy „Nasze reggae”, ogólna postawa artystyczna grupy – niechęć do zmiany dla samej zmiany i tworzenie muzyki bliskiej ludziom – jest kluczem do zrozumienia siły tego tekstu. Jest to pieśń o przetrwaniu, o godzeniu się z brzydotą, ale i o wewnętrznym krzyku, który mimo wszystko nie milknie. Utwór ten, z jego „posępną muzyką” i „mało zabawnym” tekstem, pozostaje ponadczasowym świadectwem pewnego etapu w historii Polski, ale także uniwersalnym obrazem frustracji i buntu wobec zastanej rzeczywistości.