Interpretacja Nic dwa razy (W. Szymborska) - Sanah

Sanah, a właściwie Zuzanna Irena Grabowska, znana jest z unikalnego połączenia popu z poezją, czym od lat zdobywa serca słuchaczy. Jej album Sanah śpiewa Poezyje, wydany 25 listopada 2022 roku, jest wyjątkowym projektem, w którym artystka muzycznie zinterpretowała utwory swoich ulubionych poetów. Wśród nich znalazł się jeden z najbardziej znanych wierszy Wisławy Szymborskiej, laureatki Nagrody Nobla, zatytułowany „Nic dwa razy”. Singiel z tym utworem, wydany 13 października 2022 roku, błyskawicznie podbił polskie listy przebojów, zajmując pierwsze miejsce na liście AirPlay – Top i osiągając status podwójnie diamentowej płyty, co świadczy o ogromnej popularności i sprzedaży przekraczającej 500 tysięcy egzemplarzy.

Interpretacja Sanah wiersza „Nic dwa razy” to muzyczna opowieść o ulotności chwili i niepowtarzalności ludzkiego doświadczenia. Szymborska w swoim dziele podkreśla fundamentalną prawdę o życiu: nic nie zdarza się dwa razy w identyczny sposób. Sanah, swoim charakterystycznym, eterycznym głosem i subtelną aranżacją, wzmacnia to przesłanie, nadając mu nową, współczesną wrażliwość.

Utwór rozpoczyna się od słów: „Nic dwa razy się nie zdarza i nie zdarzy z tej przyczyny. Zrodziliśmy się bez wprawy i pomrzemy bez rutyny”. Te linijki od razu wprowadzają w melancholijny, lecz jednocześnie głęboki ton wiersza. Podkreślają one brak kontroli nad życiem – przychodzimy na świat bez doświadczenia i odchodzimy, nie zdobywając "rutyny" umierania. Każdy dzień, każda zima i lato są jednorazowe, co sprawia, że życie staje się ciągłym "pierwszym razem". Jak ujęła to Szymborska, a Sanah pięknie uwypukliła, „Nie będziemy repetować żadnej zimy ani lata”, co jest zarówno smutne, jak i wyzwalające – nie ma szans na poprawki, ale każda chwila jest absolutnie unikatowa.

W kolejnych strofach Sanah, śpiewając „Żaden dzień się nie powtórzy. Nie ma dwóch podobnych nocy. Dwóch tych samych pocałunków. Dwóch jednakich spojrzeń w oczy”, uwypukla tę jednorazowość w kontekście relacji międzyludzkich i intymnych doświadczeń. Nawet najsilniejsze emocje i momenty miłości nigdy nie będą dokładnie takie same. To skłania do refleksji nad tym, by cenić każdą sekundę, ponieważ jej powtórzenie jest niemożliwe.

Przejmujący jest fragment mówiący o zmienności uczuć i pamięci: „Wczoraj, kiedy Twoje imię Ktoś wymówił przy mnie głośno. Tak mi było jakby róża Przez otwarte wpadła okno”. Ta metafora, w interpretacji Sanah, oddaje nagłe, intensywne i radosne uczucie miłości, które "wpada" do życia bez zapowiedzi. Jednakże, kontrastujące „Dziś, kiedy jesteśmy razem Odwróciłam twarz ku ścianie. Róża? Jak wygląda róża? Czy to kwiat? A może kamień?” wprowadza głęboki smutek i poczucie zagubienia. Pytanie o różę, która wczoraj była symbolem piękna, a dziś może być kamieniem, symbolizuje bolesną transformację uczuć – miłość, która wydawała się pewna, nagle staje się obca, niezrozumiała, a nawet bolesna. Artystka, w swoim wykonaniu, doskonale oddaje ten nagły zwrot emocjonalny, gdzie wczorajsza euforia zamienia się w dzisiejszy dystans i niezrozumienie.

Kluczowe dla zrozumienia przesłania utworu jest zakończenie: „Czemu Ty się, zła godzino Z niepotrzebnym mieszasz lękiem? Jesteś - a więc musisz minąć. Miniesz - a więc to jest piękne”. Sanah śpiewa te słowa z mieszanką rezygnacji i akceptacji, co oddaje filozoficzną głębię tekstu. "Zła godzina" to lęk przed przemijaniem, przed końcem, przed utratą. Jednak poetka, a za nią Sanah, przekonuje, że to właśnie nieuchronność końca nadaje życiu, miłości i każdej chwili piękno. Świadomość, że coś minie, czyni to cennym, wyjątkowym, godnym celebrowania. W tej perspektywie, przemijanie przestaje być powodem do strachu, a staje się integralną częścią piękna istnienia. Jak stwierdziła Sanah w wywiadzie dla Onetu, fani, nawet ci najmłodsi, śpiewają „Nic dwa razy” Szymborskiej na całe gardło, co sprawia jej wielką radość, gdyż „Śpiewane teksty zdecydowanie łatwiej się zapamiętuje”. Dzięki niej poezja Szymborskiej znalazła nowe grono odbiorców, a Michał Rusinek z Fundacji Wisławy Szymborskiej podkreślił, że piosenka zrobiła „rzecz niebywałą”, docierając do młodzieży i zachęcając ich do czytania innych wierszy noblistki.

Sanah, łącząc swoją wrażliwość muzyczną z poezją Szymborskiej, stworzyła utwór, który nie tylko jest hołdem dla klasyki, ale również porusza uniwersalne tematy w sposób bliski współczesnemu słuchaczowi. To, że wiersz „Nic dwa razy” był wykonywany wcześniej przez innych artystów, takich jak Łucja Prus, Maanam czy Janusz Radek, pokazuje jego ponadczasowość i plastyczność. Jednak to właśnie wersja Sanah z albumu Sanah śpiewa Poezyje, wydanego w listopadzie 2022 roku, dotarła do szerokiej publiczności, zdobywając serca wielu i udowadniając, że klasyka może być „strzałem w dziesiątkę” w nowoczesnej aranżacji.