Interpretacja Avalon - Bryan Ferry

Utwór „Avalon” Bryan Ferry'ego, tytułowa piosenka z ósmego i ostatniego studyjnego albumu Roxy Music, wydanego 28 maja 1982 roku, to hipnotyzująca ballada, która wykracza poza zwykłe romantyczne uniesienia, stając się medytacją nad poszukiwaniem schronienia, idealnego stanu ducha i ulotnego piękna w świecie naznaczonym zmęczeniem. Jest to utwór, który w swojej warstwie lirycznej i muzycznej osiągnął szczyt subtelności i dojrzałości, wyznaczając kierunek dla gatunku sophisti-pop.

Tekst rozpoczyna się od poczucia rezygnacji i zmęczenia: „Now the party's over / I'm so tired”. Te słowa mogą symbolizować nie tylko koniec zabawy, ale także wyczerpanie pewnym etapem życia, być może zgiełkiem i intensywnością, którą Brian Ferry i Roxy Music doświadczali przez dekadę swojej działalności artystycznej. Jak wspomina serwis Songfacts, Bryan Ferry miał w tym czasie zamiar rozwiązać zespół, aby poświęcić się bardziej ustatkowanemu życiu z Lucy Helmore, która wkrótce miała zostać jego żoną. To poczucie zmęczenia i pragnienie wyciszenia jest zatem głęboko osadzone w osobistym kontekście artysty.

Nagle, w tej atmosferze znużenia, pojawia się „ty” – „Then I see you coming / Out of nowhere”. To pojawienie się jest niczym objawienie, które odmienia perspektywę. Nie ma tu mowy o konwencjonalnej komunikacji werbalnej; zamiast tego, relacja buduje się na intuicji i niewypowiedzianym zrozumieniu: „Much communication in a motion / Without conversation or a notion”. Ten fragment podkreśla siłę niewerbalnego porozumienia, głębokiego połączenia, które wykracza poza słowa, odzwierciedlając prawdopodobnie rodzące się uczucie Bryana Ferry'ego do Lucy Helmore. W wywiadzie dla LA Weekly z listopada 1982 roku Bryan Ferry określił album jako „najbardziej romantyczny, marzycielski, jaki kiedykolwiek stworzyłem”.

Kluczowe słowo, „Avalon”, powtarzane jest niczym mantra. Avalon w legendach arturiańskich to mityczna wyspa, miejsce magii, uzdrowienia i ostatecznego spoczynku króla Artura. Jest to „wyspa jabłek”, kraina błogosławionych, symboliczna utopia, gdzie rany mogą się zagoić, a dusza odnaleźć spokój. Bryan Ferry sam przyznał w wywiadzie dla NME w 1982 roku, że Avalon to „część legendy Króla Artura i bardzo romantyczna rzecz... Kiedy Król Artur umiera, królowe przewożą go na Avalon, które jest swego rodzaju zaczarowaną wyspą. To ostateczne romantyczne miejsce fantazji”. W kontekście piosenki, Avalon staje się metonimią tego idealnego stanu, do którego dąży narrator – miejsca ucieczki, odnowy, a może nawet nowej miłości, która jest zarówno ulotna, jak i obiecująca.

Dalsze wersy wprowadzają element tańca, brazylijskiej samby i bossanovy: „When the samba takes you / Out of nowhere” oraz „When you bossanova / There's no holding”. Taniec, w tym przypadku, staje się metaforą oderwania od rzeczywistości, zatracenia się w chwili i emocjach. To moment, w którym „tło blednie, traci ostrość” („And the background's fading / Out of focus”), a „obraz zmienia się z każdą chwilą” („Yes the picture's changing / Every moment”). Jest to stan, w którym tracimy poczucie kontroli i kierunku („And your destination / You don't know it”), pozwalając się ponieść. Odzwierciedla to eteryczny, marzycielski charakter utworu, który Bryan Ferry uważał za „prawdziwie nastrojowy album, bardzo atmosferyczny”. Gitarzysta Phil Manzanera wspominał w wywiadzie dla Rolling Stone, że Bryan Ferry szukał wtedy „bardziej dorosłego typu tekstów”, a zespół dążył do stworzenia muzyki o „bardziej stałym nastroju”.

Wokalizy Yanick Étienne, haitańskiej wokalistki, którą Bryan Ferry usłyszał w sąsiednim studiu i zaprosił do nagrania, dodają piosence „Avalon” niezapomnianej, eterycznej jakości, zwłaszcza w końcowej części utworu. Bryan Ferry, w wypowiedzi dla The Mail on Sunday z 28 czerwca 2009 roku, opisał to spotkanie jako moment, w którym „usłyszałem najbardziej nawiedzający głos dobiegający z korytarza... Poprosiłem ją, żeby zaśpiewała na naszej płycie, co zrobiła za jednym razem – i narodził się kawałek historii nagraniowej”. Jej partie, śpiewane bez znajomości angielskiego, dodają warstwę uniwersalnej emocjonalności, która przekracza bariery językowe.

Album „Avalon” został wyprodukowany przez Rhetta Daviesa i Roxy Music, nagrywany w latach 1981-1982 w Compass Point Studios na Bahamach oraz w Power Station w Nowym Jorku. W odróżnieniu od wcześniejszych, bardziej surowych i eksperymentalnych nagrań zespołu, „Avalon” jest przykładem dojrzałego, wyszlifowanego brzmienia, z dominującymi, lśniącymi klawiszami Ferry'ego, oszczędną, dzwoniącą gitarą Phila Manzanery i poetyckimi wstawkami saksofonu Andy'ego Mackaya. Ta zmiana stylistyczna była celowa; jak Bryan Ferry wyjaśnił w wywiadzie dla NME, „moje ambicje muzyczne nieco ewoluowały i stałem się bardziej zainteresowany tworzeniem bardziej atmosferycznej muzyki z rzadszymi tekstami i mniej agresywnym rytmem”. Z kolei Phil Manzanera w wywiadzie dla Rolling Stone z 1989 roku ujawnił, że wiele utworów powstało z improwizacji w studiu, które stało się swego rodzaju instrumentem.

Okładka albumu, zaprojektowana przez Petera Saville'a, z fotografią Lucy Helmore w średniowiecznym hełmie i sokołem na dłoni, sfotografowaną przez Neila Kirka nad jeziorem Lough Ugga Beag w Connemarze w Irlandii, również nawiązuje do arturiańskich legend i pre-rafaelickiego malarstwa, co podkreśla romantyczny i nieco mistyczny nastrój całości.

Podsumowując, utwór „Avalon” to nie tylko piosenka o miłości, ale o poszukiwaniu ideału, o odnajdywaniu sensu i ukojenia w obliczu życiowego zmęczenia. To zaproszenie do poddania się chwili, do zaufania intuicji i do odnalezienia własnego, osobistego „Avalonu” – miejsca spokoju, piękna i głębokiego, niewypowiedzianego zrozumienia, które czeka „out of nowhere”.