Interpretacja Można - Nosowska & Król

Piosenka "Można" duetu Nosowska & Król to głęboka i poruszająca medytacja nad ludzką kondycją w obliczu przytłaczającego cierpienia i lęku. Utwór otwiera się obrazem oszronionych myśli i niejasnego lęku, które prowadzą do rozlania się smętnej obojętności jak dojrzały wrzód. To niezwykle sugestywne porównanie natychmiast zanurza słuchacza w stan emocjonalnego rozpadu, gdzie cały świat pękł i ogarnęła go wielka ciemność. Jest to wizja kompletnej dewastacji wewnętrznego świata, uczucia pustki i beznadziei, która doskonale oddaje stan głębokiego kryzysu egzystencjalnego lub depresji.

Kolejna zwrotka wprowadza myśl o bliskości "ostatniej myśli", co można interpretować jako zmierzenie się z pokusą poddania się, a nawet z rezygnacją z życia. Jednak na przekór "solarnym demonom i bogom" – symbolizującym być może zewnętrzne presje do bycia silnym czy szczęśliwym, albo wewnętrzne siły dążące do autodestrukcji – podmiot liryczny deklaruje: Chyba wolę dziś codzienność od prawdy. Zaufam dziś nogom. Jest to potężny wybór: odwrócenie się od bolesnej prawdy o własnym stanie na rzecz pragmatycznego ugruntowania w prozie życia. Zaufanie nogom to akt wiary w podstawową zdolność do fizycznego przetrwania, do kontynuowania ruchu, nawet gdy umysł jest pogrążony w chaosie.

Refren, powtarzany z mantryczną mocą, jest esencją utworu, oferując swoiste katharsis poprzez wyliczenie różnorodnych strategii radzenia sobie: "Można to przejść, przegadać, wypłakać, wyleżeć" oraz "Można to przejść, przemilczeć, przepalić, wyprzeć". Te dwie grupy mechanizmów – aktywne przetworzenie emocji i ich stłumienie – pokazują spektrum ludzkich reakcji na ból. "Przegadać, wypłakać, wyleżeć" to próba konfrontacji, wyrażenia i przeżycia cierpienia. Z kolei "przemilczeć, przepalić, wyprzeć" to drogi unikania, zaprzeczenia lub intensywnego, lecz milczącego zmagania się. To uznanie, że nie ma jednej, słusznej drogi przez trudności; każda z nich, paradoksalnie, jest możliwą opcją na przetrwanie. Jak wskazują interpretacje utworu, piosenka opowiada o "walce z trudnościami i przezwyciężaniu emocjonalnego bólu".

Ostatnia zwrotka jest najbardziej intymna i fizyczna w swoim wyrazie. Podmiot liryczny pragnie "zostać tu dłużej", odmawiając powrotu do domu, zdjęcia "uniformu" i "składania ciała w kostkę". To odrzucenie powrotu do "normalności", chęć pozostania w stanie zawieszenia, poza rolami społecznymi. Pojawia się tu potrzeba rąk, pragnienie fizycznego kontaktu i zapamiętania siebie, co jest trudne "bez skóry, bez głowy" – w stanie odrealnienia i utraty tożsamości. Wizje "zgrzytania zębami, drętwienia i dygotania" oraz "zwijania się w kłębek, kaleczenia i łamania" są brutalnie szczerym opisem fizycznego przeżywania psychicznego bólu. Kulminacją jest marzenie o byciu "bezcielesną, odpoczywać wiecznie, nie ważyć zupełnie", co jest wyraźną aluzją do pragnienia śmierci, uwolnienia od ciężaru istnienia. Jednak kluczowe jest ostatnie, kruche Jeszcze nie chcę – małe światełko nadziei, delikatna, ale obecna wola życia, odroczenie ostatecznej rezygnacji.

"Można" to utwór promujący wspólny album Katarzyny Nosowskiej i Błażeja Króla, zatytułowany po prostu „Kasia i Błażej”. Sama Nosowska określiła go mianem swojej "ukochanej płyty", podkreślając, że nigdy nie pracowało jej się szybciej i bez wysiłku. Błażej Król z kolei wspomniał, że dzięki spotkaniu z Kasią i tym piosenkom, "pęknięcie na skorupie znacznie się powiększyło", co sugeruje, że współpraca pomogła mu się otworzyć. Album jest opisywany jako "delikatny, minimalistyczny hołd dla chwili zatrzymania się" i wymagający "spokoju i skupienia". Teksty, za które odpowiada Nosowska (często samodzielnie, czasem z Królem), cechują się "głębszymi refleksjami". Brzmienie jest liryczne, często oparte na gitarze akustycznej, która "pozwala otulać poszczególne słowa". Reżyser teledysku do utworu, Jacek Kościuszko, stworzył klip, który ukazuje artystów przemierzających miejskie przestrzenie, obserwujących rzeczywistość zza szyb autobusu, tworząc "eteryczną atmosferę i hipnotyzującą narrację".

Współpraca Nosowskiej i Króla, zapoczątkowana podczas trasy Męskie Granie Przestawia w 2023 roku, zaowocowała dziełem, które z jednej strony jest wrażliwe i introspektywne, a z drugiej – niezwykle uniwersalne w swoim przekazie. "Można" to nie tylko osobista spowiedź, ale i pocieszające przypomnienie, że bez względu na to, jak wielka jest ciemność, zawsze "można to przejść".