Interpretacja Sinnerman - Nina Simone

„Sinnerman” Niny Simone to znacznie więcej niż tylko piosenka – to trwające ponad dziesięć minut, poruszające do głębi studium ludzkiej ucieczki przed odpowiedzialnością i ostatecznym z nią zderzeniem. Utwór, który pojawił się na albumie Pastel Blues, wydanym w maju 1965 roku, jest głęboko zakorzeniony w tradycji afroamerykańskich spirituals. Nina Simone, urodzona jako Eunice Kathleen Waymon, dorastała z tą pieśnią, słysząc ją podczas nabożeństw przebudzeniowych prowadzonych przez swoją matkę, która była pastorem metodystycznym. Piosenka była wówczas używana do skłaniania grzeszników do wyznawania win.

Początkowe wersy – „Oh sinnerman, where you gonna run to?” – wybrzmiewają jak nieubłagane pytanie, echo ścigające grzesznika, którego sumienie nie daje mu spokoju. To nie tylko zewnętrzny pościg, ale wewnętrzna ucieczka przed samym sobą, przed własnymi błędami i moralnym ciężarem. Nina Simone intensyfikuje to uczucie, sprawiając, że słuchacz odczuwa narastającą panikę. Grzesznik, w desperackiej próbie znalezienia schronienia, zwraca się do skały, prosząc o ukrycie: „I run to the rock, please hide me”. Jednak nawet skała odmawia, symbolizując brak ucieczki w materialnym świecie czy naturze, która zdaje się być świadoma popełnionych przewinień: „But the rock cried out, I can't hide you”.

Kolejne zwrotki opisują równie daremne poszukiwania ratunku w wodzie. Rzeka i morze nie oferują ukojenia, wręcz przeciwnie – są „krwawiące” i „wrzące”. To apokaliptyczny obraz, który potęguje poczucie nieuchronnej kary i potępienia. Woda, która często symbolizuje oczyszczenie i odrodzenie, tutaj staje się kolejnym odzwierciedleniem wewnętrznego chaosu i niemożności zmycia grzechu.

W akcie ostatecznej rozpaczy, grzesznik zwraca się do Pana: „So I run to the Lord, please hide me Lord / Don't you see me prayin'?” Lecz odpowiedź, choć surowa, jest kluczowa dla przesłania utworu: „But the Lord said, go to the devil”. Ta odrzucająca reakcja sugeruje, że modlitwa bez prawdziwej skruchy i działania jest niewystarczająca. Bóg odsyła grzesznika do miejsca, gdzie jego czyny mają swoje konsekwencje. Co bardziej przerażające, diabeł „czeka” („I ran to the devil, he was waitin'”), co może symbolizować pewność potępienia dla tych, którzy zaniedbali pokutę lub szukali jej zbyt późno.

Punktem kulminacyjnym utworu jest przejście od solowego wołania do chóralnego, niemal euforycznego krzyku „Power!!!!!!! (Power to da Lord)”. Ta część, trwająca przez znaczną część ponad dziesięciominutowej interpretacji Simone, bywa rozumiana jako desperackie wołanie, symboliczne poddanie się wszechmocy Bożej, a nawet oczyszczające wyzwolenie. Hozier, w swoim utworze „Nina Cried Power” wydanym w 2018 roku, odwołuje się bezpośrednio do tego momentu, celebrując go jako wyraz siły i sprzeciwu. Nina Simone, znana ze swojego zaangażowania w Ruch Praw Obywatelskich, często łączyła w swojej twórczości osobiste zmagania z szerszym kontekstem społecznym. W wywiadzie dla Ebony z 1969 roku artystka wspominała swoje dziecięce doświadczenia z nabożeństw przebudzeniowych, mówiąc: „Niektóre z moich najbardziej fantastycznych doświadczeń – doświadczeń, które naprawdę mną wstrząsają, kiedy o nich myślę – wydarzyły się w kościele podczas tych nabożeństw przebudzeniowych. Grałam, chłopcze! Naprawdę grałam. Kochałam to! Ludzie krzyczeli w całym miejscu. To moje korzenie!”. Ta intensywność, wyniesiona z dzieciństwa, przenika jej wykonanie „Sinnerman”.

W szerszym kontekście historycznym, czyli w latach 60. XX wieku, gdy Nina Simone stała się czołową postacią Ruchu Praw Obywatelskich, „Sinnerman” nabiera dodatkowych znaczeń. Ograny w tekście grzesznik może symbolizować całe społeczeństwo, które uchyla się od odpowiedzialności za rasizm i niesprawiedliwość. Desperackie poszukiwanie schronienia i ostateczne zderzenie z nieubłaganą prawdą staje się metaforą rozrachunku Ameryki z własnymi grzechami. Jak zauważa portal Shmoop, Simone śpiewa jako czarna kobieta w rasistowskim społeczeństwie, z dumą i gniewem, ale także jako osoba wychowana w kościele, co pozwala jej na wielowymiarową interpretację. Biografka Niny Simone, Nadine Cohodas, określiła „Sinnerman” jako „szaleńczą prośbę o rozgrzeszenie”, a w notatkach do albumu Pastel Blues opisano go jako „Ninę wspaniale oddającą histerię zagubionej duszy”.

Utwór kończy się powtórnym błaganiem Pana o pomoc, jednak towarzyszy mu również pytanie: „Child, where were you when you oughta been prayin'?” – przypomnienie o wadze wcześniejszej modlitwy i skruchy. To podkreśla, że autentyczna transformacja wymaga świadomego działania i pokuty, a nie tylko desperackiego wołania w obliczu ostatecznego sądu. W końcu piosenka wybrzmiewa jak ostatnie, bolesne wezwanie: „Sinnerman you oughta be prayin'”, przypominające o nieuchronności rozliczenia i potrzebie prawdziwego zwrócenia się ku odkupieniu.

„Sinnerman”, który ukazał się na płycie Pastel Blues w 1965 roku, to nie tylko tradycyjny spirituals, ale dzieło, które w interpretacji Niny Simone staje się ponadczasowym hymnem o ludzkiej kondycji, o ucieczce i konfrontacji z własnym sumieniem. To piosenka, która zmusza do refleksji zarówno nad osobistymi grzechami, jak i społecznymi niesprawiedliwościami, i przypomina, że prawdziwe odkupienie wymaga czegoś więcej niż tylko panicznego poszukiwania ukrycia.