Interpretacja Звезды - Molchat Doma

Piosenka „Звезды” (Gwiazdy) białoruskiego zespołu Molchat Doma to głęboko melancholijna podróż w świat obsesyjnej miłości i paraliżującej rozpaczy, doskonale wpisująca się w ich charakterystyczne brzmienie post-punk, new wave i cold wave. Utwór, wydany jako singiel 13 września 2019 roku, a następnie umieszczony na albumie „Monument”, którego premiera miała miejsce 13 listopada 2020 roku, odzwierciedla esencję twórczości grupy – mrocznej, minimalistycznej i hipnotyzującej estetyki, często kojarzonej z post-sowiecką nostalgią i surowością brutalistycznej architektury.

Od pierwszych słów piosenka wprowadza w stan oszołomienia i bezsilności: „Я упаду ослеплённый, увидев тебя / И бледный свет не поможет прийти в себя” (Upatnę oślepiony, widząc ciebie / I blady blask nie pomoże mi się ocknąć). Widok ukochanej osoby jest tak intensywny, że staje się przyczyną wewnętrznego upadku, a wszelkie próby odzyskania równowagi, symbolizowane przez „blady blask”, okazują się daremne. To natychmiastowe, przytłaczające uczucie jest potęgowane przez lęk przed samotnością: „Мне даже страшно подумать, рядом нет никого / Как прожить до рассвета, не подскажет никто” (Boję się nawet pomyśleć, nikogo nie ma obok / Jak przeżyć do świtu, nikt mi nie powie). Podmiot liryczny czuje się zagubiony w ciemności bez przewodnika, co oddaje wszechobecny w twórczości Molchat Doma motyw izolacji społecznej i pesymizmu egzystencjalnego, który wielu krytyków łączy z nurtem „doomer music”.

Centralnym elementem utworu jest astrofizyczna metafora, która podkreśla niezmierzoną dominację osoby ukochanej nad narratorem. „Ты больше, чем солнце и больше далёкой звезды” (Jesteś większa niż słońce i większa niż daleka gwiazda) – te słowa ukazują, że obiekt uczuć jest nie tylko źródłem wszelkiego światła i ciepła, ale także czymś nieosiągalnym, odległym i potężnym. W jego sercu pozostaje „рана” (rana), za którą winę ponosi wyłącznie ukochana osoba: „и виной, и виной, и виной, и виной, и виной этому ты / Только ты” (i winna, i winna, i winna, i winna, i winna temu ty / Tylko ty). To powtórzenie nie jest wyrazem agresji, lecz gorzkim, rezygnacyjnym uznaniem wszechogarniającego bólu i jego źródła.

W dalszej części utworu narrator zmaga się z niemożnością pogodzenia się z odejściem: „Мне так сложно поверить, не представить, тебя рядом нет” (Tak trudno mi uwierzyć, nie wyobrazić sobie, że ciebie nie ma obok). To bolesne uświadomienie sobie pustki, której towarzyszy poczucie bycia zakazanym w myślach ukochanej osoby – „На перекрёстке твоих мыслей на мне – запрет” (Na rozstaju twoich myśli dla mnie – zakaz). Odpowiedź drugiej strony jest ostateczna i brutalna w swej prostocie: „Там больше нет никого, ничего – это был твой ответ” (Nikogo tam nie ma, niczego – taka była twoja odpowiedź). Te słowa niczym wyrok gaszą nadzieję, a świat pogrąża się w ciemności: „После этих слов мир потушит свет” (Po tych słowach świat zgasi światło).

Finałowe wersy utworu utrwalają ten nierówny, lecz nierozerwalny związek. Narrator, pomimo bólu i odrzucenia, nadal widzi ukochaną jako słońce, obiekt marzeń: „И тут кричи не кричи, и зови – не зови, в моих глазах ты – солнце, как в заветных снах” (I tu krzycz nie krzycz, i wołaj – nie wołaj, w moich oczach ty – słońce, jak w upragnionych snach). Podkreślając tę dysproporcję, podmiot liryczny stwierdza: „Ты – звёзды, Ты – звёзды, Ты – звёзды, а я луна” (Ty – gwiazdy, Ty – gwiazdy, Ty – gwiazdy, a ja księżyc). Ta metaforyczna relacja symbolizuje całkowitą zależność. Księżyc, by świecić, potrzebuje światła gwiazd i słońca, będąc ich bladej, odbitej poświatą. Narrator, niczym księżyc, pozostaje w cieniu, ale zawsze zwrócony ku swoim „gwiazdom”, które są dla niego jedynym źródłem jasności, nawet jeśli ta jasność jest bolesna i odległa.

Brzmienie Molchat Doma, z wokalem Egor'a Shkutko, często opisywanym jako „spektralny i bezcielesny”, doskonale współgra z treścią „Звезды”. Jego monotonny, lecz przenikający głos wzmacnia poczucie samotności i tęsknoty. Zespół czerpie inspirację z takich ikon jak Joy Division i Kino, co manifestuje się w ich ponurych, introspektywnych tekstach i charakterystycznych liniach basu, syntezatorów oraz programowanych perkusji. W wywiadzie dla „Synth History” z 17 lipca 2024 roku, Roman Komogortsev, główny autor tekstów i gitarzysta Molchat Doma, podkreślił, że ich muzyka ma sprawiać, by słuchacze „doświadczali głębokich emocji”. „Звезды” z pewnością to osiągają, tworząc przestrzeń dla uniwersalnego odczuwania straty, miłości i beznadziei, w której każdy może odnaleźć cząstkę siebie, mierząc się z własnymi „gwiazdami” i „księżycami” w mroku nocy.