Interpretacja Oluja - Marko Perković Thompson

Piosenka „Oluja” (Burza) Marka Perkovicia Thompsona, wydana jako singiel 29 kwietnia 2025 roku, jest głęboko osadzona w chorwackiej historii i narodowej tożsamości. To nie tylko utwór muzyczny, ale manifest pamięci i hołd złożony jednemu z najważniejszych wydarzeń w nowożytnej historii Chorwacji – wojskowej operacji „Oluja”, przeprowadzonej w sierpniu 1995 roku. Piosenka jest zapowiedzią albumu, którego premiera planowana jest na 2025 rok, zatytułowanego „Hodočasnik”.

Thompson, znany ze swojego patriotycznego i emocjonalnego stylu, w tekście „Oluja” maluje obraz nie tylko militarnego zwycięstwa, ale także duchowego odrodzenia narodu. Utwór rozpoczyna się odwołaniem do potężnej góry Dinara: „Ej, Dinaro svih Hrvata planino, Čvrsta stino, srce olujno, Što zapali plamen pobjede Devedeset pete godine!” („Ej, Dinaro, góry wszystkich Chorwatów, twarda skało, burzliwe serce, które rozpaliło płomień zwycięstwa w dziewięćdziesiątym piątym roku!”). Dinara, wznosząca się majestatycznie nad chorwackimi ziemiami, nie jest tu jedynie elementem geograficznym. Staje się symbolem niezłomności, wytrwałości i źródłem siły, która zapoczątkowała ostateczne wyzwolenie kraju w 1995 roku. To z jej strategicznych pozycji Chorwacka Armia (HV) prowadziła kluczowe operacje, które utorowały drogę do sukcesu Operacji „Oluja”.

Kolejne wersy podkreślają głębokie, pokoleniowe dziedzictwo walki o wolność: „Neka nosi ova pobjeda sva imena naših djedova, iste snove mi smo sanjali, iste zore mi smo budili…” („Niech to zwycięstwo niesie wszystkie imiona naszych dziadów, te same sny śniliśmy, te same zorze budziliśmy…”). Thompson wyraża tutaj ideę, że zwycięstwo z 1995 roku nie było jedynie jednorazowym aktem militarnym, lecz kulminacją wielowiekowych dążeń i poświęceń poprzednich pokoleń Chorwatów. To przesłanie wspólnej historii, marzeń o niepodległości i zjednoczenia narodu w obliczu przeciwności. W tym kontekście, jak wielu fanów komentowało na platformach społecznościowych, utwór jest nie tylko piosenką, ale także hymnem, który wzmacnia poczucie dumy i jedności.

Refren „Pjevaj sokole, pjesmu pobjede! Preko Knina, Dinare, preko zemlje slobodne. Neka te ljudi vide i nek se pjesma digne, visoko gore do neba, nek' te Oluja nosi, poleti i prkosi!” („Śpiewaj sokole, pieśń zwycięstwa! Ponad Kninem, Dinarą, ponad wolną ziemią. Niech cię ludzie zobaczą i niech pieśń wzniesie się wysoko do nieba, niech cię Burza niesie, leć i bądź odporny!”) jest centralnym punktem utworu. Sokół, symbol wolności i dążenia do nieba, staje się tutaj metaforą wolnego ducha Chorwacji. Knin, historyczna stolica Chorwacji, która w 1995 roku była de facto stolicą samozwańczej Republiki Serbskiej Krajiny, została wyzwolona przez wojska chorwackie podczas Operacji „Oluja”, co miało ogromne symboliczne znaczenie dla odzyskania suwerenności. Wezwanie do wzniesienia pieśni „do nieba” symbolizuje boskie błogosławieństwo i ostateczne potwierdzenie sprawiedliwości chorwackiej sprawy.

W dalszej części piosenki Thompson wymienia elitarne jednostki Chorwackiej Armii, które brały udział w operacji: „Gori nebo, udarili Gromovi, Gori zemlja, idu ljuti Pauci, Vukovi, Termiti, crni HOSovci, Sokolovi, Pume, Kune, Tigrovi…” („Płonie niebo, uderzyli Gromovi, płonie ziemia, idą wściekłe Pauci, Vukovi, Termiti, czarni HOSovci, Sokolovi, Pume, Kune, Tigrovi…”). Wymienienie jednostek takich jak Gromovi (2. Brygada Gwardii), Pauci (4. Brygada Gwardii), Vukovi (9. Brygada Gwardii), Pume (7. Brygada Gwardii), Kune (5. Brygada Gwardii) i Tigrovi (1. Brygada Gwardii) to bezpośrednie uhonorowanie żołnierzy, którzy podjęli największe ryzyko. Według serwisu Croatia Records, piosenka „Oluja” to hołd dla wszystkich uczestników wojny ojczyźnianej. Sam Thompson, jako uczestnik wojny ojczyźnianej, służąc w 142. Brygadzie, wnosi do utworu osobiste doświadczenie i autentyczność. W teledysku do piosenki, który zawiera autentyczne ujęcia z Operacji „Oluja”, widać nawet samego artystę w szeregach swojej jednostki, co jest dowodem na jego osobiste zaangażowanie w wydarzenia, o których śpiewa.

Piosenka odwołuje się również do odległej przeszłości Chorwacji, wspominając króla Zwonimira: „Zvonimire, Hrvatski kralju, sad nek povijest govori; Sinovi hrabri poruku šalju, nek' se barjak vijori!” („Zwonimirze, chorwacki królu, teraz niech historia przemówi; Dzielni synowie ślą wiadomość, niech sztandar powiewa!”). Demetriusz Zwonimir, panujący w XI wieku, jest postacią symboliczną dla chorwackiej państwowości i suwerenności, a jego panowanie kojarzone jest z okresem pokoju i rozwoju. Wspomnienie go w kontekście Operacji „Oluja” łączy współczesne zwycięstwo z tysiącletnią tradycją chorwackiej państwowości, sugerując, że Operacja „Oluja” jest kolejnym rozdziałem w nieprzerwanej historii walki o niepodległość. Jak podaje portal Total Croatia, król Zwonimir jest ważną postacią w chorwackiej historii, a legendy związane z jego postacią podkreślają jego znaczenie dla narodu.

W kontekście historycznym, Operacja „Oluja” (4-7 sierpnia 1995 roku) była decydującym momentem w wojnie o niepodległość Chorwacji, prowadzącym do wyzwolenia ponad 10 000 km² terytorium. Sam Marko Perković Thompson w wywiadzie z portalem Crona.hr, opublikowanym 30 kwietnia 2025 roku, podkreślił, że piosenka „Oluja” nosi „silne patriotyczne i emocjonalne przesłanie”. Dodał również, że utwór jest jedną z dwunastu piosenek, które znajdą się na albumie „Hodočasnik”, nad którym pracował z wielką starannością. Dodatkową warstwą symboliki jest fakt, że utwór rozpoczyna się i kończy przemówieniem pierwszego prezydenta Chorwacji, Franjo Tuđmana, co jeszcze bardziej uwydatnia jego znaczenie w narodowej narracji.

Podsumowując, „Oluja” Thompsona to pieśń triumfu, pamięci i nadziei, która celebruje odzyskane terytorium i suwerenność, honoruje bohaterstwo żołnierzy oraz łączy współczesne zwycięstwa z wielowiekową historią chorwackiego narodu. To emocjonalne wezwanie do dumy narodowej i niezłomności w obliczu wszelkich wyzwań.