Interpretacja Lullaby - Leonard Cohen

Leonard Cohen's "Lullaby" to utwór z albumu Old Ideas z 2012 roku, choć jego wczesna wersja demo powstała już w 2007 roku, a piosenka była wykonywana na żywo podczas jego światowej trasy koncertowej w latach 2008-2010. Piosenka jest spokojną medytacją o poddaniu się, opartą na prostym arpeggio gitary i samotnej harmonijce.

Utwór ten, jak wiele innych w twórczości Cohena, jest kołysanką nie tylko dla dziecka, ale przede wszystkim dla duszy, zagubionej w skomplikowanym świecie. Cohen, jako mistrz łączenia sacrum z profanum, w „Lullaby” oferuje słuchaczowi ukojenie, jednocześnie nie negując istnienia bólu i chaosu. Otwierające wersy – „Sleep baby sleep / The day’s on the run” – natychmiast wprowadzają w kojącą, aczkolwiek nieco melancholijną atmosferę tradycyjnej kołysanki. Dzień „uciekający” sugeruje przemijanie, ale i obietnicę odpoczynku.

Kluczowym i intrygującym elementem tekstu jest powtarzające się zdanie: „The wind in the trees / Is talking in tongues” (lub „They’re talking in tongues” w kolejnych zwrotkach). „Mówienie językami” (talking in tongues) ma konotacje religijne, odwołujące się do glosolalii, czyli niewytłumaczalnego, ekstatycznego języka, często kojarzonego z manifestacjami Ducha Świętego. Jednocześnie może oznaczać bełkot, niezrozumiały szmer, a nawet chaos. W kontekście kołysanki, szepczący wiatr, który „mówi językami”, może symbolizować tajemniczą, niezrozumiałą, a czasem przerażającą naturę świata, który otacza naszą świadomość, nawet gdy próbujemy zasnąć. Cohen zdaje się sugerować, że nawet w pozornym spokoju nocy, wszechświat komunikuje się w sposób, który wykracza poza ludzkie pojmowanie. To akceptacja nieznanego, otulenie się nim.

Refren „If your heart is torn, / I don’t wonder why. / If the night is long, / here’s my lullaby” jest esencją przesłania. Cohen nie pyta o przyczynę cierpienia, nie szuka usprawiedliwień – po prostu akceptuje ból jako nieodłączny element ludzkiego doświadczenia. Zamiast oferować proste rozwiązania, proponuje własną kołysankę jako formę pocieszenia, rodzaj duchowego schronienia w długiej, trudnej nocy. To wyraz głębokiej empatii i świadomości, że niektóre rany są po prostu częścią życia. Piosenka jest zaproszeniem do poddania się temu pocieszeniu, bez konieczności zrozumienia lub rozwiązania problemów, które dręczą serce.

Druga zwrotka wprowadza zaskakujący, surrealistyczny obraz: „Well the mouse ate the crumb / Then the cat ate the crust / Now they’ve fallen in love / They’re talking in tongues”. Ta scena, w której drapieżnik i ofiara nie tylko współistnieją, ale zakochują się w sobie i znów „mówią językami”, może być interpretowana na wiele sposobów. Sugeruje, że miłość i pojednanie mogą pojawić się w najbardziej nieoczekiwanych miejscach i formach, nawet wbrew naturze i logice. To metafora przekraczania podziałów, odnajdywania harmonii w sprzecznościach, a także groteskowego piękna w absurdzie. Pokazuje, że świat jest pełen paradoksów, gdzie dawne waśnie mogą ustąpić miejsca nieoczekiwanym związkom, a wszystko to dzieje się w tle niezrozumiałego, lecz wszechobecnego „języka” wszechświata.

Ostatnia zwrotka, powracająca do motywu „Sleep baby sleep / There’s a morning to come”, kończy utwór nutą nadziei i cyklicznego odnawiania. Pomimo długiej nocy i rozdartego serca, zawsze nadchodzi poranek. To przypomnienie o cyklu życia, o tym, że nawet najciemniejsze chwile mają swój koniec, a pocieszenie – kołysanka – jest mostem prowadzącym do nowego dnia.

Leonard Cohen często w swojej twórczości mierzył się z tematami przemijania, wiary i poszukiwania sensu. Jego ostatnie albumy, w tym Old Ideas, były postrzegane jako „łabędzi śpiew” artysty, który, stojąc nad rzeką przemijania, spokojnie zaglądał śmierci w oczy. W tym kontekście „Lullaby” zyskuje dodatkową głębię – to nie tylko kołysanka, ale i testament artysty, który potrafił ukołysać świat, nawet jeśli nie mógł go zbawić. Poprzez prostotę i powtórzenia, Cohen tworzy utwór, który jest jednocześnie głęboko osobisty i uniwersalny, oferując spokój w obliczu niepokoju, akceptację w obliczu niezrozumienia i nadzieję, nawet gdy noc wydaje się nieskończona.