Piosenka „Zdrowie Marka K.” autorstwa wałbrzyskiego zespołu Defekt Muzgó, będąca punkrockowym manifestem, po raz pierwszy pojawiła się na albumie Defekt Mózgu wydanym w 1988 roku, a następnie została zamieszczona na kasecie Pornografia z 1992 roku. Jej tekst to przenikliwa, a zarazem sarkastyczna interpretacja społecznej rzeczywistości schyłku komunizmu i początków transformacji w Polsce. Daleka od dosłowności, skupia się na emocjach, rozczarowaniu i cynicznym spojrzeniu na próby „naprawiania świata”.

Defekt Muzgó, założony w 1981 roku, stał się jedną z legend polskiego punk rocka, dając wyraz frustracji i buntowi młodego pokolenia w szarej rzeczywistości PRL-u i burzliwych latach 90.. Jak podkreślono w artykule na Culture.pl, polski punk rock lat 80. był „konglomeratem różnych stylów muzycznych”, ale przede wszystkim „głosem pokolenia”, którego teksty charakteryzowała odwaga i bezkompromisowość w wyrażaniu sprzeciwu. W tym kontekście „Zdrowie Marka K.” jawi się jako kwintesencja punkowego, gorzkiego humoru.

Utwór rozpoczyna się od opisu działania tytułowego Marka: „Marek zrobił piękną akcję / W całym mieście klopy myli / Chwile nawet było ładnie / Ale znowu jest syfilis”. Te słowa to jaskrawy przykład ironii. „Piękna akcja” polegająca na „myciu kibli” jest trywializacją wszelkich prób poprawy sytuacji, które okazują się powierzchowne i nieskuteczne. Chwilowa poprawa szybko ustępuje miejsca powrotowi do „syfilisu”, co w tym kontekście należy rozumieć jako metaforę głębokiego rozkładu społecznego, moralnego lub politycznego, a nie dosłowną chorobę. Ten obraz doskonale oddaje poczucie, że mimo pozornych zmian czy „akcji”, fundamentalne problemy pozostają nienaruszone, a brud i patologia wracają ze zdwojoną siłą. Jest to odzwierciedlenie poczucia bezradności wobec systemowych niedoskonałości, zarówno w czasach PRL, jak i w początkowym okresie transformacji, kiedy nowe problemy często zastępowały stare, a obietnice lepszego jutra rozmijały się z rzeczywistością.

Refren, powtarzany z niemal mantryczną regularnością, stanowi serce cynicznego przesłania piosenki: „Więc zdrowie Marka wypijmy / Po opróżnijmy do dna / Wszyscy jak najdłużej żyjmy / Marek uratuje świat”. To jawna kpina z naiwnej wiary w zbawców i proste rozwiązania. Marek nie jest tu postacią heroiczną, lecz figurą reprezentującą fałszywą nadzieję – kogoś, kto wykonuje iluzoryczne, mało znaczące gesty, podczas gdy społeczeństwo wciąż czeka na realną poprawę. Okrzyk „Marek uratuje świat” wybrzmiewa z gorzką świadomością, że nikt go nie uratuje, a ludzie wolą pić za czyjeś zdrowie, niż podjąć prawdziwe działania. To wyraz frustracji związanej z apatią i biernością społeczną.

Druga zwrotka kontynuuje ten gorzki portret epoki: „_Była akcja dolarowa / Już AIDS-a się nie boj_ę / Marek sprowadzi lekarstwa / Wszystkie dupy będą moje”. „Akcja dolarowa” odnosi się do gwałtownych zmian ekonomicznych i wkroczenia kapitalizmu, a wraz z nim obcych wzorców, w tym także zagrożeń, jak wirus HIV, który w latach 80. i 90. budził powszechny lęk. Obietnica „lekarstw” i tryumfalne „Wszystkie dupy będą moje” to karykaturalny obraz konsumpcyjnych marzeń i powierzchownych pragnień, które miały nadejść wraz z nowym ustrojem. Pokazuje to, jak płytko pojmowano postęp – sprowadzając go do materialnych korzyści i prymitywnej gratyfikacji, jednocześnie wciąż pokładając nadzieję w cudownym wybawicielu, który zapewni łatwe rozwiązanie problemów. To także satyra na męskie, często prostackie fantazje o sukcesie, które miały zostać zrealizowane w nowej rzeczywistości.

Ostatnia zwrotka, „Nieraz walczymy z pijaństwem / Chcemy żeby wódka była droższa / Sprzedawać ją od 16-tej / Szklanka piw "Brudnela" jest o wiele zdrowsza”, uderza w hipokryzję społeczną i absurdalne próby walki z problemami. Pijaństwo było i jest jednym z endemicznych problemów Polski. Zamiast rozwiązywać jego przyczyny, proponuje się trywialne regulacje, takie jak podniesienie cen alkoholu czy ograniczenie godzin jego sprzedaży. Wprowadzenie fikcyjnego piwa „Brudnela”, rzekomo „zdrowszego”, to szczyt absurdu, podkreślający powierzchowność i nieskuteczność tego typu działań. Jest to kpina z biurokracji i pozornych reform, które jedynie zmieniają etykiety, nie dotykając istoty problemu.

Tomasz „Siwy” Wojnar, wokalista i gitarzysta Defektu Muzgó, był twórcą, który nie bał się nazywać rzeczy po imieniu, nawet jeśli nazwał je ironicznym pseudonimem „Marek K.”. W jednym z artykułów na stronie Radia Wrocław, wspominając „Siwego”, podkreślono jego autentyczność i to, że był „jednym z pierwszych punków na Dolnym Śląsku”, żyjącym tak, jak chciał. Ta postawa odzwierciedla ducha piosenki: surową szczerość, która demaskuje złudzenia.

Podsumowując, „Zdrowie Marka K.” to nie tylko piosenka, ale gorzka diagnoza społeczna, ubrana w punkową melodię i sarkastyczny język. Jest to świadectwo epoki, w której nadzieja mieszała się z głębokim rozczarowaniem, a próby naprawy rzeczywistości często kończyły się na powierzchownych gestach. Marek K. pozostaje symbolem nieuchwytnego zbawiciela, na którego czeka społeczeństwo, jednocześnie biernie akceptując otaczający go „syfilis”.