Interpretacja Lunch Box - Deadman

Piosenka „Lunch Box” japońskiego zespołu visual kei deadman, wydana na singlu In Media 20 sierpnia 2001 roku, to utwór głęboko zakorzeniony w mrocznej estetyce i prowokacyjnej liryce, charakterystycznej dla twórczości wokalisty i autora tekstów, Mako. Zespół deadman, wywodzący się z Nagoi, zyskał uznanie dzięki swojemu ponuremu brzmieniu i tekstom często poruszającym tematykę „niestabilności psychicznej ludzkości, śmiertelności ludzi oraz religii”, z odniesieniami do chrześcijaństwa i shintoizmu.

„Lunch Box” to nie tyle opowieść, co intensywne, symboliczne doświadczenie, które ma na celu zaszokować i zmusić do refleksji nad aktem konsumpcji. Mako w wywiadzie, cytowanym w tłumaczeniu tekstu piosenki, wyjaśnił, że pisząc ten utwór, chciał przekazać, iż „jedzenie zwierząt jest zasadniczo tym samym, co jedzenie ludzi”. Ta kontrowersyjna teza stanowi serce interpretacji, nadając kanibalistycznej symbolice głębszy, etyczny wymiar.

Utwór rozpoczyna się od przerażającego obrazu: „[PURASUTIKKU PAKKU] no [MAI GAARU] / reitouhozon no naizou jinmou bakari wa shoukyo” („Moja dziewczyna w plastikowym opakowaniu / wewnętrzne organy w mrożonej konserwie, jedynie włosy łonowe usunięte”). To zestawienie intymności („My Girl”) z bezduszną komodyfikacją („Plastic Pack”) i procesem przetwórczym jest natychmiastowo niepokojące. Opis zamrożonych organów, z celowo usuniętymi „włosami łonowymi”, sugeruje próbę uczynienia obiektu konsumpcji bardziej „akceptowalnym”, pozbawionym cech, które mogłyby przypominać o jego pierwotnej, ludzkiej (lub zwierzęcej) tożsamości. To mechanizm dehumanizacji, który pozwala konsumentowi odciąć się od etycznych implikacji swojego działania. Druga linijka „reitouhozon no aijou gesui ni nagareru taiyou” („zamrożona miłość / słońce płynące do ścieku”) wprowadza silny kontrast między ideą „zamrożonej miłości” – być może uczucia sztucznie podtrzymywanego lub stłumionego – a „słońcem płynącym do ścieku”, co jest obrazem naturalnego życia, piękna i nadziei bezpowrotnie traconych, zanieczyszczanych.

Refren „Who ate? Who ate what? What did you eat at lunch? / Who ate? Who ate what? What was in your lunch box?” to bezpośrednie, niemal oskarżycielskie pytanie, które zmusza słuchacza do konfrontacji z własnymi nawykami konsumpcyjnymi. To jest moment, w którym intencja Mako staje się najbardziej przejrzysta – zadaje pytanie o zawartość naszych „lunch boxów”, zarówno dosłownie, jak i metaforycznie, kwestionując świadomość tego, co i kogo „pożeramy” w codziennym życiu.

W kolejnych zwrotkach Mako rozwija tę ideę: „Itoshii kimi tabereba rikai sae dekiru jijitsu itami mo / muku na kokoro tabereba Kami no shinkyou / sora wo nomikomi chi ni ochita” („Jeśli zjem ciebie, ukochana, zrozumiem nawet prawdę i ból / jeśli zjem niewinne serce, poczuję się jak Bóg / połykając niebo, upadłem na ziemię”). Artysta sugeruje, że prawdziwe zrozumienie i empatia wobec cierpienia mogą być osiągnięte jedynie poprzez całkowite wchłonięcie drugiego bytu – akt, który jest zarówno transgresyjny, jak i prowadzący do upadku. Zjedzenie „niewinnego serca” daje poczucie boskości, ale natychmiast prowadzi do „upadku na ziemię”, co symbolizuje utratę niewinności, przekroczenie granicy, z której nie ma odwrotu. To jak biblijny grzech pierworodny, gdzie dążenie do wiedzy i boskości skutkuje wygnaniem.

Fragment „Nani ga wakaru to iu no ka saru wo shokusu sono atama de / Kami e no boutoku? shikaku wa nai daro” („Co niby możesz zrozumieć tą głową, która je małpy? / Bluźnierstwo przeciwko Bogu? Nie masz do tego kwalifikacji, prawda?”) to gorzka krytyka ludzkiego samozadowolenia i hipokryzji. Pytanie o „głowę, która je małpy” jest tu jawnym odniesieniem do spożycia mięsa zwierząt, a jednocześnie oskarżeniem o brak zdolności do prawdziwego zrozumienia, gdy fundamentem jest akt pozbawienia życia. Artysta kwestionuje moralne prawo do osądzania lub bluźnienia, gdy samemu jest się uwikłanym w cykl konsumpcji i przemocy.

Najbardziej traumatyczny jest fragment: „Chi ni natta mi no kioku ga ore wo mada murder mata kakemeguru / nikushoku wo suru omae no chi ga kikoeru musuu no day / itami ni yugamu arera no sakebi ga” („Wspomnienia ciała, które stało się krwią, wciąż mnie mordują, wciąż na nowo mnie ogarniają / słyszę twoją krew, ciebie, który jadłeś mięso przez niezliczone dni / ich krzyki zniekształcone bólem”). W tej strofie, która zgodnie z notatkami tłumaczy pojawia się w „In Media”, Mako podkreśla trwały ciężar winy i psychiczne konsekwencje aktu konsumpcji. Metaforyczne „morderstwo” dokonane przez spożyte ciało to echo wewnętrznego konfliktu i poczucia winy, które prześladuje podmiot liryczny. Słyszenie „krwi” tych, którzy jedzą mięso, oraz „krzyków” cierpiących istot, to silny, sensoryczny obraz cierpienia wplecionego w tkankę codzienności. Słowo „mada marder” (nadal mordować), użyte przez Mako jako kalambur słowny z „mada mada” (wciąż, wciąż więcej), wzmacnia wrażenie niekończącego się cyklu przemocy.

Końcowe wersy, „[MAAKETTO PAKKU] no [MAI GAARU] / shokuniku sareteru naizou shoumikigen de no shoukyo” („Moja dziewczyna w opakowaniu z supermarketu / wewnętrzne organy przerobione na mięso, usunięte po terminie ważności”) oraz „Akui wa dokonimo nai chi no iro wa akei jijitsu itami mo / muku na kimi wo tabereba kimi ni nareru” („Nie ma nigdzie zła, krew jest szkarłatna, tak jak prawda i ból / jeśli zjem ciebie, niewinna, mogę stać się tobą”), zamykają krąg, powracając do tematu dehumanizacji i utowarowienia. „Dziewczyna w opakowaniu z supermarketu” to ostateczny symbol uprzedmiotowienia, gdzie wartość istnienia jest określana przez datę przydatności do spożycia. Stwierdzenie, że „nie ma nigdzie zła”, choć krew jest „szkarłatna”, a prawda i ból z nią związane, jest ironicznym komentarzem do obojętności społeczeństwa. To chłodne, niemal kliniczne spostrzeżenie sugeruje, że akt konsumpcji nie wynika ze złej woli, lecz z odrętwiałej, odłączonej od emocji rzeczywistości. Zakończenie: „Jeśli zjem ciebie, niewinna, mogę stać się tobą” wskazuje na pragnienie ostatecznej asymilacji, stania się tym, co zostało skonsumowane – być może w poszukiwaniu utraconej niewinności lub prawdziwego zrozumienia, jednakże ta droga prowadzi ponownie do „połknięcia nieba i upadku na ziemię”, podkreślając tragiczny, samoniszczący cykl.

„Lunch Box” deadman to zatem nie tylko wegetariański manifest, jak zauważył Mako, ale głęboka, niepokojąca medytacja nad naturą konsumpcji, empatii i cyklu przemocy. Artysta zmusza do kwestionowania pozornie nieszkodliwych codziennych wyborów, ukazując ich potencjalnie mroczne, egzystencjalne konsekwencje i pozostawiając słuchacza z pytaniem: co naprawdę znajduje się w twoim pudełku śniadaniowym?