Interpretacja Brzydka dziewczyna - Bogusław Nowicki

"Brzydka dziewczyna" Bogusława Nowickiego to utwór, który na pierwszy rzut oka zaskakuje swoim prowokacyjnym i pozornie antyestetycznym tytułem. Nowicki, jako uznany literat, autor tekstów kilkuset piosenek i kompozytor, jest przedstawicielem nurtu piosenki autorskiej, znanej z głębokich i często ironicznych tekstów. W jego twórczości widać dążenie do zerwania ze stereotypami, co podkreślał, nazywając swoje utwory "piosenkami z tekstem". W tym kontekście "Brzydka dziewczyna" doskonale wpisuje się w jego autorski styl, będąc jednocześnie zabawnym, refleksyjnym i przewrotnym komentarzem do ludzkich pragnień i społecznych oczekiwań.

Piosenka jest mistrzowską grą z konwencją piękna i brzydoty, a także z powszechnym dążeniem do posiadania „najlepszego” we wszystkim. Podmiot liryczny wyraża pragnienie posiadania „brzydkiej dziewczyny”, ale nie byle jakiej, lecz takiej, „żeby nikt brzydszej nie miał”. To natychmiast ujawnia jego prawdziwy motyw: nie chodzi o autentyczne upodobanie do brzydoty, lecz o osiągnięcie unikalności i bycie „naj…” w niekonwencjonalny sposób. Jest to rodzaj buntu przeciwko powszechnemu kultowi piękna i rywalizacji o najbardziej atrakcyjnych partnerów. Posiadanie "najbrzydszej" dziewczyny staje się perwersyjnym sposobem na wyróżnienie się, na bycie "lepszym" niż ci, którzy "byliby gdzie indziej" – w sensie, szukaliby typowego piękna.

Kolejne zwrotki rozwijają ten przewrotny pomysł. Miałby ją „w dni brzydkie na brzydki sposób”, co dodatkowo podkreśla ironiczny dystans podmiotu. Sformułowanie „zazdrościłoby mi wiele osób” jest kluczowe – pokazuje, że jego pragnienie nie jest czysto osobiste, ale napędzane również potrzebą uznania i wyróżnienia się w oczach innych, nawet jeśli miałoby to być uznanie za posiadanie czegoś, co powszechnie uchodzi za negatywne. To rodzaj prowokacji społecznej, manifestacja nonkonformizmu.

W tekście pojawia się także odniesienie do sfery intymnej: „Robiłbym brzydkie rzeczy, Lecz nigdy brzydko siłą. A kląłbym brzydko przy tym I byłoby nam miło”. Te słowa są kolejnym przykładem zabawy słowem „brzydki”, które traci tu swoje pierwotne, negatywne znaczenie, stając się synonimem swobody, autentyczności, a nawet pewnej rubaszności i braku zahamowań. Kluczowe jest zastrzeżenie „Lecz nigdy brzydko siłą”, które wprowadza moralny kompas w tę pozornie anarchiczną wizję, sugerując, że pomimo całej "brzydoty", relacja miałaby być oparta na wzajemnej przyjemności i zgodzie. Słowo „miło” na końcu tej zwrotki jest tu ostatecznym kontrapunktem, odwracającym znaczenie całego poprzedniego akapitu i dowodzącym, że podmiot szuka w tej "brzydkiej" relacji czegoś głębszego niż tylko powierzchowność.

Punktem kulminacyjnym i najbardziej ironicznym jest ostatnia zwrotka: „Chciałbym mieć brzydką dziewczynę Brzydszą od wszystkich nieszczęść Ale ty jesteś za ładna odrobinę, Dlatego ciebie nie chcę”. Ta konkluzja kompletnie obala początkowe założenia. Okazuje się, że obiektem westchnień jest konkretna osoba, której „zbyt duża” uroda staje się przeszkodą. Ostatnie zdanie jest zaskakującym zwrotem akcji, który zamyka utwór z humorem, ale i pewną goryczą. Może to być komentarz do nierealnych oczekiwań, do tego, że nawet w dążeniu do oryginalności, człowiek potyka się o własne preferencje lub narzucone schematy. Podmiot liryczny zdaje się szukać ideału "brzydoty", który jest równie trudny do znalezienia, co ideał konwencjonalnego piękna. Piosenka podkreśla absurdalność ludzkich dążeń do posiadania "naj" czegokolwiek, nawet jeśli jest to "najbrzydsze".

Bogusław Nowicki, znany z tworzenia piosenek, które "wygrywały wszystkie znaczące konkursy i przeglądy studenckie", często poruszał w swojej twórczości tematy głęboko ludzkie, ubierając je w formę przystępną, a jednocześnie pełną niuansów. "Brzydka dziewczyna" nie jest wyjątkiem. To utwór, który zmusza do refleksji nad tym, co naprawdę cenimy w relacjach międzyludzkich i dlaczego tak często szukamy wartości, które wykraczają poza powszechnie akceptowane normy. Piosenka ta, choć nie tak szeroko nagradzana jak "Orzeł" czy "Teoretyrada" Nowickiego, pozostaje jednym z najbardziej intrygujących przykładów jego twórczości. Fragmenty występu z tą piosenką można znaleźć w materiałach archiwalnych, co świadczy o jej stałej obecności w repertuarze artysty. Ostatecznie, piosenka ta staje się przewrotną obroną autentyczności i wolności od narzucanych kanonów, jednocześnie z humorem ukazując paradoksy ludzkiej psychiki.