Interpretacja Kołysanka Niki - Zenon Kowalowski

Utwór „Kołysanka Niki” autorstwa Zenona Kowalowskiego, mimo swojej pozornej prostoty, wpisuje się głęboko w tradycję i cel kołysanek – ukojenia i wprowadzenia dziecka w świat snu. Analizując jego krótkie, ale treściwe strofy, można dostrzec zarówno uniwersalne elementy dziecięcej piosenki, jak i nawiązania do bogatej twórczości kompozytora, który był cenionym twórcą muzyki dla dzieci. Zenon Kowalowski jest bowiem postacią znaną z tworzenia ścieżek dźwiękowych do wielu popularnych polskich seriali animowanych, takich jak kultowy „Reksio”, do którego skomponował muzykę do 64 odcinków. Jego zaangażowanie w muzykę dla najmłodszych, potwierdzone również Nagrodą Specjalną za muzykę filmową dla dzieci na V Biennale Sztuki dla Dziecka w Poznaniu w 1981 roku, świadczy o głębokim zrozumieniu potrzeb i wrażliwości młodego odbiorcy.

Tekst „Kołysanki Niki” rozpoczyna się od klasycznego, onomatopeicznego zawołania „Luli, luli, la”, które natychmiast wprowadza w stan wyciszenia i łagodności. To powtarzające się, melodyjne zdanie jest sercem każdej kołysanki, mającym na celu uspokojenie i ułatwienie zasypiania. Motyw liczenia, „Śpią już groszki dwa, Luli, luli, li, Zaraz zasną trzy”, jest niezwykle pomysłowym i efektywnym zabiegiem. Liczenie nie tylko stanowi prostą, rytmiczną strukturę, która koi i koncentruje uwagę, ale także wprowadza element małej opowieści, stopniowo zanurzając dziecko w sen. Wybór „groszków” jako symbolu dzieci jest szczególnie uroczy i koresponduje z innymi dziełami Kowalowskiego. Kompozytor jest również autorem muzyki do serialu „Karrypel kontra Groszki”, co sugeruje, że „groszki” mogły stanowić dla niego pewien powracający, udomowiony motyw, symbolizujący małe, figlarne i wymagające troski istoty. W kontekście kołysanki, „groszki” stają się więc metaforą dzieci, które po dniu pełnym aktywności potrzebują odpoczynku.

Werset „Będą spały wieczór cały, Bo przed spaniem rozrabiały” dodaje piosence nutkę humoru i realizmu. Uznaje on naturalną energię dzieci i potrzebę wyładowania jej przed snem. To zdanie buduje również poczucie sprawiedliwości – po „rozrabianiu” następuje zasłużony i konieczny odpoczynek. Jest to także subtelne potwierdzenie dla dziecka, że jego aktywność jest naturalna i akceptowana, ale teraz nadszedł czas na ciszę i relaks. Całość kończy się powtórzeniem „Śpią już groszki trzy. Luli, luli, li”, co zamyka kompozycję w łagodny i kojący sposób, sygnalizując pełne spełnienie celu kołysanki – wszystkie „groszki” zasnęły.

Chociaż publicznie dostępne informacje nie zawierają szczegółowych wywiadów czy ciekawostek dotyczących bezpośrednio „Kołysanki Niki”, ani nie precyzują, kim jest tytułowa Nika, to na podstawie ogólnej twórczości Zenona Kowalowskiego można wywnioskować, że prawdopodobnie jest to imię bliskiej mu osoby – dziecka, wnuczki, lub po prostu imię wybrane dla jego łagodnego brzmienia i melodyjności, idealnie pasującego do charakteru utworu. Jest to piosenka, która swoją prostotą i powtarzalnością dociera do istoty emocji, jakie towarzyszą usypianiu dziecka: miłości, cierpliwości i głębokiego pragnienia zapewnienia mu spokoju. Dzieło Zenona Kowalowskiego, osadzone w jego szerszej twórczości dla dzieci, pozostaje pięknym przykładem tego, jak niewiele słów potrzeba, by stworzyć coś głęboko kojącego i trwale zapadającego w pamięć. Jest to esencja muzycznej troski, przekazywanej z pokolenia na pokolenie.