Interpretacja Zacznij od Bacha - Zbigniew Wodecki

Zbigniew Wodecki, artysta o niezwykłej charyzmie i wszechstronnym talencie, pozostawił po sobie wiele utworów, które na stałe wpisały się w kanon polskiej piosenki. Jednym z najbardziej rozpoznawalnych i ukochanych przez publiczność jest „Zacznij od Bacha” – piosenka, która ukazała się w 1977 roku i z miejsca podbiła serca słuchaczy swoją lekkością, optymizmem i niezwykłą melodyjnością. Tekst do utworu napisał Janusz Terakowski, a muzykę skomponował sam Zbigniew Wodecki.

Piosenka ta to znacznie więcej niż zwykły pogodny utwór. To subtelna, poetycka refleksja nad codziennym zmaganiem się z porankiem i z życiowymi dylematami, a jednocześnie zachęta do poszukiwania wewnętrznej harmonii i ładu, nawet w najprostszych czynnościach. Pierwsze strofy malują obraz powolnego budzenia się, gdy ciało jeszcze tęskni za snem: „Gdy musisz wstać, choć tulisz tak pod głową obłoczek snu i słów tyle znasz uczonych cicho przez noc”. To doświadczenie jest uniwersalne – każdy z nas zna to uczucie, gdy poranek wzywa do aktywności, a umysł jest jeszcze wypełniony nocnymi myślami czy ulotnymi marzeniami. Jednak świat zewnętrzny nieustannie przypomina o swoim istnieniu, budząc się do życia w pełnej krasie: „a tu dzień wstaje już kolorowo — witaj!”. Słońce, niczym artysta, „zawiesza na szczytach wież poranny swój szal” (w pierwotnej wersji tekstu było to „proporczyki chmur”), a wokół drzew „krząta się ptaków rzesza”, co symbolizuje naturalny cykl życia i niezmienny rytm natury, który zachęca do podjęcia codziennych wyzwań.

Kluczowe przesłanie piosenki zawarte jest w refrenie: „Zacznij od Bacha, nim słońce po dachach zeskoczy, jak kot po nocy ćmej”. Bach, postać niezwykle ważna dla historii muzyki, symbolizuje tutaj ład, porządek, precyzję i ponadczasowe piękno. Dla Zbigniewa Wodeckiego, z wykształcenia muzyka klasycznego – skrzypka i trębacza, Bach był uosobieniem geniuszu i mistrzostwa. Jak sam artysta wielokrotnie podkreślał, klasę skrzypka i instrumentalisty można ocenić właśnie słuchając kompozycji Jana Sebastiana Bacha, nie tych "efektownych i szybkich jak koncert Paganiniego". Choć Wodecki w wywiadzie dla Polskiego Radia w 2013 roku z Pawłem Sztompke żartobliwie przyznał, że piosenka powstała, bo „żeby odnieść sukces trzeba się związać z porządnym nazwiskiem”, to jednocześnie zaznaczał swój szacunek dla tego kompozytora. W innej rozmowie z Jerzym Kisielewskim w 2015 roku na antenie Dwójki Polskiego Radia Wodecki mówił, że Bach „jest trudny, dlatego wielu ludzi nudzi. Mnie też. Mimo to warto się przez niego przebić, bo był geniuszem”. To pokazuje, że „zacząć od Bacha” oznacza nie tylko sięgnięcie po coś pięknego, ale i wymagającego, co pozwala uporządkować myśli i nastroić się na nadchodzący dzień. To swoisty muzyczny rytuał, który ma za zadanie wyciszyć chaos i wprowadzić harmonię.

Rozszerzeniem tej myśli jest druga część refrenu: „I zacznij od Bacha, gdy w progu się waha ktoś, kto winien wejść, a może nie...”. To nie tylko rada na osobiste zmagania z porankiem, ale również na sytuacje, gdy stajemy w obliczu decyzji wymagających spokoju, rozwagi i jasności umysłu, szczególnie w relacjach z innymi. Metaforyczne „wahanie się kogoś w progu” może oznaczać dylematy związane z otwartością na drugiego człowieka, niepewność co do podjęcia ryzyka czy konieczność stawienia czoła trudnej rozmowie. W takich chwilach „Bach” staje się symbolem wewnętrznego kompasu, który pomaga znaleźć właściwą melodię działania.

Zbigniew Wodecki, który „Zacznij od Bacha” uważał za utwór, który zupełnie odmienił jego życie, swoją interpretacją nadał jej lekkość i swobodę, mimo klasycznego kontekstu. Choć, jak sam żartobliwie stwierdził, nie zastanawiał się specjalnie, o czym jest tekst, nagrywając to, co nazywał „rybką” – czyli utwór, w którym „tylko się zgadzały sylaby mniej więcej brzmienia, a niekoniecznie sens” – to jego wykonanie tchnęło w słowa Terakowskiego życie i głębokie znaczenie. Wielokrotnie podkreślał, że piosenka ta brzmiała jego zdaniem zdecydowanie lepiej w wersjach live, dlatego często grywał ją na swoich koncertach. Ta spontaniczność i autentyczność były znakiem rozpoznawczym Wodeckiego, który potrafił łączyć muzykę rozrywkową z elementami klasyki, nie tracąc przy tym nic ze swojej przystępności. W wywiadzie dla RMF Classic z 2014 roku powiedział: „A może wolę stare, bo kiedyś piosenki komponowano, a dzisiaj się produkuje”, co doskonale oddaje jego podejście do tworzenia muzyki jako prawdziwej sztuki, nie tylko komercyjnego produktu.

„Zacznij od Bacha” to zatem hymn na cześć porządku w chaosie, piękna w codzienności i mądrości w obliczu niepewności. To zaproszenie do celebracji każdego nowego dnia z pewnego rodzaju klasyczną godnością i optymizmem, które pozwalały Zbigniewowi Wodeckiemu przez lata oczarowywać publiczność. To również przypomnienie, że nawet najwięksi artyści czerpią inspirację z ponadczasowych źródeł, a czasem, aby nadać życiu sens, wystarczy po prostu… zacząć od Bacha.