Interpretacja Awake Ghost Song - The Doors

Awake, utwór The Doors, to w rzeczywistości poemat Jima Morrisona, który został później wykorzystany w kompozycji Ghost Song na pośmiertnym albumie An American Prayer (1978). Album ten, nagrany siedem lat po śmierci Morrisona, stanowi hołd dla jego poetyckiego geniuszu, łącząc nagrane recytacje poezji Jima z muzyką skomponowaną przez pozostałych członków zespołu: Raya Manzarka, Robby'ego Kriegera i Johna Densmore'a. Sam utwór Awake, często otwierający album, jest potężnym wezwaniem do przebudzenia, do zrzucenia snów i iluzji, by świadomie wybrać swój dzień i jego "boskość".

Początkowe wersy, "Shake dreams from your hair / My pretty child, my sweet one", można interpretować jako zaproszenie do opuszczenia stanu niewinności lub nieświadomości i przyjęcia aktywnej roli w kształtowaniu własnego losu. Obraz "vast radiant beach in a cool jeweled moon" i "couples naked race down by its quiet side" przywołuje scenę pierwotnej wolności i radości, niemalże powrotu do raju. To idealistyczna wizja istnienia, gdzie śmiech "soft, mad children" symbolizuje czystą, niezakłóconą radość i dystans od skomplikowanej rzeczywistości. Jest to także aluzja do dziecięcej niewinności, która nie jest jeszcze skażona „wełnistymi, bawełnianymi mózgami niemowlęctwa” – brakiem świadomości.

Następnie pojawia się wezwanie "Ancient Ones", które nakłania do "Enter again the sweet forest / Enter the hot dream, come with us". To odniesienie do szamańskich podróży, wejścia w odmienne stany świadomości, gdzie "Everything is broken up and dances". Jim Morrison, zafascynowany szamanizmem i kulturą rdzennych Amerykanów, często wplatał te motywy w swoją twórczość. Wierzył, że podczas rytuałów lub zażywania substancji psychodelicznych można doświadczyć zacierania granic między światami, co jest kluczowe dla duchowego przebudzenia. Poemat Awake został nagrany między innymi 8 grudnia 1970 roku, w 27. urodziny artysty, niedługo przed jego wyjazdem do Paryża, gdzie zmarł. Niektórzy interpretują go jako rodzaj pożegnania, wiecznego i ponadczasowego.

Jednak idylla ustępuje miejsca mroczniejszym obrazom: "Indians scattered, / On dawn's highway bleeding / Ghosts crowd the young child's, / Fragile eggshell mind". Ten fragment nawiązuje do osobistego doświadczenia Morrisona z dzieciństwa. Jim Morrison opowiadał o wypadku samochodowym, który widział jako czterolatek na pustyni, gdzie zginęli rdzenni Amerykanie. Wierzył, że dusze tych Indian wniknęły w jego ciało. To traumatyczne wydarzenie, które naznaczyło jego psychikę, stało się symbolicznym "przebudzeniem" na ciemną stronę istnienia, na ból i niesprawiedliwość. "Krucha, jajeczna skorupa umysłu dziecka" staje się świadoma otaczającej ją rzeczywistości, pełnej "duchów" przeszłości i cierpienia.

Kolejne wersy, "We have assembled inside, / This ancient and insane theater / To propagate our lust for life, / And flee the swarming wisdom of the streets", malują obraz buntu przeciwko konwencjom. "Starożytny i szalony teatr" może być metaforą sceny życia, koncertu The Doors, a może po prostu ludzkiego umysłu, gdzie odbywa się rytuał celebracji "żądzy życia". Ucieczka od "mądrości ulicy" to odrzucenie powierzchownych, masowych poglądów na rzecz głębszej, bardziej autentycznej egzystencji. Morrison, jako poeta i performer, często postrzegał świat jako scenę, na której demaskował hipokryzję i konformizm.

W dalszej części utworu artysta szuka zbawienia w sztuce: "And only one of all the rest / To dance and save us / From the divine mockery of words, / Music inflames temperament". To podkreślenie transcendentnej mocy tańca i muzyki, zdolnych wyzwolić od ograniczeń języka i umysłowych konstrukcji. Muzyka, jako forma bezpośredniego wyrazu, ma moc rozpalania ducha i zbawienia od "boskiej kpin z słów", które często zniekształcają prawdę.

W Awake Morrison kieruje prośbę do "Oh great creator of being / Grant us one more hour, / To perform our art / And perfect our lives". To błaganie o czas i przestrzeń na twórczość, na samorealizację poprzez sztukę, która jest dla niego drogą do "doskonalenia życia". Potrzeba "great golden copulations" symbolizuje pragnienie intensywnego połączenia, płodności i twórczej energii, która napędza życie i sztukę. Nie jest to jedynie odniesienie fizyczne, ale też do jedności na poziomie duchowym i twórczym.

Finałowe wersy, "When the true kings murderers / Are allowed to roam free, / A thousand magicians arise in the land / Where are the feast we are promised?", wyrażają rozczarowanie i gniew na świat, w którym sprawiedliwość jest wypaczona, a autentyczność tłumiona. "Mordercy prawdziwych królów" mogą symbolizować siły ucisku, konformizmu czy korupcji, które niszczą prawdziwych liderów i wartości. W odpowiedzi na to "powstaje tysiąc magów" – co sugeruje, że w obliczu niesprawiedliwości pojawiają się nowi wizjonerzy i artyści, którzy próbują przywrócić utraconą równowagę. Ostatnie pytanie "Gdzie jest obiecana nam uczta?" jest wyrazem tęsknoty za utopią, za spełnieniem obietnic o lepszym świecie, które nigdy się nie ziściły, i jednocześnie wyrazem frustracji z powodu trwającej niesprawiedliwości i braku celebracji życia.

Awake to wielowymiarowy poemat, w którym Jim Morrison łączy osobiste doświadczenia z uniwersalnymi tematami przebudzenia, buntu, poszukiwania duchowości i roli sztuki w świecie pełnym sprzeczności. Jest to jednocześnie wezwanie do indywidualnej wolności, jak i krytyka społeczna, wyrażona przez pryzmat jego unikalnej, szamańskiej wrażliwości.