Interpretacja To tylko smerfne są horrory - Smerfne Hity

Utwór „To tylko smerfne są horrory” z albumu „Smerfne Hity 2”, wydanego 1 września 1997 roku, stanowi klasyczny przykład fenomenu Smerfnych Hitów – serii płyt i kaset, która od 1997 roku podbiła serca dzieci w wieku 4-8 lat w Polsce i Europie. Piosenka ta, będąca polską adaptacją utworu „The Only Way”, doskonale oddaje esencję całego projektu: przekształcanie znanych popowych przebojów w pogodne, dziecięce opowieści o Smerfach. Za teksty do większości piosenek, w tym prawdopodobnie i do tego utworu, odpowiadali znani polscy twórcy, tacy jak Jacek Cygan, Jan Kazimierz Siwek oraz Ryszard Makowski i Wiesław Tupaczewski z kabaretu OT.TO. Co ciekawe, Ryszard Makowski był również współodpowiedzialny za warstwę tekstową, a aranżacje do większości utworów stworzył Emil Jeleń, muzyk związany z formacją disco polo Top One. Wśród wykonawców udzielających głosów Smerfom znaleźli się tacy aktorzy jak Ewa Kania (Smerfetka), Artur Pontek (Smerf Ciamajda), Mirosław Wieprzewski (Gargamel), a także – co jest szczególną ciekawostką – Joanna Jabłczyńska.

Tekst piosenki rozpoczyna się od łagodnego wprowadzenia w świat snu, gdzie poduszka, niczym powiernik, szepcze dziecku o niezwykłej krainie Smerfów. To zaproszenie do bezpiecznej, nocnej przygody, dalekiej od prawdziwych lęków. Wkrótce jednak sielankowy obrazek zostaje przełamany, gdy pojawiają się „duszki” i „zjawy”, które mają „straszyć”. Kluczowe jest tu jednak natychmiastowe rozładowanie napięcia: „biała zjawa” okazuje się być Smerfem Ważniakiem, a jej „okulary” czynią ją bardziej zabawną niż przerażającą. Dziecko „śmieje się”, uświadamiając sobie, że „zjawy się bać wypada, lecz przecież to Ważniak”. To esencja przesłania utworu: strach jest zjawiskiem kontrolowanym, a nawet śmiesznym, gdy jego źródło jest dobrze znane i oswojone.

Refren „To tylko smerfne są horrory, kto się lubi bać niech przybywa tu” jest wyraźnym zaproszeniem do tej specyficznej, łagodnej formy straszenia. Smerfne horrory nie mają na celu wywołania prawdziwego lęku, lecz dostarczenie ekscytacji w bezpiecznych ramach snu. Powtarzające się frazy „lewe klap klap i prawe klap klap” oraz „cienkie chrap chrap i grube chrap chrap” wprowadzają element zabawy dźwiękiem i gestem, sugerując rytuał zasypiania i wejścia w świat fantazji. Zamiast potworów, w snach pojawiają się Smerfy.

Kolejna zwrotka kontynuuje ten schemat, wprowadzając „potwora w masce o strasznych kłach”, który szybko zostaje zdemaskowany jako Smerf Śpioch. Ponownie, element zaskoczenia szybko ustępuje rozbawieniu, gdy dziecko orientuje się, że to znana i bezpieczna postać z bajki, która co najwyżej „śpi”. Motyw demaskacji „potwora” jako znajomej i niegroźnej postaci jest powtarzalny i umacnia przekaz, że świat Smerfów, nawet w swojej „strasznej” odsłonie, jest ostatecznie bezpieczny i pełen humoru.

Piosenka zamyka się podsumowaniem, że te „horrory” Smerfów mają swój cel: „By bać się tylko wtedy, gdy chcą się bać”. To bardzo ważna lekcja dla dzieci, ucząca, że kontrola nad własnymi lękami jest możliwa, a strach może być czasem elementem zabawy, a nie paraliżującą emocją. Utwór kończy się powtórzeniem początkowego wezwania do snu, zamykając cykl nocnej przygody w krainie Smerfów.

Fenomen Smerfnych Hitów, w tym piosenki „To tylko smerfne są horrory”, wynikał z genialnej prostoty: łączenia uniwersalnej popularności Smerfów z chwytliwymi melodiami pop, przystosowanymi tekstowo do świata dzieci. Seria osiągnęła gigantyczny sukces, sprzedając w Polsce prawie 1,2 miliona nośników w ciągu pierwszych czterech lat i ponad 10 milionów w Europie. Piosenka ta, ze swoją łagodną, humorystyczną koncepcją strachu, stanowiła idealne dopełnienie tego komercyjnego i kulturowego zjawiska, pomagając dzieciom oswajać się z ideą strachu w bezpieczny i zabawny sposób.