Interpretacja Szaleńczej koniec fobii - Ryszard Pracz

Piosenka „Szaleńczej koniec fobii” Ryszarda Pracza to utwór o zaskakująco głębokim przesłaniu, mimo swojej zwięzłości i pozornie beztroskiego tonu. W wykonaniu Pracza, wybitnego aktora i reżysera związanego przez lata z legendarnym Studenckim Teatrem Satyryków (STS), nabiera ona dodatkowych warstw znaczeniowych. Utwór ten znalazł się na płycie „Raz się żyje: 200 Szlagierów STS”, co jednoznacznie umieszcza go w kontekście tej ważnej dla polskiej kultury sceny artystycznej. STS, znany z inteligentnej satyry, kabaretu literackiego i często przewrotnego komentarza społecznego, stanowi idealne tło dla interpretacji tego tekstu.

W centrum piosenki leży łacińska fraza: „Conradus obiit, Gustavus natus est” – „Konrad umarł, Gustaw się narodził”. To klucz do zrozumienia całej transformacji, o której śpiewa podmiot liryczny. „Konrad” może być tutaj odczytywany jako symbol pewnej postawy, być może _intelektualnej, ambitnej, ale też naznaczonej lękiem czy fobią, o której mowa w tytule. Fobia ta, związana z presją osiągnięć, gonitwą za „sławy chrztem” czy lękiem przed szaleństwem, zostaje definitywnie odrzucona. Jest to pożegnanie z dotychczasowym ja, obciążonym oczekiwaniami, ambicjami, a może i traumami.

Narodziny „Gustawa” to zapowiedź nowego rozdziału, nowego „hobby”. Tekst jasno wskazuje na zmianę priorytetów – odrzucenie „daremnego zrywu lub gestu” na rzecz prostych przyjemności życia. „Będę się kochać fest” i „Me ciało pragnie skrobi / Dusza wesołych sjest” to deklaracje powrotu do hedonizmu, do afirmacji cielesności, spokoju i radości. „Skrobia” w tym kontekście może symbolizować nie tylko proste pożywienie, ale też fundament, coś podstawowego i nieskomplikowanego, co jest w kontraście do złożoności i wymagań minionego „Konrada”. „Wesołe sjesty” to pragnienie beztroskiego relaksu, ucieczki od wewnętrznych i zewnętrznych napięć.

W kontekście STS-u, teatr często pełnił rolę miejsca, gdzie artyści komentowali rzeczywistość, demaskowali absurdy i szukali autentyczności. Piosenka Pracza mogła być więc manifestem zmęczenia pewnymi postawami, ideologiami czy naciskami społecznymi epoki, która wymagała ciągłego zaangażowania, poświęceń, walki. Odrzucenie „szaleńczej fobii” i „sławy chrztu” to wybór wewnętrznej wolności, spokoju i skupienia na osobistym szczęściu, nawet jeśli oznacza to rezygnację z powszechnie akceptowanych dróg sukcesu. Można to interpretować jako subtelny sprzeciw wobec narzucanej mentalności, manifestując prawo do bycia po prostu szczęśliwym bez heroicznych zrywów.

Charakterystyczna dla twórczości STS-u ironia i dystans mogły sprawić, że to pożegnanie z „Konradem” nie jest tragiczne, lecz wręcz wyzwalające. Podmiot liryczny zwraca się do „Konrada” z niemal serdecznym „Konradzie, pa, tyś obiit”, co sugeruje, że ta śmierć jest aktem woli, świadomym i pożądanym. To jak zrzucenie starej skóry, by móc swobodnie oddychać i żyć w zgodzie ze swoimi, nowo odkrytymi, pragnieniami. Ryszard Pracz, jako aktor o bogatym dorobku, zarówno teatralnym, jak i filmowym oraz dubbingowym, z pewnością wnosił do tej interpretacji swoje doświadczenia życiowe i artystyczne, czyniąc ją jeszcze bardziej autentyczną. Piosenka, mimo upływu lat, pozostaje aktualna jako wyraz pragnienia odnalezienia równowagi i radości w życiu, wolnych od „szaleńczej fobii” i „sławy chrztu”.