Interpretacja What'd I Say - Ray Charles

„What'd I Say” Raya Charlesa to utwór, który nie tylko stał się jego pierwszym przebojem z pierwszej dziesiątki list popu, ale także jest uznawany za jeden z najważniejszych improwizowanych utworów w historii rock & rolla i kamień milowy w rozwoju muzyki soul. Powstał w grudniu 1958 roku w klubie w Brownsville w Pensylwanii, kiedy Charles i jego orkiestra wyczerpali cały swój repertuar, a do końca występu pozostało jeszcze 12 minut. Ray Charles, siedząc przy pianinie elektrycznym Wurlitzera, zaczął improwizować riff oparty na bluesie, a następnie zaśpiewał pierwsze, co przyszło mu na myśl. Powiedział swoim wokalistkom wspierającym, The Raelettes: „Słuchajcie, będę improwizował, a wy po prostu podążajcie za mną”. Ten spontaniczny utwór, który Charles określił jako inspirowany „słodkimi dźwiękami miłości”, szybko spotkał się z entuzjastyczną reakcją publiczności.

Sama piosenka to mistrzowskie połączenie elementów gospel, bluesa i rumby, z charakterystycznym dla gospel stylem „call-and-response” (zawołanie i odpowiedź) między Charlesem a The Raelettes. Charles w wywiadach często podkreślał, że choć improwizowane, publiczność reagowała na to „dziko”. Sekcje takie jak „What'd I Say” i „I wanna know” z chórem powtarzającym frazy Charlesa tworzą hipnotyzujący dialog, który wciąga słuchacza. W warstwie lirycznej utwór jest niezwykle sugestywny i, jak zauważają krytycy, stanowi połączenie „dialogu, który zaczął się w kościele, a skończył w sypialni”. Ray Charles sam przyznał, że teksty są proste i nie mają ciągłości narracyjnej; są to „po prostu rzucone razem linie, tylko wersy”. Jednakże to właśnie ta surowość i erotyczny podtekst, w połączeniu z zaraźliwym rytmem, sprawiły, że piosenka stała się tak przełomowa i kontrowersyjna.

Ray Charles nagrał „What'd I Say” 18 lutego 1959 roku w studiu Atlantic Records w Nowym Jorku. Utwór trwał ponad siedem i pół minuty, co stanowiło problem, ponieważ standardowa długość piosenek radiowych wynosiła około dwóch i pół minuty. Inżynier dźwięku Tom Dowd rozwiązał ten problem, dzieląc piosenkę na dwie części, które ukazały się na stronach A i B singla, stając się jednym z pierwszych utworów soul wydanych w ten sposób. Pomimo obaw producentów o zbyt odważne treści, w tym okrzyki takie jak „Shake that thing!”, które usunięto z wersji radiowej, „What'd I Say” odniosło ogromny sukces. Utwór osiągnął pierwsze miejsce na liście R&B Billboarda i szóste miejsce na liście Billboard Hot 100, stając się pierwszym złotym singlem Raya Charlesa i najlepiej sprzedającym się utworem Atlantic Records w tamtym czasie.

Piosenka miała ogromny wpływ na muzykę popularną. Historyk muzyki Robert Stephens przypisuje jej narodziny muzyki soul, łącząc gospel i blues w nowy gatunek. Wpłynęła na wielu artystów, w tym Paula McCartneya, który stwierdził, że to właśnie ten utwór zainspirował go do zajęcia się muzyką, oraz George'a Harrisona, który nazwał go „jednym z najlepszych nagrań, jakie kiedykolwiek słyszał”. The Beatles, rozwijając swoje brzmienie w Hamburgu, grali „What'd I Say” na każdym koncercie, angażując publiczność w sekcję call-and-response. Mick Jagger zaśpiewał ten utwór, kiedy po raz pierwszy pojawił się na scenie z grupą Alexisa Kornera, co doprowadziło do jego dołączenia do The Rolling Stones. „What'd I Say” uczyniło pianino elektryczne, wcześniej lekceważone jako zabawka, ważnym elementem palety dźwiękowej popu.

Ray Charles do końca swojej kariery zamykał każdy koncert tym utworem, często mówiąc: „What'd I Say to moja ostatnia piosenka na scenie”. W 2002 roku Library of Congress dodało singel do U.S. National Recording Registry za jego historyczne, artystyczne i kulturowe znaczenie, a w 2007 roku Rock & Roll Hall of Fame uznało go za jedną z 500 piosenek, które ukształtowały rock & rolla. Brother Ray świadomie łączył duchowość z seksualnością, sprawiając, że przyjemność fizyczna i boskie oświecenie wydawały się tożsame. To świadczy o geniuszu Charlesa, który nie tylko tworzył muzykę, ale także pionierował nowe ścieżki ekspresji artystycznej i zrywał bariery kulturowe, łącząc sprzeczne elementy w spójną, porywającą całość.