Interpretacja Haifisch - Rammstein

Utwór „Haifisch” (Rekin) Rammstein, pochodzący z albumu Liebe ist für alle da z 2009 roku, to piosenka, która w zaskakujący sposób łączy motywy niezłomnej jedności zespołu z metaforą ukrytej wrażliwości. Z pozoru mroczna i potężna jak drapieżnik oceanu, warstwa liryczna utworu jest głęboką refleksją nad kondycją zespołu, jego wizerunkiem i relacjami zarówno wewnętrznymi, jak i z otoczeniem.

Wersy takie jak „Wir halten zusammen / Wir halten miteinander aus / Wir halten zueinander / Niemand hält uns auf” (Trzymamy się razem / Wytrzymujemy ze sobą / Trzymamy się siebie nawzajem / Nikt nas nie powstrzyma) jasno wskazują na nierozerwalną więź między sześcioma członkami zespołu. To deklaracja lojalności i wzajemnego wsparcia, która buduje fundament ich istnienia i sukcesu. Podkreśla to również linia „Sechs Herzen, die brennen / Das Feuer hält euch warm” (Sześć serc, które płoną / Ogień trzyma was w cieple), bezpośrednio odnosząca się do szóstki muzyków Rammstein i symbolizująca ich pasję oraz siłę, która ogrzewa także fanów. Zespół przedstawia się jako monolit, który jest w stanie przetrwać wszystko, podążając własnymi zasadami – „Und halten uns'ren Regel / Wenn man uns regeln lässt” (I trzymamy się naszych zasad / Jeśli pozwoli się nam rządzić).

Kluczowym elementem utworu jest refren: „Und der Haifisch der hat Tränen / Und die laufen vom Gesicht / Doch der Haifisch lebt im Wasser / So die Tränen sieht man nicht” (A rekin ma łzy / I spływają mu po twarzy / Lecz rekin żyje w wodzie / Więc łez nie widać). Ta metafora jest sednem interpretacji. Rekin symbolizuje siłę, dystans i stoicki wizerunek zespołu, który często bywa postrzegany jako groźny i nieprzystępny. Jednocześnie ukazuje ukryte emocje i wrażliwość, które, podobnie jak łzy rekina w słonej wodzie, pozostają niewidoczne dla świata zewnętrznego. Nawiązanie do tekstu „Die Moritat von Mackie Messer” (Ballada o Mackim Nożu) Bertolta Brechta z Opery za trzy grosze, gdzie mowa o nożu, którego „nie widać”, dodatkowo pogłębia ten sens ukrytego niebezpieczeństwa lub niewidocznej strony.

Wers „In der Tiefe ist es einsam / Und so manche Zähre fließt / Und so kommt es, dass das Wasser / In den Meeren salzig ist” (Na głębokości jest samotnie / I tak wiele łez płynie / I dlatego woda / W morzach jest słona) dodaje kolejny wymiar. Sugeruje on, że pomimo zewnętrznej siły i jedności, członkowie zespołu doświadczają samotności i niewidzialnego cierpienia, które kumulują się, nadając „słoność” ich otoczeniu, czyli ich światu i twórczości. Użycie archaicznego słowa „Zähre” na określenie łzy podkreśla głębię tych emocji. To piękne poetyckie ujęcie ceny, jaką płaci się za sławę i utrzymywanie silnego, nieugiętego wizerunku.

Teledysk do „Haifisch” jest prawdziwym arcydziełem autoironii Rammstein i doskonale uzupełnia warstwę liryczną. Przedstawia on fikcyjny pogrzeb Tilla Lindemanna, na którym reszta zespołu zastanawia się nad jego następcą, rozważając kandydatury takich postaci jak James Hetfield z Metalliki czy Henry Rollins. Wideo obfituje w liczne odniesienia do poprzednich teledysków Rammstein, ukazując humorystyczne sceny, w których Till „ginie” z rąk innych członków zespołu. Na przykład, Richard Kruspe przecina linę wspinaczkową ("Ohne dich"), a Flake dusi Tilla spagetti ("Keine Lust"). Całość kulminuje się, gdy okazuje się, że Till upozorował własną śmierć i relaksuje się na Hawajach, wysyłając zespołowi pocztówkę. To wszystko wzmacnia przesłanie o niezniszczalności i samowystarczalności zespołu, a także o jego dystansie do własnego wizerunku i medialnego szumu. Jest to potwierdzenie, że Rammstein jest siłą, która przetrwa wszystko, nawet hipotetyczną "śmierć" frontmana.

Również występy na żywo „Haifisch” są ikoniczne. Często podczas utworu, jeden z członków zespołu (najczęściej Flake Lorenz) surfuje po publiczności w pontonie, machając flagą kraju, w którym grają. Ten element, choć widowiskowy, może być również interpretowany jako pływanie po „słonych wodach” sławy i interakcji z fanami, jednocześnie podkreślając ich bezkompromisowe podejście do show. Paul Landers w jednym z wywiadów zapowiedział teledysk jako „klasyczne wideo Rammstein z historią”, co idealnie oddaje jego złożoność i wielopoziomowość.

Podsumowując, „Haifisch” to złożona interpretacja tożsamości Rammstein – zespołu, który jest silny i zjednoczony („Wir halten zusammen”), ale jednocześnie nosi w sobie ukryte emocje i samotność („Rekin ma łzy, lecz ich nie widać”). Jest to hymn o przetrwaniu w bezwzględnym świecie show-biznesu, o lojalności i o tym, że nawet najpotężniejszy drapieżnik ma swoją wrażliwą stronę, którą jednak sprytnie ukrywa pod powierzchnią.