Interpretacja Ave verum (sung in french) - Nana Mouskouri

Piosenka „Ave verum (sung in french)” w wykonaniu Nany Mouskouri to utwór głęboko zakorzeniony w tradycji, lecz jednocześnie śmiało wybiegający w przyszłość, zadając fundamentalne pytania o naturę wiary, cierpienia i odkupienia. Początkowe wersy utworu, „Ave verum / Corpus natum / De Maria virgine”, nawiązują bezpośrednio do średniowiecznego łacińskiego hymnu eucharystycznego Ave verum corpus. Ten 14-wieczny hymn to medytacja nad rzeczywistą obecnością Chrystusa w Eucharystii i odkupieńczym znaczeniem cierpienia dla wierzących, łącząca ciało Chrystusa z łonem Maryi i jego ofiarą na krzyżu. Jednakże francuska wersja Nany Mouskouri, której tekst stworzyli Pierre Delanoë i Claude Lemesle, a muzykę Roger Loubet, czerpiąc inspirację z utworu Carmina Burana Carla Orffa, z 1987 roku, szybko odchodzi od dosłownego tłumaczenia, wplatając w tradycyjną formę uniwersalne i ponadczasowe przesłanie.

Po tych początkowych, łacińskich frazach, piosenka Nany Mouskouri nabiera nowego wymiaru, stając się symboliczną podróżą przez czas i kontynenty. Artystka śpiewa o „synu Fatimy”, „synu Ramindiry”, „synu Marii” i „synu Victorii”, którzy mają umrzeć na krzyżu w odległych miejscach, takich jak Chartum, Rangun, Kamerun czy Melbourne. Daty tych wydarzeń – 2033, 3033, 5033, 10033, a nawet 20033 – podkreślają, że cierpienie i ofiara, symbolizowane przez śmierć na krzyżu, nie są jedynie wydarzeniami historycznymi, ale stałym elementem ludzkiej kondycji, powtarzającym się na przestrzeni wieków w różnych kulturach i kontekstach. Nana Mouskouri, znana z wrażliwości na uniwersalne ludzkie doświadczenia i z głębokiej, jak sama podkreśla, wiary chrześcijańskiej – w wywiadzie z 2014 roku dla Premier Christian Radio stwierdziła, że wiara daje jej odwagę do istnienia i bez niej czuje, że nie istnieje – używa tych obrazów, aby wskazać na wszechobecność poświęcenia i bezbronności w obliczu brutalności świata.

Tekst piosenki, zderzając archetyp ofiary z obojętnością współczesnego świata, rysuje obraz smutnej rzeczywistości. Zwroty takie jak „Des hommes rient des femmes prient” (mężczyźni się śmieją, kobiety się modlą) ukazują rozdźwięk między okrucieństwem a bezsilną wiarą. Co więcej, artystka krytycznie odnosi się do różnych postaci religijnych: „Un marabout dit n'importe quoi” (marabut plecie byle co), „Un prêtre hindou dit n'importe quoi” (hinduski kapłan plecie byle co), „Le grand sorcier dit n'importe quoi” (wielki czarownik plecie byle co), a nawet „Le pasteur chante un alléluia” (pastor śpiewa alleluja). Te słowa mogą sugerować, że w obliczu prawdziwego, powtarzającego się cierpienia, instytucje religijne i ich przedstawiciele często nie oferują realnego wsparcia czy zrozumienia, a ich reakcje są puste, banalne lub wręcz lekceważące.

Centralne przesłanie utworu krystalizuje się w powtarzającym się pytaniu: „Qui a écrit que Jésus-Christ / Ça n'était possible qu'autrefois?” (Kto napisał, że Jezus Chrystus / Był możliwy tylko kiedyś?). To retoryczne pytanie jest wyzwaniem rzuconym wszelkim próbom zamykania duchowego wymiaru Chrystusa w kategoriach przeszłości, historii czy jednej tylko doktryny. Nana Mouskouri, która przez całą swoją karierę nagrała ponad 450 albumów w co najmniej trzynastu językach i sprzedała miliony płyt na całym świecie, stając się jedną z najlepiej sprzedających się artystek wszech czasów, wykorzystuje swoją platformę, by podkreślić uniwersalność i ponadczasowość przesłania o ofierze, współczuciu i potrzebie duchowego przebudzenia.

Poprzez „Ave verum (sung in french)”, Nana Mouskouri nie tylko interpretuje znany hymn, ale przekształca go w potężną refleksję nad kondycją ludzkości. Ukazuje, że istota chrystusowego poświęcenia, niewinnego cierpienia i dążenia do odkupienia jest wiecznie aktualna i przejawia się w różnych formach, niezależnie od geografii czy epoki. Piosenka jest wołaniem o empatię i uznanie, że prawdziwa duchowość wykracza poza dogmaty i rytuały, rezonując z odwiecznym bólem i nadzieją człowieka.