Interpretacja Zu Atrapatu Arte - Kortatu

"Zu Atrapatu Arte" to jeden z najbardziej ikonicznych utworów baskijskiego zespołu Kortatu, który w latach 80. był pionierem gatunku ska punk i Rock Radikal Vasco (Radykalny Rock Baskijski). Piosenka, której tytuł oznacza dosłownie "Aż cię złapią" lub "Dopóki cię nie dopadną", stanowi ostry krzyk protestu i krytykę społeczną, wymierzoną w obojętność i hipokryzję klasy burżuazyjnej.

Tekst utworu jest prosty, ale niezwykle mocny i bezpośredni w swoim przekazie. Rozpoczyna się od opisania tragicznych realiów ulicy: "Młody człowiek umiera od narkotyków, napady, akt terrorystyczny" ("Gazte bat drogaz hiltzen da, Atrakoak, hilketa terrorista bat"). Te wydarzenia, choć wstrząsające, są następnie sprowadzone do roli codziennych nagłówków: "Wszystko, wszystko, jest w gazetach" ("Denak, denak, paperetan daude"). Ten wers podkreśla, jak media (czy szerzej, społeczeństwo) mogą trywializować tragedie, zamieniając je w suche fakty, które nie wzbudzają prawdziwej empatii.

Centralnym punktem utworu jest refren, powtarzany kilkukrotnie: "Ty, ty, aż cię złapią" ("Zu, zu atrapatu arte"). To sformułowanie jest dwuznaczne i wielowymiarowe. Może odnosić się do nadziei na to, że obojętni w końcu zostaną zmuszeni do zmierzenia się z konsekwencjami swojej bierności, że rzeczywistość ulicy dotknie ich osobiście. To niczym groźba, że problem, który ignorują, w końcu ich "dopadnie", naruszy ich bezpieczny i odizolowany świat.

Następnie piosenka bezpośrednio atakuje klasę uprzywilejowaną: "Ty, przeklęty burżuazyjny, nigdy niczego nie zrozumiesz. Dla ciebie to, co dzieje się na ulicy, to problemy innych" ("Zu burgues madarikatua, Ez duzu inoiz ezer ulertuko, Zuretzat kalean gertazen dena, Besteen arazoak dira"). Te słowa doskonale oddają fundamentalny konflikt klasowy i brak empatii, który Kortatu widziało w społeczeństwie. Burżuazja jest przedstawiana jako klasa odłączona od rzeczywistości, która postrzega cierpienie jako coś obcego, nie swojego, coś, co nie zasługuje na jej uwagę ani interwencję. Zespół, pochodzący z baskijskiego Irun, był silnie związany z ruchem narodowym i lewicowym abertzale, a ich teksty często poruszały kwestie ucisku Basków, tortur policyjnych i potrzeby sprawiedliwości społecznej.

"Zu Atrapatu Arte" pochodzi z debiutanckiego, imiennego albumu Kortatu z 1985 roku, który szybko stał się hitem i utorował zespołowi drogę do ogólnokrajowej, a nawet europejskiej sławy. Album ten zaprezentował ich charakterystyczne połączenie ska, punk rocka i reggae, z melodyjnymi, chwytliwymi, ale jednocześnie głęboko politycznymi tekstami. Piosenka ta, obok takich utworów jak "Sarri Sarri" czy "Nicaragua Sandinista", jest uważana za jeden z klasyków Kortatu.

Zespół, choć tworzył muzykę pełną energii i zabawy, nigdy nie unikał trudnych tematów i miał poważne problemy z cenzurą z powodu swojego zaangażowania politycznego i wspierania idei niezależnej i socjalnej Kraju Basków. Ich muzyka i teksty ewoluowały, a baskijski (euskera) z czasem zyskiwał przewagę nad hiszpańskim w ich twórczości, co było wyrazem obrony tożsamości narodowej. Właśnie w tym kontekście "Zu Atrapatu Arte", śpiewane w całości po baskijsku, zyskuje dodatkową warstwę znaczeniową – jest głosem marginalizowanych, nie tylko pod względem ekonomicznym, ale i kulturowym.

Piosenka ta, mimo że powstała w konkretnym kontekście społecznym i politycznym Kraju Basków lat 80., pozostaje aktualna jako hymn przeciwko apatii i nierówności. Jest to nie tylko oskarżenie, ale i wezwanie do refleksji, przypomnienie, że problemy "innych" mogą w końcu stać się problemami "twoimi". W dobie globalnych kryzysów społecznych, ekonomicznych i humanitarnych, przesłanie Kortatu o konieczności zrozumienia i odpowiedzialności za to, co dzieje się wokół, nadal rezonuje z siłą. Jest to ostrzeżenie, że obojętność ma swoją cenę, a ignorowanie trudnej rzeczywistości nie sprawi, że zniknie ona, a jedynie opóźni nieuchronne zderzenie.