Interpretacja La Cultura - Kortatu

Piosenka „La Cultura” baskijskiej grupy Kortatu to bezpośrednia i cięta krytyka systemu edukacji oraz tego, jak społeczeństwo wartościuje intelektualizm. Już w pierwszych wersach utwór przedstawia poczucie znużenia i demotywacji podmiotu lirycznego, który niechętnie zmusza się do nauki przed egzaminem, postrzegając to jako męczące i bezsensowne zadanie. Tekst oddaje alienację i nudę, gdzie nauka, niegdyś postrzegana jako konstruktywna, inspirująca i edukacyjna, stała się monotonną i opresyjną powinnością. Użycie słowa „Anfetamina” podkreśla sztuczne środki, po które trzeba sięgać, aby sprostać wymaganiom systemu, co dodatkowo akcentuje utratę autentycznej motywacji.

Centralnym i najbardziej prowokacyjnym elementem utworu jest powtarzający się refren z hasłem „Revilla viejo cerdo, vamos a entromparnos” (Revilla stara świnio, pobijmy się/stawmy czoła sobie). „Revilla” to postać symbolizująca władzę i uciskający system, który przytłacza studentów. Wyraża nagromadzone przez lata poczucie urazy wobec systemu, który zamiast inspirować, zdaje się tłumić kreatywność i wolność. Według jednej z interpretacji, postać „Revilli” mogła być zainspirowana komiksowym wizerunkiem świni autorstwa R. Crumba, co nadaje jej uniwersalny, symboliczny wymiar opresyjnej władzy, niekoniecznie wskazując na konkretnego polityka. Samo sformułowanie „que la cultura es tortura, no nos vamos a engañar” (że kultura to tortura, nie będziemy się oszukiwać) jest kluczową tezą piosenki. Nie oznacza to totalnego odrzucenia kultury, lecz jest to raczej ostry sprzeciw wobec narzuconej, jałowej, elitarniej lub opresyjnej formy kultury, która zamiast rozwijać, jedynie zniewala i męczy. Lider zespołu, Fermin Muguruza, po latach potwierdził, że była to prowokacja i gra na sprzecznościach.

Piosenka rozszerza swoją krytykę na samą ideę intelektualizmu, opisując ludzi, którzy „spędzają lata z nosem w książkach”, stając się „pieprzonymi intelektualistami”, próbującymi być bardziej kulturalnymi od innych, podczas gdy „świat ucieka im sprzed oczu”. Jest to zarzut wobec akademickiej elityzacji, oderwania od rzeczywistości i teoretycznego podejścia do wiedzy, które pomija autentyczne zaangażowanie w życie.

Kortatu, jako ikona baskijskiego punk rocka i ska-punka, uformowany w 1984 roku, odegrał znaczącą rolę w lewicowym nacjonalizmie baskijskim, będąc prekursorem ruchu Rock Radikal Vasco (RRV). Zespół był znany z politycznie zaangażowanych tekstów, kwestionujących struktury władzy i społeczne normy. Fermin Muguruza, gitarzysta i wokalista Kortatu, inspirowany był takimi zespołami jak The Clash, a jego muzyka stała się częścią baskijskiej walki o sprawiedliwość. Kortatu konsekwentnie sprzeciwiało się wszelkim klasyfikacjom, utrzymując swój styl politycznego i społecznego protestu. Nazwa zespołu wywodzi się z pseudonimu Manuel Mª Garmendii Zubiarraina, przemytnika ETA, który zginął z rąk Gwardii Cywilnej, co dodatkowo podkreśla ich radykalne korzenie i zaangażowanie. Muguruza wielokrotnie podkreślał, że muzyka może być bronią do wywoływania zmian na poziomie narodowym i narzędziem aktywizmu kulturalnego. „La Cultura” stanowi manifest przeciwko jałowemu i przymusowemu pojmowaniu wiedzy, wzywając do autentycznej, wyzwalającej formy kultury, która służy rozwojowi, a nie represji.