Interpretacja Incipit Satan - Gorgoroth

Gorgoroth, zespół blackmetalowy z Bergen w Norwegii, od momentu powstania w 1992 roku, konsekwentnie buduje swoją reputację na surowym brzmieniu, prowokacyjnej estetyce i niezachwianym przywiązaniu do ideologii satanistycznej. Tytułowy utwór z ich piątego albumu studyjnego, wydanego 7 lutego 2000 roku, „Incipit Satan” jest kwintesencją ich artystycznego credo i stanowi jeden z najbardziej rozpoznawalnych hymnów zespołu. Łacińskie „Incipit Satan” oznacza dosłownie „Tu zaczyna się Szatan” lub „Szatan rozpoczyna się”, co natychmiastowo zarysowuje antychrześcijański i satanistyczny program liryczny utworu i całego albumu.

Album Incipit Satan był pierwszym, na którym Gaahl pełnił funkcję głównego wokalisty, choć wcześniej zaśpiewał już na tytułowym utworze z płyty Destroyer. To właśnie Gaahl, znany ze swoich radykalnych poglądów i otwarcie wyrażanej nienawiści do chrześcijaństwa, napisał tekst do „Incipit Satan” oraz do utworu „Ein Eim av Blod og Helvetesild”. Muzykę do tytułowego kawałka skomponował Tormentor, który był również gitarzystą w tamtym czasie. Warto zaznaczyć, że Incipit Satan był również ostatnim albumem z udziałem Tormentora na gitarze i jedynym z Sjt. Erichsenem na perkusji.

Tekst utworu jest mocno symboliczny i enigmatyczny, co jest charakterystyczne dla black metalu, który często unika dosłownej narracji na rzecz budowania atmosfery i prowokacji. Rozpoczyna się od słów: „ridin' blind from heaven high / from volvy the chain / if hate sudden children”. Ten fragment można interpretować jako obraz upadku, odejścia od boskiego porządku, być może nawet upadłego anioła, który „ślepo” zstępuje z wyżyn niebios. „Volvy the chain” jest niezwykle rzadkim lub zniekształconym zwrotem, co może sugerować skrępowanie, uwikłanie, a następnie zerwanie łańcuchów, które symbolizują opresję czy boskie ograniczenia. W kontekście satanistycznej ideologii Gorgoroth, często manifestowanej w kontrowersyjnych występach na scenie, gdzie używano m.in. nabitych na pal głów owiec i świń czy ukrzyżowanych nagich modeli, ten „upadek” jest triumfem, wyzwoleniem. Gaahl, zapytany kiedyś o inspiracje dla Gorgoroth, odpowiedział krótko: „Szatan”, a na pytanie, co Szatan reprezentuje, odparł: „Wolność”. Dla niego, Szatan symbolizuje „naturalny porządek, wolę człowieka, wolę rozwoju, wolę stania się nadczłowiekiem i niebycia uciśnionym przez żadne prawo, takie jak kościół, który jest jedynie sposobem kontrolowania mas”.

Druga zwrotka – „why repare the choke of unchances lierin' worm / through a new bladin` in / tired to raped your lair / write the janata decive / blessin' in dark heaven” – kontynuuje motywy rozkładu i sprzeciwu. „Lierin' worm” przywołuje obrazy rozkładu, kłamstwa i podstępu. Odmowa „naprawy” zdławionego kłamstwa sugeruje odrzucenie fałszywych nadziei lub obietnic. Wyrażenie „tired to raped your lair” może odnosić się do zmęczenia trwającym systemem religijnym, który jest postrzegany jako opresyjny „legowisko” czy „siedziba”, która została już „zgwałcona” – czyli zbezczeszczona, obalona. „Blessin' in dark heaven” to oksymoron, typowy dla antyteistycznej retoryki, gdzie pojęcia tradycyjnie kojarzone z boskością są przekręcane i umieszczane w kontekście ciemności i nihilizmu.

W kolejnej części tekstu: „run tied from hell / run chain of the hebrow / rechain the proved new earth / when blood rages in the sky / chaos head destruction”, przesłanie staje się jeszcze bardziej apokaliptyczne i destrukcyjne. „Chain of the hebrow” to bezpośrednie odniesienie do korzeni judeo-chrześcijańskich, symbolizujące religijne okowy, które muszą zostać zerwane. „Rechain the proved new earth” może oznaczać ponowne ustanowienie pierwotnego, pogańskiego porządku na nowo „udowodnionej” (a więc oczyszczonej z chrześcijaństwa) ziemi. Obraz „blood rages in the sky” i „chaos head destruction” to wizja totalnej zagłady, kosmicznego konfliktu, gdzie krew i chaos zwiastują zniszczenie starego świata, by zrobić miejsce dla nowego. To także nawiązanie do nihilistycznych i antyspołecznych tendencji obecnych w black metalu, który często celebruje zniszczenie jako akt oczyszczenia.

Refren, powtarzane czterokrotnie „incipit satan”, działa jak mantra, inwokacja i deklaracja. To ostateczne ogłoszenie nadejścia Szatana, nie tylko jako metaforycznej siły wolności i buntu, ale także jako realnej obecności, która zaczyna swoje panowanie. To esencja satanizmu teistycznego, do którego Infernus (założyciel Gorgoroth) otwarcie się przyznaje.

Ostatnie strofy: „destroyed of all / god along destruction / destroyed of all / rise of pop hell” cementują motyw totalnej anihilacji. „Destroyed of all” to wezwanie do unicestwienia wszystkiego, co stare, słabe i narzucone. „God along destruction” sugeruje, że sam Bóg jest częścią tego zniszczenia, albo że zostanie zniszczony wraz z resztą. Interesujące jest wyrażenie „rise of pop hell”. Może ono być krytyką spłyconej, skomercjalizowanej wersji „zła” lub „rebelii”, albo też triumfem Piekła, które wznosi się do władzy nad masami, być może nawet w sposób „popularny”, ironicznie odwracając pojęcia. Recenzje albumu często podkreślały, że Gorgoroth na Incipit Satan eksperymentował z industrialnymi elementami, co odróżniało go od ich wcześniejszych, bardziej surowych nagrań blackmetalowych. Ta „nowoczesna” produkcja i eksperymenty, choć przez niektórych krytykowane za odejście od „surowego black metalu”, mogły być postrzegane jako próba stworzenia „nowego” brzmienia dla „nowego piekła”.

„Incipit Satan” to utwór, który doskonale oddaje esencję Gorgoroth – nieprzejednaną nienawiść do chrześcijaństwa, kult indywidualnej wolności i satanistycznej siły, oraz wizję apokaliptycznego oczyszczenia świata. Liryki, choć często niejasne, stanowią potężny manifest ideologiczny, który wraz z agresywną i eksperymentalną muzyką tworzy dzieło, które wciąż wywołuje dyskusje i kontrowersje, umacniając status Gorgoroth jako jednej z najbardziej bezkompromisowych kapel black metalowych.