Interpretacja Pieśń o generale Tadeuszu Jordanie Rozwadowskim - Izabella Konar

Piosenka Izabelli Konar zatytułowana „Pieśń o generale Tadeuszu Jordanie Rozwadowskim” jest hołdem złożonym postaci, której rola w odzyskaniu niepodległości Polski i obronie jej granic była niezwykle istotna, lecz często marginalizowana w polskiej historiografii. Utwór ten ma na celu przywrócenie pamięci o generale Rozwadowskim, podkreślając jego niezłomność, talent wojskowy i głęboki patriotyzm, co bezpośrednio nawiązuje do wersu „pamięć którego wróg wciąż zaciera”.

Rozpoczynając od stwierdzenia, że „Historia Polski ma Bohatera, pamięć którego wróg wciąż zaciera”, Izabella Konar od razu wskazuje na niesprawiedliwość historyczną. Tadeusz Jordan Rozwadowski, wybitny wojskowy z rodziny o głębokich tradycjach patriotycznych – jego przodkowie walczyli m.in. pod Wiedniem, w powstaniu kościuszkowskim i listopadowym – stał się ofiarą politycznych rozgrywek po przewrocie majowym w 1926 roku. Piłsudczycy, mimo jego lojalności wobec Naczelnego Wodza podczas Bitwy Warszawskiej, aresztowali go i oskarżyli o przestępstwa kryminalne. Nawet po zwolnieniu z więzienia, które fatalnie odbiło się na jego zdrowiu, środowisko piłsudczykowskie kontynuowało nagonkę, podważając jego dokonania. Dopiero w ostatnich latach następuje powolne odkopywanie jego zasług.

W kolejnych strofach piosenka chronologicznie przedstawia kluczowe momenty z życia generała, zaczynając od jego służby w Wielkiej Wojnie. Rozwadowski, wykształcony w wiedeńskich akademiach wojskowych, był oficerem armii austro-węgierskiej i już wtedy wykazał się talentem strategicznym, wprowadzając innowacyjną „ruchomą zasłonę ogniową” podczas bitwy pod Gorlicami w 1915 roku. Piosenka podkreśla, że na Wielką Wojnę wyruszał „śmiało, gdyż niepodległość to przynieść miało”, co odzwierciedla jego postawę patriotyczną i cel, jakim było odzyskanie suwerenności przez Polskę. Mimo służby w armii zaborczej, wstawiał się za prześladowaną ludnością polską, zrażając do siebie austriackie dowództwo, a w 1916 roku został przeniesiony w stan spoczynku.

Po odzyskaniu niepodległości, generał Rozwadowski odegrał kluczową rolę w tworzeniu zrębów Wojska Polskiego. 28 października 1918 roku objął stanowisko szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego i natychmiast rozpoczął organizowanie centralnych instytucji wojskowych oraz nowych oddziałów. To z jego rozkazu, już 4 listopada 1918 roku, polskie wojsko przejęło klasztor na Jasnej Górze, symbolicznie wyzwalając duchową stolicę Polski z rąk zaborców. W tym samym dniu wydał również rozkaz o utworzeniu dywizji jazdy, dając początek kawalerii Wojska Polskiego. Te wydarzenia, o których śpiewa Konar, są kamieniem milowym w historii odrodzonego państwa.

Kolejna zwrotka koncentruje się na heroicznej obronie Lwowa przed wojskami ukraińskimi. Rozwadowski, mianowany Naczelnym Dowódcą Wojsk Polskich w Galicji Wschodniej w listopadzie 1918 roku, zreorganizował skromne siły obrońców i osobiście dowodził walkami, odmawiając nawet wykonania rozkazu wycofania się z miasta. Jego postawa i niezłomność uratowały Lwów, za co był owacyjnie żegnany przez mieszkańców po przekazaniu dowództwa.

Piosenka kulminuje w opisie przełomowego roku 1920, kiedy to generał Rozwadowski, ponownie powołany na szefa Sztabu Generalnego, odegrał fundamentalną rolę w zwycięstwie nad bolszewikami w Bitwie Warszawskiej. Choć często przypisywano zasługi wyłącznie Piłsudskiemu, to Rozwadowski był autorem planu kontrnatarcia i koordynatorem bitwy, mając dostęp do kluczowych informacji dzięki polskim kryptologom. Jego „niezwykła praca, optymizm i doskonała współpraca z Naczelnym Wodzem” doprowadziły do „wielkiego zwycięstwa”. Utwór kończy się nawiązaniem do „cudu Bożego”, co odnosi się do powszechnego określenia Bitwy Warszawskiej jako „Cudu nad Wisłą”, podkreślając wymiar duchowy i znaczenie historyczne tego wydarzenia dla Polski i całej Europy.

Brak konkretnych wywiadów z Izabellą Konar na temat tej piosenki w dostępnych informacjach nie umniejsza jej znaczenia. Sama piosenka jest aktem przywracania generała Rozwadowskiego do świadomości publicznej, dołączając do rosnącego nurtu prób odzyskiwania jego należnego miejsca w panteonie polskich bohaterów. Można przypuszczać, że inspiracją do jej powstania była właśnie potrzeba oddania hołdu zapomnianemu dowódcy, którego „historia… ma Bohatera” pomimo „zacieraną pamięci”. Piosenka Izabelli Konar to zatem nie tylko utwór muzyczny, ale apel o sprawiedliwość historyczną i przypomnienie o niekwestionowanych zasługach generała Tadeusza Jordana Rozwadowskiego.