Interpretacja So oder so - Eisbrecher

Piosenka „So oder so” zespołu Eisbrecher, wydana 23 stycznia 2015 roku na albumie „Schock”, stanowi głęboką refleksję nad ludzką kondycją, dylematami wyboru, konsekwencjami oraz nieuchronnością losu. Zespół, znany ze swoich tekstów dotykających chłodnych realiów świata i społecznych obserwacji, w tym utworze prezentuje obraz, w którym przymus dostosowania zderza się z wewnętrzną potrzebą autentyczności, a wszystko to podlane jest sosem egzystencjalnego fatalizmu.

Początkowe wersy – „Tu was man dir sagt / Dann kannst du machen was du willst” (Rób, co ci każą / Wtedy będziesz mógł robić, co zechcesz) – to przewrotna ironia, która od razu wciąga słuchacza w dylemat. To gorzka rada, wskazująca na to, że w społeczeństwie często wolność jest warunkowana wcześniejszym ulegnięciem systemowi. Następujące po nich „Fang nicht an zu weinen / Mach es nicht schlimmer als es ist” (Nie zaczynaj płakać / Nie rób tego gorszym, niż jest) to wezwanie do pragmatyzmu, do niepoddawania się emocjom, które mogą jedynie pogorszyć sytuację, być może sugerując, że wiele cierpień tkwi w naszej własnej percepcji.

Kolejna zwrotka maluje obraz rozczarowania, wynikającego z niespełnienia społecznych oczekiwań: „Du kannst jung und talentiert sein / Total am Boden und frustriert sein / Keine Frau, kein Pferd, kein Haus, kein Herd / Kein Schloss, keine Yacht / Was hast du falsch gemacht” (Możesz być młody i utalentowany / Całkowicie załamany i sfrustrowany / Bez kobiety, bez konia, bez domu, bez ogniska domowego / Bez zamku, bez jachtu / Co zrobiłeś źle?). Jest to mocny komentarz do materialistycznej definicji sukcesu, gdzie brak tych zewnętrznych symboli zamożności i statusu prowadzi do samokwestionowania i poczucia porażki. Alex Wesselsky, wokalista i główny autor tekstów Eisbrecher, w wywiadach często podkreślał, że zespół pełni rolę „łamaczy lodu” w „ochładzającym się ludzkim świecie”, a ich twórczość ma „ukazywać zimno” i być „ostrzegawczą, ofiarną, towarzyszącą i sprawczą jednocześnie – tak jak każdy inny”. Te słowa doskonale oddają sens krytyki podążania za pustymi ideałami, obecnej w tekście „So oder so”.

Refren jest kwintesencją fatalizmu i wiary w nieuchronne konsekwencje: „Es kommt wie es kommt, so oder so / Es ist wie es ist, so oder so / Es bleibt was bleibt, so oder so / Jede Sünde wird gesühnt / Jeder bekommt was er verdient” (Przyjdzie, co ma przyjść, tak czy siak / Jest, jak jest, tak czy siak / Zostanie, co ma zostać, tak czy siak / Każdy grzech zostanie odpokutowany / Każdy dostanie to, na co zasłuży). Powtórzenie frazy „so oder so” podkreśla bezkompromisowość losu i sprawiedliwości, która – według piosenki – dosięgnie każdego, niezależnie od prób ucieczki czy unikania odpowiedzialności. To przypomina o uniwersalnym porządku, w którym każda akcja ma swoją reakcję.

Znamienna jest zmiana tonu w drugiej części utworu. Po fatalistycznym refrenie pojawia się niemal rebeliantyczne zawołanie: „Tu nicht was man dir sagt / Dann kannst du machen was du willst / Hör nicht auf zu glauben / An das was falsch und richtig ist” (Nie rób, co ci każą / Wtedy będziesz mógł robić, co zechcesz / Nie przestawaj wierzyć / W to, co jest złe i dobre). To bezpośrednie odwrócenie początkowej rady, sugerujące, że prawdziwa wolność leży w buncie przeciwko narzuconym zasadom i w pielęgnowaniu własnego kompasu moralnego. To wezwanie do zachowania indywidualizmu i niezależnego myślenia w obliczu presji konformizmu.

Jednak ta nowo odkryta wolność ma swoją cenę, co pokazuje ostatnia zwrotka: „Willst du reicher noch als reich sein / Dann musst du gleicher noch als gleich sein / Keine Liebe, kein Leid, keine Ruhe, keine Zeit / Kein Held, keine Schlacht / Was hast du falsch gemacht” (Chcesz być bogatszy niż bogaty / Wtedy musisz być bardziej równy niż równy / Bez miłości, bez cierpienia, bez spokoju, bez czasu / Bez bohatera, bez bitwy / Co zrobiłeś źle?). Sugeruje to, że ekstremalne dążenie do bogactwa i statusu często prowadzi do ujednolicenia, utraty indywidualności i — co najważniejsze — do zubożenia życia emocjonalnego i duchowego. Brak „miłości, cierpienia, spokoju, czasu” to przestroga przed pustką, jaka może towarzyszyć szczytowi materialnego sukcesu.

Piosenka kończy się melancholijną konkluzją, która domyka interpretację ludzkiego doświadczenia: „Ob krank vor Glück / Ob blind vor Neid / Der Mensch, er denkt / Und tut sich leid / Tut sich so leid” (Czy chory od szczęścia / Czy ślepy od zazdrości / Człowiek, on myśli / I żałuje się / Tak bardzo się żałuje). Te wersy trafnie oddają tendencję człowieka do użalania się nad sobą, niezależnie od jego pozycji – czy to w skrajnym szczęściu, czy w destrukcyjnej zazdrości. To uniwersalna obserwacja nad psychiką, która niezmiennie szuka powodów do żalu, co stanowi gorzką, ale prawdziwą pointę utworu. Alex Wesselsky i Andre Buchmann, autorzy tekstu „So oder so”, poprzez ten utwór stworzyli wielowymiarową narrację o zmaganiach z narzuconymi oczekiwaniami, poszukiwaniu sensu i akceptacji nieuchronności życia, co pozostaje jednym z najbardziej charakterystycznych elementów twórczości Eisbrecher.