Interpretacja Ale jestem - Doda

Doda, a właściwie Dorota Aqualiteja Rabczewska, to jedna z najbardziej rozpoznawalnych i charyzmatycznych postaci polskiej sceny muzycznej. Utwór „Ale jestem” stanowi szczególny punkt w jej karierze – jest to jej debiutancki singel solowy, wydany w 2007 roku po odejściu z zespołu Virgin, a jednocześnie utwór promujący jej pierwszy solowy album, „Diamond Bitch”. Piosenka, której tekst napisała Magdalena Maria Czapińska, a muzykę skomponował Tomasz Lewandowski, ukazuje artystkę w nieco innym świetle niż jej ówczesny, często kontrowersyjny wizerunek medialny.

Początkowe strofy piosenki malują obraz budzącego się świata, pełnego prostoty i harmonii: „Oczy otwieram, staje się świat / Nade mną niebo, przede mną sad / Jabłek zielonych zapach i smak / I wszystko proste tak”. To liryczne otwarcie wprowadza w stan kontemplacji, sugerując, że pomimo zgiełku i złożoności życia, fundamentalne wartości i piękno natury pozostają niezmienne. Jest to kontrast do publicznego wizerunku Dody, często kojarzonej ze skandalami i prowokacją, choć sama artystka przyznała, że wizerunek skandalistki w dużej mierze kreowała, by zwrócić na siebie uwagę w początkach kariery.

Głównym przesłaniem utworu jest carpe diem, czyli wezwanie do pełnego i świadomego życia. Powtarzające się frazy „Trzeba żyć naprawdę, żeby oszukać czas” oraz „Trzeba żyć najpiękniej, żyje się tylko raz” stanowią swoiste credo piosenki. To manifest, który zachęca do czerpania z życia garściami, marzenia, kochania i śnienia, by „naprawdę żyć”. W kontekście debiutu solowego Dody, ten fragment może być interpretowany jako jej własna deklaracja nowego początku, po latach intensywnej działalności z Virgin, gdzie jej problemy zdrowotne (przepuklina krążka międzykręgowego i operacja kręgosłupa w 2006 roku) miały wpływ na zawieszenie działalności zespołu.

W refrenie pojawia się seria metafor, które opisują podmiot liryczny jako jednocześnie mały i niepozorny, ale też niezaprzeczalnie obecny i pełen wewnętrznej siły. Bycie „piasku ziarenkiem w klepsydrze”, „zabłąkaną łódeczką wśród raf”, „kroplą deszczu” czy „trzciną myślącą wśród traw” symbolizuje kruchość i ulotność ludzkiej egzystencji w obliczu ogromu świata. Jednak kluczowe jest to, co następuje później: „Ale jestem”. To krótkie, lecz potężne zdanie jest afirmacją własnego istnienia, niezależnie od skali i znaczenia. Dalej podmiot liryczny staje się „iskrą i wiatru powiewem”, „smugą światła, co biegnie do gwiazd”, „chwilą, która prześcignąć chce czas” – to obrazy symbolizujące energię, dążenie do transcendencji i pragnienie pozostawienia po sobie śladu. Wiele z tych metafor odzwierciedla dążenie Dody do wyrażania siebie i do tego, by być „najlepszą” w swoim fachu, o czym wspominała w wywiadach.

W kolejnej zwrotce Doda podkreśla rolę muzyki jako środka wyrazu: „Ucha nadstawiam, słucham jak gra / Muzyka we mnie, w muzyce ja”. To wyznanie artystki, która pragnie „wyśpiewać, wyśpiewać, że” – zanim nadejdzie „wielka cisza”, czyli koniec życia – chce w pełni wykorzystać swój głos i talent. Muzyka staje się dla niej medium, przez które może przekazać swoje przesłanie o wartości życia i przemijania. Doda, jak sama twierdzi, od początku kariery pisze teksty opisujące własne przeżycia, co nadaje jej piosenkom charakter „manifestów”.

Zakończenie utworu niesie ze sobą refleksję nad tajemnicą bytu i nieuniknionym końcem: „Życie jest drogą, życie jest snem / A co będzie potem? Nie wiem, i wiem”. To pogodzenie się z niepoznawalnym, jednoczesne uznanie wiedzy o tym, że kres nastąpi, i niewiedzy o tym, co poza nim. Piosenka nie daje jednoznacznych odpowiedzi, lecz zachęca do skupienia się na teraźniejszości, na drodze i snach, które wypełniają życie. Ostatnie powtórzenia refrenu utrwalają to przesłanie – świadomość własnej, choć niewielkiej, obecności w świecie i determinację, by ją manifestować.

„Ale jestem” to hymn o sile istnienia, o determinacji w obliczu przemijania i o odwadze, by żyć na własnych zasadach. To utwór, który z perspektywy Dody symbolizował jej emancypację artystyczną i otwarcie nowego rozdziału w karierze. Mimo, że piosenka nie odniosła takiego sukcesu komercyjnego jak inne utwory z albumu „Diamond Bitch” (np. „Katharsis” czy „Nie daj się”), pozostaje znaczącym świadectwem artystycznych poszukiwań i osobistych przemyśleń Dody na początku jej solowej drogi. Tekst piosenki, choć na pierwszy rzut oka uniwersalny, zyskuje dodatkową głębię w kontekście burzliwego życia i kariery Dody, która niejednokrotnie udowadniała, że potrafi przetrwać "wśród raf" show-biznesu, zawsze jednak pozostając sobą – "Ale jestem". Artystka w ostatnich latach otwarcie mówiła również o swoich problemach zdrowotnych, w tym o walce z czerniakiem, co nadaje jej słowom o życiu i przemijaniu jeszcze głębszy, osobisty wymiar.