Interpretacja Dwa serca dwa smutki - Bajm

Piosenka „Dwa serca dwa smutki” zespołu Bajm, wydana na albumie Chroń mnie w 1986 roku, stanowi niezwykle intymne i poruszające świadectwo macierzyństwa, uchwycone w lirycznej, niemal poetyckiej formie. Utwór ten, z muzyką Jarosława Kozidraka i tekstem Beaty Kozidrak, osiągnął status przeboju, zdobywając pierwsze miejsce na Liście Przebojów Programu Trzeciego i drugie na Telewizyjnej Liście Przebojów w listopadzie 1985 roku. Co istotne, sama Beata Kozidrak w wywiadach i wypowiedziach potwierdziła, że utwór ten napisała dla swojej pierwszej córki, Katarzyny Pietras, urodzonej 7 grudnia 1981 roku, choć stworzenie tekstu wymagało od niej czasu, aby emocje dojrzały do tak ważnej dedykacji.

Pierwsze strofy utworu to hołd złożony nowemu życiu, które pojawiło się w świecie artystki: „Rośniesz, jak młody Bóg, na moich ramionach. Jak drzewo, którego nikt - nikt nie pokona. Dałam Ci wolę istnienia, Dałam Ci siłę tworzenia”. Te słowa odzwierciedlają głębię miłości matczynej, która postrzega swoje dziecko jako istotę o niemal boskim potencjale, niezwyciężoną i pełną wewnętrznej mocy. Obraz „młodego Boga” i „drzewa” symbolizuje niezłomność, rozwój i obfitość życia, które matka nie tylko zrodziła, ale także aktywnie wspiera w jego wzrastaniu, dając „wolę istnienia” i „siłę tworzenia”. To manifestacja przekonania, że matka jest fundamentem, na którym dziecko buduje swoją tożsamość i przyszłość.

Kolejne wersy, „Nowy nieznany szlak, nad Twoją głową! Może jest tylko snem, a może koronową? Zostań więc Bogiem i drzewem. Między mną, ziemią, a niebem”, ukazują matczyne obawy i nadzieje związane z przyszłością dziecka. Nieznany szlak to metafora niepewnej, lecz ekscytującej drogi życia, którą dziecko będzie podążać. Pytanie, czy jest to „tylko sen, a może korona”, odzwierciedla dylemat między ulotnością marzeń a perspektywą osiągnięcia wielkości i spełnienia. Prośba o to, by dziecko „zostało Bogiem i drzewem” między matką, ziemią a niebem, jest pięknym życzeniem, by zachowało swą wewnętrzną siłę i zakorzenienie, jednocześnie dążąc do najwyższych celów i czerpiąc z inspiracji.

Najbardziej przejmujący i esencjonalny jest refren, który oddaje dualizm macierzyńskich uczuć: „Więc teraz serca mam dwa - smutki dwa. I miłość po kres i radość do łez. Wieczory długie i złe - krótkie dnie. Więc całuj mnie częściej - bo nie wiem jak będzie! Gdy odejdziesz..”. Fraza „dwa serca, dwa smutki” doskonale oddaje stan matki, której serce, choć bije w niej jedno, teraz żyje także w dziecku, niosąc ze sobą podwójny ciężar emocji. Miłość i radość są tak intensywne, że prowadzą „do łez”, ale towarzyszy im nieodłączny smutek i lęk przed nieznanym. Długie, „złe” wieczory i krótkie dni symbolizują przemijający czas i świadomość kruchości chwili. Ostatnie wersy refrenu, „Więc całuj mnie częściej - bo nie wiem jak będzie! Gdy odejdziesz..”, wyrażają pilną potrzebę pielęgnowania obecnych momentów i głęboki strach przed odejściem dziecka, jego usamodzielnieniem, które choć naturalne, dla matki jest równoznaczne z pewną stratą i pustką.

W kontekście osobistym artystki, te słowa nabierają szczególnej mocy. Beata Kozidrak wielokrotnie podkreślała w wywiadach, że udaje jej się godzić rolę spełnionej artystki z macierzyństwem, co wiele kobiet w show-biznesie uważa za trudne. W rozmowie z Jastrząb Post w czerwcu 2023 roku, Kozidrak wyznała: „Ja po prostu kocham swoją rodzinę, jestem mega szczęśliwa i dumna też z tego, że mogłam pogodzić te dwa światy. Wiele kobiet, artystek nie doświadczyło tego szczęścia, jakie ja miałam w życiu”. Jej słowa potwierdzają, że macierzyństwo było dla niej równie ważną, co kariera, sferą życia. W wywiadzie dla „Twojego Stylu” z września 2018 roku, wspominała nawet, jak zabierała swoją starszą córkę w trasy koncertowe, by nie stracić z nią więzi, mówiąc: „Jestem dumna, że przez moją karierę nie ucierpiały dzieci”. Te wypowiedzi rzucają światło na głęboki kontekst piosenki, pokazując, że tekst „Dwa serca dwa smutki” jest szczerym odzwierciedleniem jej osobistych doświadczeń i wartości.

Ostatnia zwrotka, „Ojciec Twój pędziwiatr, uwieść mnie zdołał. Tulił jak cenny skarb, w swoich ramionach. Dałam Mu wolę istnienia, Dałam Mu siłę tworzenia”, wprowadza postać ojca dziecka, Andrzeja Pietrasa (współzałożyciela i menedżera Bajmu). „Pędziwiatr” sugeruje jego dynamiczną naturę, być może artystyczną duszę, która potrafiła uwieść i otoczyć miłością. Powtórzenie frazy „Dałam Mu wolę istnienia, Dałam Mu siłę tworzenia” jest tu niezwykle wymowne. Może odnosić się nie tylko do fizycznego aktu spłodzenia dziecka, ale także do wzajemnego wpływu partnerów na siebie – jak kobieta swoją miłością i obecnością również inspiruje i „tworzy” mężczyznę, a w ich wspólnym związku rodzi się nowe życie. To podkreśla ideę, że zarówno matka, jak i ojciec, na swój sposób, są kreatorami i opiekunami życia.

Pod względem historycznym, utwór „Dwa serca dwa smutki” wpisał się w twórczość Bajmu w okresie, gdy zespół, założony w 1978 roku, ewoluował od początkowej, harcersko-turystycznej stylistyki w stronę bardziej rockowego i pop-rockowego brzmienia. W 1985 roku, w trakcie nagrań do albumu Chroń mnie, nastąpiły zmiany personalne, a grupa powróciła do grania optymistycznego pop-rocka. Ten utwór jednak wyróżniał się spokojniejszą, liryczną odsłoną, z „surową elektroniką i niewielkim dodatkiem gitary elektronicznej”, co było czymś nowym w repertuarze Bajmu i zapowiadało liryczne tendencje Beaty Kozidrak. To pokazuje, że nawet w okresie dynamicznych zmian, artystka znalazła przestrzeń na głęboko osobistą refleksję w swojej twórczości.
„Dwa serca dwa smutki” to piosenka, która wykracza poza ramy typowego przeboju, stając się uniwersalną opowieścią o miłości, poświęceniu, lęku i nadziei, nierozerwalnie związanych z doświadczeniem macierzyństwa. Jej przesłanie rezonuje z każdym, kto poznał słodko-gorzką naturę głębokich więzi międzyludzkich i ulotności czasu.