Interpretacja It Doesn't Have To Be This Way - The Blow Monkeys

The Blow Monkeys' "It Doesn't Have To Be This Way" to piosenka o wiele głębsza niż jej chwytliwa, taneczna melodia mogłaby sugerować. Wydany w 1987 roku jako singiel przewodni z albumu She Was Only A Grocer's Daughter, utwór ten stał się największym hitem zespołu w Wielkiej Brytanii, osiągając 5. miejsce na liście singli. Jednak za fasadą popowego sukcesu kryje się ostra krytyka społeczna i polityczna, charakterystyczna dla twórczości The Blow Monkeys.

Tytuł utworu i płyty, She Was Only A Grocer's Daughter (pol. "Była tylko córką sklepikarza"), to bezpośrednie odniesienie do ówczesnej premier Wielkiej Brytanii, Margaret Thatcher, i jej konserwatywnego rządu. The Blow Monkeys, podobnie jak wiele innych lewicowych, pro-labourzystowskich grup muzycznych lat 80., otwarcie wyrażali swoje niezadowolenie z polityki Thatcher, krytykując niesprawiedliwości społeczne. W tym kontekście, refren "It doesn't have to be this way" staje się zawołaniem do zmiany, odrzuceniem panującego porządku i wezwaniem do wyzwolenia się z akceptacji status quo.

Tekst piosenki maluje obraz bierności i rezygnacji: "Just counting the hours / 'cause when your bed is made / then, baby it's too late" (pol. "Tylko liczyć godziny / bo kiedy łóżko jest pościelone / wtedy, kochanie, jest już za późno"). Te słowa sugerują, że ludzie biernie czekają, aż los zdecyduje za nich, akceptując daną sytuację bez próby protestu. Następnie utwór uderza w bardziej patetyczny ton, poruszając kwestie niesprawiedliwości społecznej: "there's no hope for a hungry child / whose joker is wild / they take all hope away / by the end of the day" (pol. "nie ma nadziei dla głodnego dziecka / którego joker jest dziki / zabierają całą nadzieję / do końca dnia"). To obraz bezbronności i beznadziei, zwłaszcza w obliczu systemowej opresji, która odbiera nadzieję najsłabszym. Fraza "whose joker is wild" może symbolizować osobę znajdującą się w rozpaczliwej sytuacji, gdzie wszystkie karty są przeciwko niej, a jej "dziki joker" – jedyna szansa na zmianę – jest bezużyteczny w obliczu przeważających sił.

Warto zauważyć, że piosenka, podobnie jak wcześniejszy hit "Digging Your Scene", poruszała także kwestie homofobii, która była szczególnie widoczna w latach 80. w obliczu kryzysu AIDS. Choć "It Doesn't Have To Be This Way" nie odnosi się do tego wprost, ogólne przesłanie o kwestionowaniu niesprawiedliwości i żądaniu czegoś więcej rezonowało z nastrojami społeczności, która czuła się marginalizowana. Dr. Robert (Robert Howard), lider zespołu, otwarcie krytykował publiczne wypowiedzi, takie jak te Donny Summer, która stwierdziła, że AIDS to "zemsta Boga na homoseksualistach".

Słowa "well, I just about had enough of the sunshine" są tu ironiczne. "Sunshine" zazwyczaj kojarzy się z radością i optymizmem, lecz w kontekście piosenki może oznaczać powierzchowną szczęśliwość, która maskuje głębsze problemy i cierpienia. Wokalista jest zmęczony tym fałszywym optymizmem, ignorującym rzeczywiste kłopoty społeczne.

Refren "Hey / what did I hear you say? / You know / It doesn't have to be this way / You! / when you walk out the door / You Gotta ask for more" to bezpośrednie wezwanie do działania. To apel, aby nie akceptować obecnej sytuacji i domagać się lepszych warunków, zarówno na poziomie osobistym, jak i społecznym. Ten fragment podkreśla ideę, że zmiana zaczyna się od indywidualnego wyboru i odwagi do kwestionowania norm.

Piosenka podkreśla również element współudziału w utrzymywaniu systemu: "just counting the pain / you've only got yourself to blame / for playing the game". Sugeruje to, że akceptacja zasad niesprawiedliwej gry prowadzi do własnego cierpienia. W tym sensie utwór może być odczytywany jako zachęta do przebudzenia i rezygnacji z bierności.

Końcowe wersy "From society / take a tip from me now, yeah / Do You want it? / do you want it? / don't you know that i got it baby?" są swoistym manifestem. Dr. Robert, jako głos zespołu, oferuje pewną perspektywę, być może sugerując, że posiada wiedzę lub rozwiązanie ("I got it"), które może pomóc w przełamaniu impasu. To wyzwanie rzucone słuchaczowi, by zastanowił się, czego naprawdę chce i czy jest gotów po to sięgnąć.

Warto wspomnieć, że The Blow Monkeys byli znani z łączenia popu, soulu i jazzu z politycznie zaangażowanymi tekstami. "It Doesn't Have To Be This Way" to doskonały przykład ich "sophisti-popowego" stylu, łączącego wpadającą w ucho melodię z przemyślanym przesłaniem. Utwór znalazł się również na ścieżce dźwiękowej do filmu Akademia Policyjna 4: Patrol obywatelski (1987), co mogło przyczynić się do jego międzynarodowej rozpoznawalności, mimo że w USA nie odniósł on takiego sukcesu na listach przebojów jak w Wielkiej Brytanii. Jak sam Dr. Robert stwierdził, było to "jedyna piosenka, o której od razu wiedziałem, że będzie hitem", a jej brak sukcesu w USA przypisywał problemom wewnętrznym w wytwórni RCA. Nagrano również demo utworu z Sam Brown, lecz jej wytwórnia je odrzuciła.

Podsumowując, "It Doesn't Have To Be This Way" to więcej niż tylko popowy przebój lat 80. To hymn sprzeciwu, który, pod chwytliwą melodią, kryje głębokie przesłanie o konieczności kwestionowania niesprawiedliwości społecznych i politycznych, wyzwolenia się z bierności i odważnego dążenia do lepszego świata.