Interpretacja Niepokonani - Perfect

„Niepokonani” zespołu Perfect to utwór, który z biegiem lat zyskał status ponadczasowego hymnu, poruszającego fundamentalne pytania o sens życia, hart ducha i godne pożegnanie z przeszłością. Wydany w 1997 roku jako singiel promujący album „Geny”, szybko stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych dzieł w dorobku grupy. Za słowa odpowiada niezrównany Bogdan Olewicz, natomiast muzykę skomponował Andrzej Nowicki. Piosenka zyskała olbrzymią popularność, utrzymując się na Liście Przebojów Programu Trzeciego przez 51 tygodni, z czego pięć na samym szczycie. Jej sukces był w dużej mierze zasługą Piotra Kaczkowskiego, który aktywnie promował utwór w radiu.

Tekst rozpoczyna się od sugestywnego obrazu „Gdy emocje już opadną / Jak po wielkiej bitwie kurz / Gdy nie można mocą żadną / Wykrzyczanych cofnąć słów”. To metafora odzwierciedlająca pokłótnie, rozczarowania czy trudne sytuacje życiowe, kiedy pewne decyzje zostały podjęte, a słowa wypowiedziane, bez możliwości ich cofnięcia. Podmiot liryczny staje przed dylematem: „Czy w milczeniu białych haniebnych flag / Zejść z barykady / Czy podobnym być do skały / Posypując solą ból / Jak posąg pychy samotnie stać”. To pytanie o postawę wobec porażki – czy poddać się i przyznać do błędu, czy też trwać w uporze i dumie, ignorując konsekwencje. Ten początkowy fragment często interpretowany jest w kontekście trudnych relacji międzyludzkich, zwłaszcza w związkach, gdzie po burzliwej sprzeczce pojawia się refleksja nad dalszym postępowaniem.

Kolejne wersy przenoszą nas w sferę osobistego kryzysu i straty: „Gdy ktoś, kto mi jest światełkiem / Gaśnie nagle w biały dzień / Gdy na drodze za zakrętem / Przeznaczenie spotka mnie”. Te słowa opisują nagłą utratę bliskiej osoby, źródła nadziei, lub moment konfrontacji z nieuchronnym losem. I znów pojawia się pytanie o reakcję: „Czy w bezsilnej złości łykając żal / Dać się powalić / Czy się każdą chwilą bawić / Aż do końca wierząc, że / Los inny mi pisany jest”. To wybór między poddaniem się rozpaczy a przyjęciem wyzwania, czerpaniem z każdej chwili i nadzieją na lepszą przyszłość. Markowski w tych strofach zdaje się zastanawiać nad fundamentalnymi postawami, jakie można przyjąć w obliczu życiowych ciosów.

Refren „Płyniemy przez wielki Babilon / Dopóki miłość nie złowi nas / W korowodzie zmysłów możemy trwać / Niepokonani” nadaje pieśni uniwersalny wymiar. „Babilon” symbolizuje tu często współczesny, chaotyczny świat, pełen pokus i płytkich przyjemności, przez który przepływamy, szukając prawdziwego sensu. Miłość jawi się jako siła, która może nas „złapać”, nadać kierunek i pozwolić trwać w poczuciu bycia niepokonanymi, dopóki wewnętrzny ogień się nie wypali, a marzenia nie zbledną. Ten fragment podkreśla znaczenie życiowej pasji i miłości jako sił napędowych, które pozwalają przetrwać w obliczu trudności.

Jednak to końcówka utworu, słynne „Trzeba wiedzieć, kiedy ze sceny zejść / Niepokonanym / Wśród tandety lśniąc jak diament / Być zagadką, której nikt / Nie zdąży zgadnąć nim minie czas”, stała się ikonicznym przesłaniem i jest najczęściej cytowanym fragmentem. Mówi ona o sztuce odchodzenia w glorii, w momencie największego triumfu lub pełnej chwały, zanim coś straci na wartości, zanim stanie się „tandetą”. Chodzi o pozostawienie po sobie niedopowiedzenia, wiecznej zagadki, która zapewnia nieśmiertelność i legendarność. Ten utwór powstał w 1996 roku, po reaktywacji Perfectu, już bez Zbigniewa Hołdysa. Sam Grzegorz Markowski często wskazywał tę piosenkę jako jedną ze swoich ulubionych.

Metafora „zejścia ze sceny niepokonanym” nabrała szczególnego, wzruszającego znaczenia w kontekście zakończenia działalności Perfectu w 2021 roku. Po ogłoszeniu przez Grzegorza Markowskiego rezygnacji z koncertowania ze względów zdrowotnych, zespół podjął decyzję o zakończeniu swojej ponad 40-letniej kariery. Komentując tę decyzję, Agata Młynarska podkreśliła, że zespół dał dowód „wielkiej siły, odwagi, klasy i samoświadomości artystycznej”, wiedząc, kiedy należy odejść z godnością. Tym samym piosenka „Niepokonani” stała się nie tylko hymnem osobistej wytrwałości, ale także filozoficznym testamentem samego zespołu Perfect, który wybrał zejście ze sceny z podniesioną głową, pozostając w pamięci fanów jako prawdziwi „Niepokonani”.