Interpretacja Алёша, ша! - Nastasya Samburskaya (Настасья Самбурская)

Piosenka "Алёша, ша!" w wykonaniu Nastasyi Samburskiej to barwna, choć surowa, opowieść osadzona w specyficznym klimacie Odessy, silnie nawiązująca do tradycji tzw. blatnej piesni (rosyjskiego miejskiego folkloru przestępczego, często utożsamianego z szansonem). Tekst utworu przenosi słuchacza do świata ulicznych zatargów, nieformalnych układów i codzienności na granicy prawa, gdzie na plaży Lanzheron, ikonicznym miejscu Odessy, bohaterka styka się z miejscową "sprawiedliwością".

Narracja rozpoczyna się od sceny na Lanzheronie, gdzie podmiotka liryczna, po sytym posiłku lub beztroskim czasie ("порубав на полный ход"), zostaje zaczepiona przez musora – pogardliwe określenie policjantów. Żądanie "zapłać za rachunek" od razu sugeruje próbę wymuszenia, łapówki lub fałszywego zarzutu, co było i jest typowe dla wielu opowieści z kręgu blatnoj piesni, ukazujących policję jako skorumpowaną i opresyjną siłę.

Refren jest bezpośrednim zwrotem do "Aloszy", który może być zarówno towarzyszem bohaterki, jak i samym stróżem prawa. Komenda "Алёша, ша!" – "Alosza, cicho!" lub "Alosza, uspokój się!" – to wyraźne ostrzeżenie. Dalsze wersy, takie jak "Бери на полтона ниже" ("Zejdź o pół tonu niżej", czyli uspokój się, przestań podnosić głos) oraz "Брось арапа заливать — эх-мать" ("Przestań oszukiwać/blefować, ech, matko"), podkreślają asertywność i znajomość ulicznych reguł przez podmiotkę liryczną. Wyrażenie "арап заливать" to potoczne sformułowanie oznaczające bezczelne kłamstwo lub próby manipulacji. Kluczowe jest również wezwanie "Не подсаживайся ближе" ("Nie przysiadaj się bliżej") i "Брось Одессу-маму вспоминать" ("Przestań wspominać Odessę-Mamę"). To ostatnie jest szczególnie wymowne; "Odessa-Mama" to pieszczotliwa nazwa miasta, symbolizująca jego unikalny charakter, humor, ale i silnie zakorzenioną tradycję przestępczą. Wzmianka ta sugeruje, że Alosza próbuje użyć sentymentu do miasta lub swoich rzekomych powiązań, aby zyskać przewagę lub wzbudzić litość, na co bohaterka nie pozwala.

Drugą zwrotkę przenosi w głąb półświatka, gdzie na podłodze "kima" "kurczaczek" (młoda kobieta, być może pod wpływem), a urkagany (przestępcy, złodzieje) "wtykają kokainę z melodią". Ten obraz maluje mroczną wizję narkotyków i przestępczości, często romantyzowanej w tym gatunku, jako element codzienności i symbolu wolności od narzuconych norm. Scena ta kontrastuje z początkową beztroską, ukazując drugie, ciemniejsze oblicze miasta.

W kolejnej części piosenki pojawia się postać generała, który "przed hołotą" (szpanoj) wygłasza groźne przemówienie: "Ja was wszystkich podduszę jak myszy". W odpowiedzi słyszy "głos szyrmaczej", czyli kieszonkowców lub oszustów karcianych. To starcie władzy z ulicą, gdzie generał, symbol oficjalnego porządku, zostaje zlekceważony przez drobnych przestępców, symbolizuje niezłomność i odporność odesskiego półświatka na wszelkie próby ujarzmienia. Podkreśla to również pewien cynizm i poczucie humoru, typowe dla folkloru Odessy, gdzie cwaniak i oszust często bywa bardziej szanowany niż oficjalny przedstawiciel prawa.

Nastasya Samburskaya, znana rosyjska aktorka i piosenkarka, często w swoich utworach stylizuje się na wykonawczynię szansona, dodając do niego elementy współczesnej estetyki i kobiecej siły. Wykonując "Алёша, ша!", Samburskaya kontynuuje tę tradycję, odświeżając klasyczny, często męski gatunek, swoją charyzmą i interpretacją. Chociaż tekst utworu przypomina klasyczne przykłady odesskiego szansona, w jej wykonaniu nabiera on dodatkowego wymiaru, prezentując postać kobiety, która nie tylko rozumie i akceptuje zasady tego świata, ale potrafi również aktywnie w nim funkcjonować, stawiając czoła męskim postaciom, zarówno tym z półświatka, jak i z organów ścigania. Sama Samburskaya niejednokrotnie podkreślała swoje zamiłowanie do utworów z tego gatunku, co czyni jej interpretację autentyczną i świadomą konwencji. W jej wykonaniu piosenka staje się hołdem dla bogatej kultury Odessy i jednocześnie manifestem kobiecej siły w środowisku tradycyjnie zdominowanym przez mężczyzn.
Ostatnie powtórzenia refrenu, szczególnie zmieniony wers "Ты подсаживайся ближе, будем мы Одессу вспоминать", w którym negacja "nie" zamienia się w "tak", mogą sugerować pewną akceptację lub pogodzenie z Aloszą, być może po tym, jak zrozumiał on zasady gry, lub jest to ironiczne zaproszenie, świadomej dominacji bohaterki nad sytuacją. To przejście od odrzucenia do przyjęcia, choćby tylko na zasadzie wspólnego "wspominania Odessy", stanowi subtelne zakończenie, w którym mimo początkowej konfrontacji, zostaje zachowana pewna harmonia w ramach tego unikalnego, ulicznego świata.