Interpretacja Greensleeves - Ludowa angielska

Greensleeves to jedna z najbardziej rozpoznawalnych angielskich pieśni ludowych, której tekst od wieków opowiada o miłości, odrzuceniu i głębokim pragnieniu serca. Już pierwsze wersy, "Alas my love you do me wrong / To cast me off discourteously", wprowadzają nas w świat zawiedzionego kochanka, który z goryczą konstatuje, że jego długie i oddane uczucie zostało odtrącone z rażącą niewdzięcznością. Jest to skarga na niesprawiedliwość i nieuzasadnione odrzucenie, płynąca z serca kogoś, kto przez długi czas "rozpływał się w twoim towarzystwie".

Chociaż powszechnie krąży legenda, jakoby twórcą pieśni był sam król Henryk VIII, który miał napisać ją dla Anny Boleyn, historia ta jest romantycznym mitem. W rzeczywistości pieśń w stylu włoskiej romaneski, który zastosowano w Greensleeves, pojawiła się w Anglii dopiero po śmierci Henryka VIII w 1547 roku. Najbardziej prawdopodobne jest, że utwór powstał w drugiej połowie XVI wieku, w okresie elżbietańskim. Pierwsza znana wzmianka o balladzie zatytułowanej "A Newe Northen Dittye of ye Ladye Greene Sleves" została zarejestrowana przez Richarda Jonesa we wrześniu 1580 roku w London Stationer's Company, co potwierdza jej elżbietańskie korzenie.

Centralną postacią utworu jest tajemnicza "Lady Greensleeves". Imię to, czy raczej przydomek, stało się przedmiotem wielu interpretacji. Jedna z popularniejszych teorii sugeruje, że kolor zielony w XVI wieku mógł mieć konotacje z rozwiązłością, a "Greensleeves" mogła być kobietą lekkich obyczajów lub nawet prostytutką, o czym świadczyć miało "zielone ubranie" (ang. green gown), czyli plamy od trawy po miłosnych schadzkach na świeżym powietrzu. Jednakże ta interpretacja jest często podważana. Zieleń symbolizowała również rosnącą miłość, młode niezamężne kobiety, a także wierność, a nawet stworzenia baśniowe. Sam fakt, że Lady Greensleeves odrzuca zaloty śpiewającego ją mężczyzny "niegrzecznie" (discourteously), zdaje się przemawiać przeciwko tezie o jej rozwiązłości, sugerując raczej, że była źle oceniona ze względu na swój strój. Warto dodać, że w tamtych czasach rękawy były często odpinane i stanowiły popularny prezent, co dodaje kolejny wymiar do wspomnianego w tekście "Thy petticoat of sendle white / With gold embroidered gorgeously".

Podmiot liryczny przedstawia się jako oddany i hojny adorator. Deklaruje swoją gotowość do spełnienia wszelkich pragnień wybranki, a nawet poświęcenia "życia i ziemi", byle tylko zdobyć jej miłość i przychylność. Wielokrotne powtórzenia refrenu "Greensleeves was my delight, / Greensleeves my heart of gold / Greensleeves was my heart of joy / And who but my lady Greensleeves." podkreślają jego obsesyjne uwielbienie i niemożność pogodzenia się z odrzuceniem. Tekst to esencja tęsknoty i nieodwzajemnionych pragnień.

Popularność Greensleeves jest niezaprzeczalna i przetrwała wieki. Już w 1602 roku, zaledwie dwie dekady po pierwszej rejestracji, William Szekspir wspomniał o melodii w swojej komedii "Wesołe kumoszki z Windsoru", co świadczy o jej powszechnej znajomości i akceptacji w kulturze. Melodia ta, początkowo grana prawdopodobnie na lutni, stała się tak uniwersalna, że od 1686 roku zaczęła być kojarzona ze świętami Bożego Narodzenia i Nowym Rokiem. W XIX wieku niemal każdy zbiór kolęd zawierał wersję Greensleeves ze słowami kończącymi się na "On Christmas Day in the morning", a dziś znamy ją przede wszystkim jako melodię kolędy "What Child Is This?". Współcześnie utwór doczekał się wielu aranżacji, z których najbardziej znana jest "Fantazja na temat Greensleeves" Ralph Vaughana Williamsa z 1934 roku, zaadaptowana z jego opery Sir John in Love. Ta kompozycja, choć korzeniami tkwiąca w odległej przeszłości, nieustannie zachwyca słuchaczy swoją elegancją i emocjonalnym ładunkiem. Nawet w muzyce popularnej i serialach telewizyjnych, jak chociażby Lassie, melodia ta wciąż odnajduje swoje miejsce, świadcząc o jej niezwykłej, ponadczasowej sile.