Interpretacja Ziomek - h.R.A.B.i.A.

Piosenka zatytułowana „Ziomek”, której tekst został przedstawiony, stanowi niezwykle ostrą i jednocześnie dowcipną satyrę na zjawisko tak zwanego „dresiarstwa” – subkultury, która ukształtowała się w Polsce, szczególnie w latach 90. XX wieku. Chociaż próba jednoznacznego przypisania utworu zespołowi h.R.A.B.i.A. na podstawie dostępnych publicznie informacji okazała się wyzwaniem – zespół ten, założony w Mielcu w 2009 roku, jest znany z piosenek o charakterze społecznym, takich jak „Warszafka” czy „Cham”, które zapewniły mu rozpoznawalność w programie „Must Be The Music. Tylko Muzyka” – to właśnie ten rodzaj bezkompromisowego komentarza społecznego doskonale wpisuje się w stylistykę, którą zespół h.R.A.B.i.A. wielokrotnie prezentował. Niezależnie od faktycznego autorstwa, tekst „Ziomka” to soczysty portret, demaskujący powierzchowność i agresję stereotypowego „dresiarza”.

Już początkowe wersy wprowadzają nas w świat bohatera, który sam siebie określa z chełpliwością: „Je jestem Ziomek, a kto się mnie nie boi / Tego później gęba poboli”. Ta deklaracja natychmiast buduje obraz osoby opartej na sile i zastraszaniu, co było jedną z charakterystycznych cech subkultury dresiarzy. Kontrastuje z tym niemal komiczne wyznanie: „Choć cierpię na kompleks małego ku...”, które wprowadza element autoironii, a być może nawet psychologicznej analizy, sugerując, że agresja i manifestacja siły mogą być maską dla ukrytych kompleksów i poczucia niższości. Bohater, mimo swojej buńczuczności, wydaje się być karykaturą, a nie rzeczywistym zagrożeniem, co świadczy o satirycznym zamyśle utworu.

Kolejne fragmenty umacniają ten wizerunek. Rutyna „Ziomka” sprowadza się do fizyczności: „Na siłkę chodzę codziennie po robocie / I jestem zwinny, jak Jakie Chan w locie”. Wspomniany Jacky Chan, ikona kina akcji, służy tu jako hiperboliczne porównanie, które ma podkreślić sprawność fizyczną, będącą dla dresiarzy symbolem siły i statusu w grupie. Brak intelektualnego wyrafinowania jest podkreślony w sposób bezlitosny: „Często rozmawiam z kolesiami pięścią / Po co mi głowa to proste przecież jem niom”. To zdanie nie tylko obnaża prymitywizm komunikacji opartej na przemocy, ale także parodiuje funkcję głowy wyłącznie do podstawowych czynności biologicznych, symbolizując pogardę dla edukacji i myślenia, często przypisywaną temu środowisku.

Refren utworu, powtarzający dwukrotnie frazę: „Każdy chce dresa mieć przy swoim boku / Kiedy go nie ma wtedy się uspokój, bo / Wszystko się zdarzyć może, gdy dresa brak”, jest kluczowy dla zrozumienia przekazu. Z jednej strony ironizuje z postrzegania dresiarzy jako „ochroniarzy” czy „opiekunów” – ich obecność miała rzekomo gwarantować bezpieczeństwo lub budzić respekt. Z drugiej strony, wskazuje na strach, jaki budzą, sugerując, że ich nieobecność (a więc brak potencjalnego zagrożenia) pozwala na „uspokojenie się”. Jest to gorzki komentarz na temat roli, jaką ta subkultura odegrała w świadomości społecznej, stając się synonimem chaosu i braku poszanowania norm.

Dalej tekst pogłębia swoją krytykę, dotykając kwestii materializmu i uprzedzeń: „Najlepsze dresy w Chinach szyje adidasik / Gdy taki kupisz nabywasz także rasizm”. Tutaj pojawia się celowo przerysowana teza o tym, że zakup dresów marki Adidas, produkowanych w Chinach, automatycznie „nabywa” rasizm. To jest dwutorowa krytyka. Po pierwsze, wskazuje na hipokryzję: dresiarz, często postrzegany jako nacjonalista lub ksenofob, jednocześnie ubiera się w globalne, zagraniczne marki, co jest paradoksem konsumpcjonizmu epoki transformacji. Po drugie, satyrycznie łączy noszenie konkretnego ubioru z zestawem negatywnych cech, takich jak rasizm, które stereotypowo były przypisywane tej subkulturze. Linia „Metale w dresach mogą dostać kosą” to nawiązanie do konfliktów subkulturowych, które często wybuchały na ulicach, podkreślając brutalność i nietolerancję wobec odmienności.

Zwieńczeniem tej analizy jest obraz „Rdzenni krajanie w strojach ludowych / Używają zupełnie jakby z innej bajki mowy”, którzy tworzą „państwo w państwie jak Watykan prawie”. Ta metaforyka podkreśla hermetyczność i odrębność subkultury dresiarzy, którzy stworzyli własne zasady, język i hierarchie, całkowicie oderwane od reszty społeczeństwa. Końcowe, cyniczne stwierdzenie „W ryj możesz dostać nawet z żoną na kawie” bezlitośnie obnaża wszechobecność agresji i jej irracjonalny charakter, która może dotknąć każdego, w najbardziej prozaicznych sytuacjach.

Piosenka „Ziomek”, niezależnie od jej konkretnego autorstwa, to wyraz głębokiej frustracji społecznej i inteligentnej krytyki zjawiska, które przez dekady było problemem i stygmatem polskiego życia publicznego. Wykorzystując ostre, dosadne sformułowania i groteskowe porównania, tekst nie tylko śmieszy, ale przede wszystkim zmusza do refleksji nad korzeniami i konsekwencjami agresywnych postaw i braku tolerancji w społeczeństwie. Jest to świadectwo, jak kultura hip-hopowa czy alternatywna (w zależności od kontekstu h.R.A.B.i.A.) potrafiła w inteligentny sposób komentować otaczającą rzeczywistość, demaskując absurdy i społeczne patologie.