Interpretacja Człowiek z liściem - Elektryczne Gitary

„Człowiek z liściem” Elektrycznych Gitar to utwór, który na pierwszy rzut oka zdaje się być prostym, nieco absurdalnym obrazkiem z życia, lecz kryje w sobie głęboką refleksję nad ludzką obojętnością, samotnością i społecznym dystansem. Piosenka, której zarówno słowa, jak i muzykę stworzył Kuba Sienkiewicz, ukazała się w 1992 roku na debiutanckim albumie zespołu, „Wielka radość”. Co ciekawe, geneza utworu jest bardzo prozaiczna i autentyczna – stanowi on „wierny opis zobaczonej osobiście sceny w autobusie na trasie koło Pałacu Kultury”. Sienkiewicz określił go wręcz jako „obrazek z życia, bez żadnego wydziwiania. Po prostu fotografia”.

Centralną postacią jest tytułowy człowiek z liściem na głowie, symbolizujący kogoś innego, wyróżniającego się z tłumu, być może nieświadomego swojej odmienności. Jego obecność w publicznej przestrzeni, jaką jest autobus, staje się testem dla otoczenia. Reakcja współpasażerów jest jednostajna i przygnębiająca: „Nikt go nie poratuje nikt mu nic nie powie / Tylko się każdy gapi”. Ten powtarzający się motyw podkreśla wszechobecną bierność i brak empatii. Ludzie wolą obserwować, oceniać z bezpiecznej odległości, niż wyciągnąć pomocną dłoń czy choćby zaoferować słowo. Mężczyzna, „o liściu w swych rzadkich włosach / Nieprędko się dowie”, pogrążony w swoim świecie, gapi się w okno, nieświadom wywoływanego poruszenia i własnej osobliwości.

Refren, „Uważaj to nie chmury / To Pałac Kultury / Liście lecą z drzew”, stanowi interesujący kontrast i przełamanie narracji. Jak zauważył sam Sienkiewicz, zastosował w nim chwyt, gdzie „refren jest o czymś innym niż zwrotka”. Zderza on efemeryczność natury – spadające liście – z monumentalnością i trwałością miejskiego pejzażu, z dominującym w Warszawie symbolem, jakim jest Pałac Kultury i Nauki. To może być komentarz do oderwania człowieka od natury w miejskiej dżungli, gdzie naturalne zjawiska są ignorowane na rzecz ikonicznych budowli, lub też ironiczne nawiązanie do codziennej, nużącej rzeczywistości, która pochłania uwagę, odwracając ją od subtelniejszych sygnałów.

Momentem przełomowym w piosence jest pojawienie się „drugiego podobnego” człowieka. Dopiero on, być może sam będąc w jakiś sposób odmienny lub po prostu bardziej wrażliwy na los drugiego człowieka, „nad człowiekiem się zlitował”. Ten akt prostej życzliwości – poinformowania o liściu – prowadzi do rozwiązania sytuacji i ujawnienia tożsamości pierwszego mężczyzny: „Bo ja mówi jestem z lasu”. To wyznanie może być kluczem do interpretacji całego utworu. „Człowiek z lasu” to ktoś, kto nie pasuje do miejskiego zgiełku, kto przynosi ze sobą cząstkę natury do betonowej dżungli. Jego liść to nie tyle znak szaleństwa, co raczej symbol jego pochodzenia, jego inności, a zarazem niewinności i dystansu do konwenansów. Piosenka w prosty, lecz wymowny sposób ukazuje, że najłatwiej pomóc komuś, w czyją sytuację łatwo możemy się wczuć lub kogo w jakiś sposób rozumiemy. Jest to satyryczny rock'n'roll, który pod płaszczykiem lekkiej opowieści przemyca refleksję o ludzkiej kondycji, przypominając o wartości zauważania drugiego człowieka w codziennym biegu.